Verkeersinstituut Vias pleit voor lachgascontroles in het verkeer. Nieuw Nederlands onderzoek heeft immers in kaart gebracht dat er aantoonbare effecten zijn op het rijgedrag tot minstens 45 minuten na het inhaleren. Ook blijkt het mogelijk om met een blaastest lachgas te detecteren bij bestuurders.

Lachgas is de laatste jaren steeds populairder geworden als recreatieve drug. Ook in het verkeer wordt het steeds vaker aangetroffen in de wagen na een ongeval, zegt Vias dinsdag in een persbericht, al zijn er weinig betrouwbare cijfers. De Nederlandse politie registreerde in de periode 2019-2022 ongeveer 700 ongevallen met doden en ernstig gewonden waarbij lachgas een rol speelde.

Nieuw Nederlands onderzoek van de Universiteit Maastricht, het Leids Universitair Medisch Centrum en TNO toont nu echt aan dat tot minstens 45 minuten na het inhaleren er waarneembare effecten zijn op de rijtaak. Voor het onderzoek hebben de onderzoekers bij 24 personen lachgas toegediend. De proefpersonen moesten daarna een computertaak uitvoeren die vergelijkbaar was met autorijden.

Uit het onderzoek blijkt dat er intense roes is na het inhaleren van ongeveer 1 minuut. De gebruiker is op dat moment totaal niet in staat om op veilige wijze deel te nemen aan het verkeer. Verder werden lichtere negatieve effecten op de rijprestaties waargenomen tot minstens 45 minuten na het gebruik.

De onderzoekers hebben daarnaast adem-, bloed- en speekselmonsters afgenomen om na te gaan of lachgas kon gedetecteerd worden. Daaruit blijkt dat lachgas tot minstens 60 minuten na recreatief gebruik ervan detecteerbaar is in uitgeademde lucht en in bloed. Bij geen van de proefpersonen was er een vals positief resultaat in adem- of bloedmonsters.

Ook in speeksel kon lachgas worden aangetoond, maar dat werd ook gevonden bij deelnemers die geen lachgas toegediend hadden gekregen.

De blaastest is een simpele en efficiënte manier om lachgas te detecteren, aldus Vias. Voorlopig werden de tests alleen in een proefomgeving uitgevoerd, maar op relatief korte termijn zou het mogelijk moeten zijn voor een commerciële speler om een blaastest voor lachgas op de markt te brengen.

Vias wil bekijken op welke manier de handhaving van lachgas op de meest efficiënte wijze kan gebeuren en welke rol blaastests daarin kunnen spelen. Zo zou het in theorie alvast mogelijk moeten worden om op lachgas te testen na een ongeval.

Voor de politie effectief op lachgas kan testen, moet de politiek eerst de wetgeving aanpassen zodat controles op het gebruik van lachgas mogelijk worden.

Vias was al langer vragende partij om het bezit en vervoer van lachgas te verbieden. Eind december 2023 kondigde de federale regering aan dat lachgas in de drugswet wordt opgenomen. Terwijl de verkoop van lachgas voor culinaire of medische doeleinden legaal blijft, wordt het oneigenlijke gebruik en het bezit en de verkoop ervan strafbaar.