Het is de ambitie van de nieuwe regering om het begrotingstekort van de federale overheid en de sociale zekerheid  tegen het einde van de legislatuur in 2029 onder de drempel van 3 procent te krijgen. Dat moet ons land van het Europees strafbankje helpen en ervoor zorgen dat de schuld niet verder ontspoort. Om het budget opnieuw in evenwicht te brengen, is meer tijd nodig.

Bovenop de sanering doet de regering een bijkomende inspanning om beperkt en alleen noodzakelijk nieuw beleid te voeren en te financieren. Zoals bekend krijgt Defensie een herfinanciering. Het grootste deel van de extra financiering gebeurt via een nieuw op te zetten Defensiefonds. Dat wordt gefinancierd via de verkoop van activa.

De lokale besturen krijgen een herfinanciering om de impact op te vangen van de hervormingen op de arbeidsmarkt en om de pensioenfactuur de komende jaren draagbaarder te maken. De veiligheidsdepartementen krijgen extra geld zodat ze hun kerntaken opnieuw volwaardig kunnen uitvoeren. Tot slot is er sprake van een beperkte enveloppe voor nieuw beleid in diverse domeinen.

Geen hogere belastingdruk

De vijf partijen beloven dat de sanering gebeurt zonder verhoging van de belastingdruk. De inspanning gebeurt vooral via structurele hervormingen op onder andere de arbeidsmarkt en de pensioenen, waarbij ook rekening wordt gehouden met de terugverdieneffecten "die we beperkt opnemen". Dit luik moet meer dan twee derde van de totale inspanning dekken. 

De rest - dus minder dan een derde van de inspanning - moet gebeuren via "discretionaire maatregelen". Daarbij hanteert de regering een onderverdeling van minstens twee derde via het beheersen van de uitgavengroei en maximum een derde via een bijdrage van "de sterkste schouders" en diverse inkomsten.

De aftrek van de definitief belaste inkomsten (DBI) wordt hervormd naar een vrijstelling. Om ze te kunnen toepassen, moet een moedervennootschap nog steeds minstens 10 procent van de aandelen van de dochtervennootschap bezitten, of de aankoopwaarde van de aandelen moet voortaan minstens 4 miljoen euro in plaats van 2,5 miljoen euro zijn. De verstrenging geldt niet voor KMO's.

De meerwaardebelasting heet in het regeerakkoord een solidariteitsbijdrage. Die zal 10 procent bedragen op de meerwaarde bij de verkoop van financiële activa, waaronder ook cryptomunten. Ze geldt pas vanaf de invoering van de bijdrage, met een aftrek van minderwaarden. Er geldt een vrijstelling tot 10.000 euro om kleine beleggers te ontzien. 

Wie een aanmerkelijk belang van minstens 10 procent heeft in een onderneming en dat wil verkopen, komt er een systeem in stappen. Er geldt een vrijstelling van solidariteitsbijdrage tot 1 miljoen euro winst, de belastbare basis tussen 1 miljoen en 5 miljoen euro wordt voor de helft vrijgesteld, de belastbare basis tussen 5 miljoen en 10 miljoen euro wordt voor een kwart vrijgesteld, en boven 10 miljoen euro is er geen vrijstelling meer.

De nieuwe ploeg heeft de ambitie om het verschil tussen werken en niet-werken tot meer dan 500 euro. Dat gebeurt via een fiscale hervorming die moet zorgen voor een verhoging van de netto-lonen. 

Werkloosheidsuitkering

Maar belangrijk is natuurlijk de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd. Wie werkloos wordt, krijgt in een eerste periode een hogere uitkering dan nu, maar naarmate de tijd vordert, neemt ze sneller af om na 2 jaar volledig uit te doven. 

Hoe lang iemand een uitkering krijgt, hangt af van het aantal gewerkte jaren. Eén jaar werken in de voorbije drie jaar opent het recht op maximum één jaar werkloosheidsuitkering. Aanvullend krijg je per vier extra gewerkte maanden recht op één maand extra uitkering, zodat je na vijf gewerkte jaren recht hebt op de uitkering van maximum 2 jaar. 

De regering versterkt de uitzonderingsvoorwaarden voor de degressiviteit van de uitkeringen: het vereiste beroepsverleden neemt gradueel toe van 25 jaar vandaag naar 30 jaar in 2025 en 35 jaar in 2030. Deze beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd geldt niet voor wie ouder is dan 55 jaar, voor zover zij vanaf 2025 een beroepsverleden hebben van minstens 30 jaar van elk minstens 156 gewerkte dagen. Deze voorwaarde wordt gradueel verhoogd naar 35 loopbaanjaren in 2030. 

Wie langer dan drie maanden tijdelijk werkloos is, wordt verplicht ingeschreven als werkzoekende bij de gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling, die voor hen in een aangepast aanbod voorziet. Ook voor jonge schoolverlaters voorziet de regering een fundamentele hervorming. Ze beperkt de wachttijd tot 156 dagen na afstuderen waarbinnen de regionale dienst voor arbeidsbemiddeling twee positieve evaluaties geeft. 

Eenmaal per loopbaan mag een werknemer, die al minstens een loopbaan van tien jaar heeft van effectief gewerkte jaren, zelf ontslag nemen en kan hij voor een beperkte periode van maximum zes maand toch beroep doen op een werkloosheidsuitkering. Deze duurtijd kan één keer worden verlengd met zes maand bij het volgen van een succesvolle opleiding voor een knelpuntberoep.

Binnen het arbeidsrecht voorziet Arizona dat studenten maximaal 650 uur mogen werken. De leeftijdsgrens wordt 15 jaar. Het verbod op nachtarbeid wordt afgeschaft, net als de wettelijke verplichte sluitingsdag. De regelgeving inzake openingsuren wordt versoepeld. Nachtarbeid in de distributiesector en aanverwante sectoren (waaronder e-commerce) start voortaan vanaf middernacht in plaats van de huidige grens vanaf 20 uur, zonder verlies van koopkracht voor de werknemer die vandaag al actief is tussen 20 en 24 uur. Dat moet onze slagkracht tegenover de buurlanden vergroten.

Het maximum jaarinkomen voor flexi-jobs wordt verhoogd van 12.000 naar 18.000 euro, en waar er één geldt,  wordt het maximum uurloon verhoogd van 17 naar 21 euro. 

Er komt een structurele en uniforme en flexibele algemene regeling van 180 uur voor fiscaalvriendelijke overuren met een lastenverlaging voor de werkgever en een belastingvermindering voor de werknemer. Voor de vrijwillige overuren komt er één systeem tot 360 vrijwillige overuren zonder motief of inhaalrust. Voor 240 van deze vrijwillige overuren is geen overloon verplicht en is bruto gelijk aan netto. Voor de horeca zullen de huidige 360 vrijwillige overuren opgetrokken worden naar 450 overuren, waarvan 360 zonder verplicht overloon.

Terug naar Werk

Om mensen die ziek uitvallen en terug aan het werk willen, beter te begeleiden, wordt de Terug Naar Werk-hervorming verder uitgerold. Daarbij wordt de rol van de arts, de mutualiteiten en de werkgever verder aangescherpt.

Het principe van de loonindexering en de loonnormwet blijven overeind. Maar de sociale partners moeten tegen eind 2026 een advies uitwerken voor een hervorming van beide systemen.