De FOD Volksgezondheid heeft een nieuw rapport gepubliceerd met waardevolle gegevens over ziekenhuisverblijven en gezondheidszorg. Het MZG-rapport beschrijft de prevalentie van ziekten van het musculoskeletaal stelsel en bindweefsel in 2021 die aanleiding geven tot hospitalisatie.
Van alle ziekenhuisverblijven in algemene ziekenhuizen ging het in een op tien gevallen om een ziekte van het musculoskeletaal stelsel of het bindweefsel.
In 2021 waren er in totaal 420.846 ziekenhuisverblijven voor ziekten van het musculoskeletaal stelsel en bindweefsel. Dat komt neer op ongeveer 10,9% van het totaal aantal ziekenhuisverblijven. Meer specifiek werden 14,2% van alle klassieke hospitalisaties geclassificeerd in de MDC 8 ‘Muskuloskeletaal stelsel en bindweefsel’ en 8,4% van alle daghospitalisaties.
Bij drie vierde van deze verblijven (311.957) betrof het een chirurgische ingreep. Bij 108.889 gevallen ging het om een medische diagnose (25,9%). De meest voorkomende ingrepen in klassieke hospitalisatie zijn de vervanging van een heup- en kniegewricht of procedures op de schouder en arm.
In daghospitalisatie ging het bij een op vijf procedures om een ingreep aan de hand en pols.
Meer vrouwen
Hospitalisatie voor ziekten van het musculoskeletaal stelsel en bindweefsel komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Het aantal verblijven bij deze ziekten stijgt met de leeftijd. Bij een op honderd verblijven gaat het om personen jonger dan 25 jaar en bij een op tien verblijven om personen van 85 jaar en ouder.
Vanaf ongeveer 45 jaar begint het botweefsel af te breken. Oestrogenen spelen – naast andere factoren - een rol in het botmetabolisme. Een daling in het oestrogeengehalte tijdens de peri- en postmenopauze resulteert in een hoger risico op osteoporose en botfracturen wat een hogere prevalentie van de ziekenhuisverblijven in de bestudeerde groep bij vrouwen kan verklaren.
Evolutie
Het aantal ziekenhuisverblijven voor ziekten van het musculoskeletaal stelsel per 1.000 inwoners in de periode van 2016 t.e.m. 2019 was vrij stabiel was voor zowel klassieke als daghospitalisatie. In 2020 doet zich een sterke daling voor in het aantal verblijven ten gevolge van de COVID-19-pandemie. In 2021 is sprake van een gedeeltelijk herstel van het aantal verblijven, maar het aantal verblijven dat jaar werd ook nog beïnvloedt door de maatregelen in het kader van COVID-19.
Van de 2.394.038 verblijven van patiënten met domicilie in het Vlaams Gewest en van de 1.117.110 verblijven van patiënten met een domicilie in het Waals Gewest, hebben respectievelijk 10,5% en 11,5% een diagnose die verband houdt met ziekten van het musculoskeletaal stelsel en bindweefsel. Voor Brussel gaat het om 11,9% van 295.676 verblijven. Het Vlaamse Gewest heeft het hoogste aantal hospitalisaties per 1.000 inwoners voor ziekten aan het musculoskeletaal stelsel en bindweefsel (38 verblijven per 1.000 inwoners). Dat aantal ligt op 35 verblijven per 1.000 inwoners bij patiënten die in het Waalse Gewest.
Heup en knie
Wanneer we de gemiddelde verblijfsduur in het ziekenhuis bij zowel heup- als knieprotheses bekijken, zien we dat de gemiddelde verblijfsduur in het ziekenhuis de laatste 10 jaar bijna gehalveerd is. Dat is zonder twijfel te wijten aan nieuwe technieken van chirurgie en verdoving, die ervoor zorgen dat patiënten veel sneller herstellen van deze ingrepen.
Er wordt verwacht dat de verblijfduur in het ziekenhuis verder zal blijven dalen de komende jaren.
Een heup- of kniegewricht vervangen is over het algemeen gepland. Een kwart van het aantal verblijven voor het plaatsen van een heupprothese wordt toch nvia de spoedgevallendienst opgenomen. Deze verblijven houden waarschijnlijk verband met een trauma of een val met een fractuur van de heup als gevolg.
Voor de knieprotheses is het aantal patiënten opgenomen in het ziekenhuis via de spoedopname te verwaarlozen.
