Door de structuren in ons land is het onmogelijk geworden een krachtig gezondheidsbeleid te voeren dat snel inspeelt op de noden van de samenleving. Dat heeft coronacommissaris Pedro Facon gisteren verklaard in de covid-commissie van de Kamer, die de aanpak van de coronacrisis onder de loep houdt.

Het is niet de eerste keer dat de staatsstructuren aan bod komen tijdens de coronacrisis. Verschillende sprekers in de diverse parlementen getuigden ook al dat de ingewikkelde bevoegdheidsverdeling tussen het federale niveau en de gewesten en gemeenschappen, de efficiëntie in de weg heeft gestaan.

Ook Pedro Facon kwam op de stucturen terug. Sinds 6 oktober gaat hij door het leven als coronacommissaris. Voordien stond hij aan het hoofd van het Directoraat-Generaal Gezondheidszorg bij de FOD Volksgezondheid.

Kruispunt

"We staan aan een kruispunt", zei Facon. Hij wilde geen uitspraken doen over welke richting bevoegdheden zouden moeten uitgaan, "maar er zijn geen 20 scenario's. Het belangrijkste is dat het status quo wordt doorbroken. Waar we nu inzitten, faciliteert een krachtig gezondheidsbeleid niet, en zeker geen krachtig crisisbeleid."

Het gaat niet over het creëren van "extra petjes en coördinatieorganen", luidde het nog. Ook gaf hij aan dat een en ander niet zomaar kan worden opgelost terwijl je nog in de crisis zit. "Het is bijzonder moeilijk een huis te renoveren als je er in woont."

De commissaris merkte op dat er bij de aanpak van de crisis een sterke politieke sturing is geweest. Dat was niet abnormaal. Er was immers een impact op de hele bevolking en een sterke mediatisering, aldus Facon. Maar het heeft wel een impact gehad op hoe de organen binnen de crisisstructuur hebben gefunctioneerd.

Sterker mandaat Nationaal Crisiscentrum

Hij pleitte ook voor een sterker mandaat voor het Nationaal Crisiscentrum om toe te zien op de capaciteit binnen de verschillende departementen om in te spelen op crisissen. Facon gaf als voorbeeld aan dat hij in zijn vier jaar aan het hoofd van het DG Gezondheidszorg, geen enkele keer een oefening of evaluatie heeft meegemaakt van bestaande plannen of procedures. Als je die plannen niet samen oefent, zijn ze weinig waard wanneer ze moeten worden geactiveerd, legde hij uit.

De commissaris nuanceerde wel het beeld van de inflatie aan taskforces en comités die elkaar voor de voeten lopen. "Heel wat van die task forces zijn niets anders dan spin-offs of gespecialiseerde werkgroepen binnen de Risk Management Group (RMG)."

"Voor de buitenwereld en soms ook voor politici is de samenhang misschien moeilijk te zien, maar er zit wel een logica in het verhaal." Het klopt volgens Facon wel dat sommige dossiers nogal heen en weer hebben gereisd. De testing is daar een voorbeeld van. Het coronacommissariaat probeert daar dan in te sturen en af te ronden.