Wetenschappers van de KU Leuven hebben een manier gevonden om het denguevirus in muggen af te remmen. Door een antiviraal middel toe te dienen aan de muggen, slonk het virus. De muggen kunnen het denguevirus daardoor ook minder gaan verspreiden. De studie van de onderzoekers is recent gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Science Advances.

Dengue of knokkelkoorts is een tropische ziekte die wordt overgedragen door twee bepaalde types van muggen; de Aedes aegypti, de mug die ook het gelekoortsvirus met zich mee kan dragen, en de Aedes albopictus of tijgermug. Symptomen van dengue kunnen variëren van hoge koorts, hoofd- en spierpijn, tot misselijkheid en braken. 

Meestal herstellen patiënten binnen de week, maar in een minderheid van de gevallen kunnen ernstigere klachten optreden en kan de ziekte zelfs dodelijk zijn. Wereldwijd sterven jaarlijks naar schatting 10.000 mensen aan dengue. In België zijn in 2022 101 gevallen van de ziekte geregistreerd. Alle gevallen waren geïmporteerd uit andere landen, waarvan de meerderheid uit Azië.

Om het virus proberen in te dijken, hebben onderzoekers van de KU Leuven een nieuw antiviraal middel toegediend aan de muggen zelf. Het idee is niet om de muggen zelf te gaan behandelen met het medicijn, maar om de overdraagbaarheid van de ziekte te verminderen in een bepaalde regio. 

"Wanneer iemand het geneesmiddel inneemt en nadien gestoken wordt door een mug, krijgt de mug via het bloed van die persoon het middel ook binnen. Wij hebben gekeken wat het effect is op het virus in de mug, wanneer dat gebeurt", legt professor Leen Delang (KU Leuven Departement Microbiologie, Immunologie en Transplantatie) uit.

De onderzoekers vonden een duidelijk effect van het antiviraal middel op de aanwezigheid van het virus in de muggen. "Bij andere antivirale middelen is dat niet altijd het geval, weten we uit eerdere studies. Bij dit middel is het effect zeer duidelijk, en blijft het effect voor een langere periode aanwezig in de mug", vertelt Delang. "Zo krijg je een dubbele laag van bescherming: je kan het middel zelf innemen, en je helpt om de overdraagbaarheid te verminderen." 

Mensen zouden het middel ook profylactisch kunnen innemen, dus zonder dat ze zelf effectief ziek zijn, maar met als doel te voorkomen dat ze zelf besmet worden. Daarbovenop zou dit ook de verspreiding van dengue kunnen verminderen. Kanttekening: er zijn nog meerdere studies, waaronder ook klinische, nodig alvorens het geneesmiddel op de markt zou kunnen komen. 

"Bestuderen of een antiviraal middel ook werkzaam is in de mug zelf, zou eigenlijk de standaard kunnen worden voor alle muggenoverdraagbare virussen", vertelt professor Delang. "Iemand neemt een middel om zichzelf te beschermen tegen een virus, en tegelijk help je om de ziekte minder te verspreiden."