Het gemiddelde welzijn van de Belgische bevolking is in 2022 net niet gezakt tot het laagste peil sinds 2005. Dat blijkt dinsdag uit de evaluatie die het Planbureau jaarlijks opmaakt van de indicatoren van de duurzame ontwikkeling. België zal tegen 2030 minder dan een derde van de doelstellingen (16 van de 51) halen, leert het rapport nog.

Het Planbureau analyseert voor de welzijnsindicator zes indicatoren die het welzijn in België meten, zoals gezondheid, levensstandaard en werk. Voor 2022 scoort België 0,4 op 1 - bij een waarde van 1 zouden alle componenten zich op hun maximumniveau bevinden. Maar van die ideale situatie zijn we dus veraf.

In 2020 was het welzijn nog stabiel, met weliswaar een zichtbare verslechtering van de mentale gezondheid. Een jaar later was er een stijging, maar in 2022 volgde een daling. Die daling had te maken met een verslechterende gezondheidstoestand: de drie deelindicatoren die samen de gezondheidstoestand aangeven, dalen alle drie. De daling is meer uitgesproken voor de indicator die de prevalentie van langdurige ziektes meet. 

Als wordt ingezoomd op de verschillende bevolkingscategorieën, dan merkt het Planbureau een daling op bij mannen, jongeren tussen de 16 en 24 jaar en bij de groep van 50- tot 64-jarigen. Bij 65-plussers is een stijging op te merken.

Het Planbureau meet, naast het huidige welzijn, ook het toekomstige. Daarvoor gaat het na of toekomstige generaties de hulpbronnen krijgen die hen zullen toelaten hun welzijn volgens hun criteria te ontwikkelen. Het gaat dan om materiële hulpbronnen zoals machines en infrastructuur, maar ook onderwijs, milieu, sociale relaties en instellingen.

Analyse van dat menselijk, sociaal, economisch en milieukapitaal leert dat de drie eerste al jaren vooruitgang boeken, terwijl het milieukapitaal neerwaarts blijft gaan. Die dalende trend is te zien bij de vier subkapitalen: lucht, water, land en biodiversiteit. Vanwege de achteruitgang op het vlak van milieu acht het Planbureau de huidige ontwikkeling in ons land "niet houdbaar".

Kijkt men naar het hele plaatje van de duurzame ontwikkelingsdoelen, dan zal België bij een voortzetting van het huidige beleid weinig doelen tegen 2030 halen. Bij 26 indicatoren is een cijferdoel vastgesteld, en slechts zeven indicatoren, onder meer over duurzame energie of het aandeel jongeren die niet werken en geen onderwijs of opleiding volgen, lijken dat doel te halen. Voor de 19 andere indicatoren wordt dat moeilijk. Het gaat dan om het verlagen van het risico op armoede of sociale uitsluiting of het aantal rokers. 

Voor 25 andere indicatoren is geen cijferdoel vastgelegd. Daar evolueren 9 indicatoren in de juiste richting, voor de 14 overige is de evolutie stabiel of onbepaald. 

"Extra inspanningen zullen nodig zijn" om de doelstellingen te halen, schrijft het Planbureau. Volgende week wordt het rapport daarom in de Kamer voorgesteld.