De ‘Barometer Digitale Inclusie 2022'[1] van de Koning Boudewijnstichting bracht een verontrustende evolutie aan het licht: tussen 2019 en 2021 is het aantal Belgen dat digitale uitsluiting riskeert, gestegen van 40% naar 46%. De digitalisering gaat razendsnel, waardoor de digitale kloof steeds groter wordt. Digitale exclusie treft niet alleen kwetsbare groepen, maar treedt op in alle lagen van de samenleving in België.
Vanaf vandaag lanceert DigitAll een sensibiliseringscampagne om de digitale kloof zichtbaarheid te geven bij een breed publiek. DigitAll is een ecosysteem van bedrijven, organisaties en overheidsinstanties die samenwerken voor meer digitale inclusie in België. De nog steeds oplopende teller van het aantal deelnemende organisaties aan het initiatief staat momenteel op 100, terwijl dat er een jaar geleden nog maar 70 waren.
“Mensen digitaal uitsluiten, is ze uitsluiten van de maatschappij. Het is alsof je een sleutel mist om een huis binnen te kunnen gaan,' zegt minister van Telecommunicatie Petra De Sutter. ‘En ja, het gaat om zoveel meer dan geen laptop of smartphone hebben zoals Chantal, Sura, Yousra en Stijn bevestigen. Hun dappere getuigenissen tonen dat digitalisering zoveel verder gaat. Het is een strijd voor gelijkheid en inclusie.”
De bewustmakingscampagne vertelt het verhaal van vier mensen van wie het leven en de rechten rechtstreeks zijn beïnvloed door digitale technologie. Ze stemden toe om te getuigen en hun verhalen te delen.
Chantal ziet haar recht op gezondheidszorg aangetast door de moeilijkheden die ze ondervindt bij het gebruik van digitale hulpmiddelen om een doktersafspraak te maken, haar resultaten te verkrijgen of met haar ziekenfonds te communiceren.
Sura, van wie onschuldige foto's van zichzelf van haar socialemediaprofiel zijn gestolen en zonder haar medeweten op andere sites zijn gebruikt.
Yousra heeft lange tijd moeten vechten voor haar recht op onderwijs. Omdat zij geen computer had, moest zij haar huiswerk en schoolopdrachten op haar mobiele telefoon maken. Een bijzonder moeilijke taak voor haar eindwerk, dat maar liefst 80 bladzijden telde.
Stijn beschikte niet over de vaardigheden om online te solliciteren, noch over voldoende kennis van de programma's die de job vereiste, en werd zo rechtstreeks getroffen in zijn recht op werk.
Het blijft uiteraard niet bij sensibiliseren alleen. “Alle deelnemende organisaties zullen ook communiceren over welke acties ze zelf ondernemen om digitale inclusie te bevorderen”, vertellen Linde Verheyden en Catherine Bals van DigitAll. “Dat doen ze bijvoorbeeld door te informeren, opleidingen te organiseren of middelen ter beschikking te stellen.”
Laurent Loncke, General Manager Retail Banking bij BNP Paribas Fortis: “De digitale wereld evolueert razendsnel en neemt een steeds belangrijkere plaats in in ons dagelijks leven. Daarom vinden we het belangrijk om ook via DigitAll mee te werken aan deze belangrijke maatschappelijke uitdaging: hoe krijgen we zo veel mogelijk mensen op de digitale trein en hoe kunnen we de digitaal niet-actieve Belgen toch een goede dienstverlening bieden? Door het brede netwerk van DigitAll kunnen we impactvolle projecten realiseren.”
Digitale uitsluiting bedreigt mensenrechten
De genoemde studie van de Koning Boudewijnstichting toont aan dat digitale uitsluiting verschillende oorzaken heeft. Niet beschikken over de technologische middelen of het ontbreken van de nodige vaardigheden zijn de meest voor de hand liggende.
De coronacrisis heeft voor een versnelling van de digitalisering gezorgd. Handig voor wie al op de digitale trein zat, maar zij die er geen toegang toe hadden of niet over de vaardigheden beschikten, werden uitgesloten in hun contact met de samenleving en in het beoefenen van hun mensenrechten.
Volgens de studie blijft de ongelijke toegang tot het internet een belangrijke factor. Het gaat niet alleen over de kwaliteit van de technologische middelen, maar ook over de kwaliteit van de toegang tot het internet, met name het netwerk of de plaats/de omgeving. Onze digitale vaardigheden staan bovendien onder druk door de hoge vereisten van de digitale technologie. Er is een noodzaak om verworven vaardigheden voortdurend op peil te houden. Opvallend: de digitale geletterdheid gaat ook achteruit bij jongeren. In 2022 had 33% van de jongeren tussen 16 en 24 jaar zwakke algemene digitale vaardigheden (t.o.v. 21% in 2019).
Ook bij de werkzoekenden is de situatie verontrustend. Meer dan de helft (52%) van hen heeft zwakke digitale vaardigheden, een cijfer dat oploopt tot 74% voor laaggeschoolde werkzoekenden. Zo is het gebruik van e-mail of tekstverwerking niet vanzelfsprekend. 46% van de werklozen maakt geen gebruik van tekstverwerking terwijl dat nodig is bij sollicitaties, die vaak online gebeuren.
Linde Verheyden en Catherine Bals: “De bevindingen en de cijfers uit de studie moeten iedereen doen beseffen dat de digitale kloof los staat van leeftijd of achtergrond. Iedereen kan erdoor getroffen worden. Met deze campagne willen we een breed publiek bewustmaken van die problematiek en organisaties en individuen aanzetten tot actie.”
> Meer info over DigitAll: digitall.be/nl
