De zorgsector staat bekend als een zachte sector maar dat betekent niet dat ze automatisch “groen en duurzaam” is. Integendeel, de zorg is verantwoordelijk voor zo’n 7% van de totale CO2-uitstoot van onze samenleving. De Vlaamse Green Deal Duurzame Zorg komt er dan ook niets te vroeg, meent Marc Van Uytven.

Goed nieuws: deze week start Vlaanderen officieel aan zijn Green Deal Duurzame Zorg. Na een infosessie eind vorig jaar en een eerste dialoog met stakeholders uit de sector in maart jl. organiseert de Vlaamse overheid nu een reeks thematische werkgroepen. De bedoeling? Concrete doelen en verbeteracties afspreken binnen vier vervuilende domeinen in de zorg: “medicijnen in water”, “afval & aankopen”, “omgeving" en “klimaat & infrastructuur”.

Zorg versus landbouw

Die broodnodige oefening begint niets te vroeg. De zorgsector helpt elke dag duizenden mensen op weg naar een betere gezondheid maar is tegelijk verantwoordelijk voor nieuwe gezondheidsklachten via haar uitstoot. Adviesbureau Gupta Strategists becijferde in 2019 dat de Nederlandse gezondheidszorg “goed” is voor 7% van de totale CO2-uitstoot van het land. Dit staat in contrast met de maatschappelijke winst die de sector oplevert. Vlaamse of Belgische cijfers zijn niet meteen voorhanden maar zijn naar alle waarschijnlijkheid gelijkaardig als in Nederland.

Om het aandeel van 7% in een context te plaatsen, is het interessant om naar andere sectoren te kijken. Zo was de landbouw met zijn imago van “Grote Vervuiler” in 2018 goed voor 9,6% van de totale broeikasgasemissie [1] in Vlaanderen. De 7% van de zorg is met andere woorden geen bagatel. Een Green Deal Duurzame Zorg mag geen kwestie zijn van “laat ons er ook maar eentje maken, het bekt best goed”. Het gaat over een maatschappelijke noodzaak.

Hollandse voorsprong

Van die noodzaak zijn ze in Nederland in elk geval alvast doordrongen. Meer dan 200 organisaties, overheden en bedrijven in Nederland hebben de Green Deal Duurzame Zorg vandaag al ondertekend. Correctie: de Green Deal Duurzame Zorg 2.0. U leest het goed: onze noorderburen zitten al aan hun tweede versie, na de eerste deal die liep van oktober 2015 tot oktober 2018 .

In de zomer van 2021 is het eindelijk de beurt aan Vlaanderen. Ziekenhuizen, de eerste lijn, farmaceutische bedrijven, toeleveranciers, beroepsorganisaties, studentenverenigingen, etc.: laat ons als zorgsector het goede voorbeeld geven en samen met de overheid aan de kar trekken. Good practices rond verduurzaming zijn er intussen in overvloed, uit het buitenland maar ook van bij ons. De snuffelfase kunnen we dus alvast overslaan.

Marc Van Uytven

Marc Van Uytven heeft dertig jaar ervaring in ziekenhuismanagement, o.a. zes jaar als algemeen directeur van OLV Aalst. Begin dit jaar richtte hij het bedrijf CuraeVia op met “zorg en ict”-specialist Etienne Maeriën. Samen willen ze de zorgsector met slimme mobiliteitsoplossingen op weg helpen naar verduurzaming.

[1] Vlaanderen publiceert gebundelde cijfers van de broeikasgassen koolstofdioxide (CO2), methaan (CH4) en lachgas (N20). Die worden samen uitgedrukt in CO2-equivalenten. Gupta Strategist keek in zijn rapport enkel naar de uitstoot van CO2.