Er kan een plafond komen op de bijkomende premie voor mensen met diabetes type 1 zonder complicaties die een schuldsaldoverzekering afsluiten. Dat stelt het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) donderdag voor in een advies om het zogenaamde recht om vergeten te worden uit te breiden naar diabetespatiënten.

Mensen met een risico op vroegtijdig overlijden betalen vaak een extra premie als ze een schuldsaldoverzekering afsluiten. Die hogere premies of weigeringen kunnen ertoe leiden dat mensen geen woning kunnen kopen of kunnen professionele projecten verhinderen. De wet op het recht om vergeten te worden wil patiënten met een chronische aandoening die onder controle is, daarom tegemoetkomen. Zo bepaalt de wet dat er geen bijpremie mag worden aangerekend, dat een p olis niet kan worden geweigerd of dat alleen een maximale surplus mag worden opgelegd wegens een bepaalde aandoening. 

In de donderdag gepubliceerde studie heeft het KCE onderzocht of diabetes type 1 als nieuwe chronische ziekte onder die wet kan vallen. Vorig jaar leidde een studie over borstkanker al tot gunstigere voorwaarden voor bepaalde groepen patiënten. 

Op basis van een representatieve databank met gegevens van bijna 40.000 Belgische diabetespatiënten maakte het Kenniscentrum een onderscheid in vier subgroepen: patiënten zonder complicaties (ongeveer 60 procent van de onderzochte groep), patiënten die behandeld worden met geneesmiddelen om niercomplicaties te vertragen (30 procent), patiënten met diabetische oogziekte (9 procent) en patiënten met ernstig chronisch nierfalen (1 procent). 

De analyse toont aan dat Belgen met diabetes type 1 een hogere mortaliteit hebben dan de algemene bevolking. Over het algemeen is die oversterfte wel laag (3,3 meer sterfgevallen per 1.000 inwoners), behalve bij patiënten met ernstig chronisch nierfalen. 

KCE-onderzoekers suggereren op basis van de analyse twee mogelijkheden voor de grote groep patiënten zonder complicaties. Zo stellen ze maximale premieverhogingen voor, afhankelijk van de leeftijd van de verzekerde en de duur van de lening. "Binnen die groep worden patiënten met goed gecontroleerde diabetes dan de facto gedwongen solidair te zijn met degenen met een minder goed gecontroleerde diabetes", stelt het Kenniscentrum, aangezien er geen onderscheid kan worden gemaakt tussen mensen met goed gecontroleerde en minder goed gecontroleerde diabetes in België.

Een tweede optie is om die patiënten geen individuele premieverhogingen aan te rekenen, maar ze te spreiden over iedereen die een schuldsaldoverzekering afsluit als solidariteitsmechanisme. Voor patiënten met diabetesgerelateerde complicaties, behalve voor wie ernstig chronisch nierfalen heeft, beveelt het KCE enkel maximale premieverhogingen aan, omdat bij die personen de oversterfte groter is dan bij patiënten zonder complicaties.

De voorstellen zijn een eerste stap en worden nu onderzocht door het Opvolgingsbureau voor de Tarifering Schuldsaldoverzekering (OBT). Die instantie, waarin vertegenwoordigers van de verzekeringssector en patiënten zetelen, maakt de adviezen over aan de beleidsmakers. De voorstellen van het KCE worden ook regelmatig herzien in het licht van de medische vooruitgang of van bijkomende gegevens. 

Het kabinet van ontslagnemend minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) vindt de mogelijke uitbreiding van de wet een noodzakelijke stap. "Van zodra alle adviezen binnen zijn, zal de minister de administratie de opdracht geven om onmiddellijk de voorbereidingen aan te vatten om het advies om te kunnen te zetten in een koninklijk besluit", klinkt het. 

Mensen met diabetes type 1 produceren geen insuline, wat kan leiden tot een langdurige stijging van de bloedsuikerspiegel en schade voor de meeste organen. Diabetes is op zich geen belangrijke doodsoorzaak in België, maar op de lange termijn vormen de complicaties van diabetes het grootste risico op vroegtijdige sterfte. "Er bestaat geen genezende behandeling voor diabetes, maar het is essentieel om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden. Hoe 'stabieler' de diabetes, hoe lager het risico op complicaties", klinkt het in de studie.

Het recht om vergeten te worden bestaat sinds 2019 voor het afsluiten van een schuldsaldoverzekering. Voor bepaalde aandoeningen of voormalige kankerpatiënten geldt dat recht vanaf tien jaar na het einde van de behandeling, voor andere vanaf vijf of één jaar. Het recht om vergeten te worden bij het afsluiten van een schuldsaldoverzekering is van toepassing na verschillende kankertypes en voor mensen met chronische ziektes als hiv, hepatitis C en mucoviscidose.

Wie een schuldsaldoverzekering afsluit, zorgt ervoor dat de openstaande schuld van de lening wordt afbetaald als de verzekerde overlijdt. Nabestaanden blijven zo niet achter met de schuld. Je betaalt hiervoor een premie en bij overlijden keert de verzekering het bedrag van de openstaande schuld uit aan de kredietverstrekker.