Kersvers algemeen directeur van AZ Diest, prof. dr. Frank Weekers, beseft dat er onmiskenbaar een enorm schaalverschil tussen zijn ziekenhuis en UZ Leuven, de grootste speler in het Plexus ziekenhuisnetwerk. Tocht ziet hij opportuniteiten om een win-win te creëren. Hij laat ook zijn licht schijnen over de toezichtsvrijstellingsdrempel van de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA), momenteel een hot item.

"Tussen AZ Diest en UZ Leuven kunnen we een win-win tcreëren. AZ Diest heeft ruimte om zijn activiteiten te verhogen en ligt ook in een regio die net iets goedkoper is dan UZ Leuven. Het beslaat een iets ander rekruteringsgebied voor medewerkers. We moeten naast elkaar leggen wat wel en niet kan in UZ Leuven en AZ Diest zodat we de twee partijen erbij kunnen winnen."

"AZ Diest is ook verantwoordelijk voor eigen kosten en opbrengsten in een organisatiestructuur met zelfstandige artsen. Die blijft behouden. We zullen de ‘machinerie van UZ Leuven’ (met onderwijs en onderzoek, een stuk inefficiëntie puur klinisch bekeken) niet transplanteren naar AZ Diest. Het moet een ‘slank-en-fit’-ziekenhuis worden en blijven in goede afstemming met de verantwoordelijken van de medische diensten in de twee ziekenhuizen."

"Of het een goed idee was om universitaire ziekenhuizen via netwerken in dezelfde structuur te zetten als algemene ziekenhuizen, zal moeten blijken", antwoordt hij met enige omzichtigheid. "Onmiskenbaar is er een enorm schaalverschil. Ook in de ondersteunende diensten vertegenwoordigt UZ Leuven 90% en de drie andere ziekenhuizen -met RZ Tienen en Heilig Hart Leuven in netwerk Plexus, red.- 10%. Het minste wat je kunt zeggen is dat daarin een groot onevenwicht schuilt. Anderzijds kun je toch een aantal zaken samen realiseren. Denk bijvoorbeeld aan ICT-systemen op elkaar laten aansluiten. Weliswaar is de pure kosten-impact voor UZ Leuven veel groter om zijn ERP-systeem (1) op sommige vlakken aan te passen aan dat van de drie andere partners. Tussen de theorie en de praktijk staat soms een flink pak euro’s."

Wat vindt u van de vrijstellingsdrempel voor controle van de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) voor fusieoperaties voor ziekenhuizen met een gezamenlijke omzetdrempel van 900 miljoen?

“Nu zitten vooral de Antwerpse ziekenhuizen GZA en ZNA in het vizier omdat ze daar wellicht een heel stuk bovenuit klimmen. Maar ook UZ Leuven en UZ Gent zouden bijna automatisch boven die drempel zitten als ze bij een fusie betrokken worden. Waarschijnlijk geldt dat tevens voor Kortrijk, Roeselare, Brugge, ZOL en Jessa, zeker als ze met een andere grote partner in zee gaan. Ik weet niet of dat per se een probleem moet zijn. Zeker niet als die procedure relatief ‘vlot’ kan verlopen, zonder te veel ‘administratees’. Maar ik heb te weinig ervaring met de handelswijze van de BMA om me daar ten gronde over uit te spreken. Als het jaren duurt voordat je uitsluitsel krijgt, mis je waarschijnlijk wel een aantal opportuniteiten.”

“Ik kan me bij ‘mededinging’ wel iets voorstellen als je in een concurrentiële omgeving werkt waarbij een ondernemer een product ontwikkelde en daar zijn ziel in legde. Maar wij werken toch vooral met openbare middelen. Er kan wel een element van concurrentie meespelen bij artsen die zelfstandigen zijn, snap ik. Maar we zijn toch een overheidsbedrijf.”

Kan – ten nadele van de patiënt - de zorgkwaliteit in het gedrang komen als de concurrentie verslapt door de schaalvergroting via ziekenhuisfusies?”

"Ik weet alleen dat een stukje schaalvergroting niet per se slecht hoeft te zijn. Ons land kent nog altijd een relatief grote zorgdensiteit, afgezet tegen een internationale context. Qua bedden- en ziekenhuisaanbod hebben we zeker niet te klagen. Een ziekenhuis als dat van Diest met 200 bedden sleept puur qua schaal een zekere kost met zich mee om mee te zijn met de huidige normeringen. Denk qua kwaliteit maar aan de apotheek waar de PIC/S er aankomt in 2026. Om aan dat kwaliteitssysteem te beantwoorden zullen we toch zaken bij elkaar moeten voegen."

"De BMA bekijkt het allemaal op ziekenhuisniveau, maar eigenlijk start een consolidatie al door dingen samen te voegen op dienstniveau. De drempel van 900 miljoen voor de BMA om tussen te komen, is ook maar arbitrair. Als de twee labs ZNA-GZA fuseren en hun IT-systemen op elkaar afstemmen, maar toch als twee aparte ziekenhuizen blijven bestaan, heb je sowieso al majeure stappen gezet inzake samenwerking. Wat houdt een mededingingsprobleem dan in? De ziekenhuiswet maakt het nu al mogelijk om in associaties te werken op afdelings- of dienstniveau."

Ziet u een toekomst voor een kleiner ziekenhuis als AZ Diest?

"Zeker, maar wel in een groter kader. 200 bedden is echt een beperkte schaal. Maar precies in deze omgeving speelt nabijheid voor patiënten op bepaalde vlakken een rol. Voor medische verzorging/opvolging aan het begin en het einde van het leven, een afdeling moeder-kind… is er zeker plaats. Voor de machinerie rond de ziekenhuizen heb je dan weer een grotere schaal nodig om het financieel haalbaar te houden. Daar zijn samenwerkingsverbanden, in welke vorm dan ook -voor kleine tot middelgrote ziekenhuizen- het ordewoord."

(1) Enterprise Resource Planning (ERP), softwaresysteem dat organisaties helpt om de belangrijkste bedrijfsprocessen te automatiseren en te beheren voor optimale prestaties.