Het Europees Parlement heeft woensdagavond de Hongaarse kandidaat-Eurocommissaris voor Gezondheid en Dierenwelzijn Oliver Varhelyi op de rooster gelegd. Verscheidene parlementsleden stelden zich tijdens de hoorzitting vragen bij diens visie op vrouwenrechten en abortus, maar Varhelyi antwoordde ontwijkend en wees erop dat abortus geen Europese bevoegdheid is.

Tot dusver liepen de hoorzittingen met de kandidaat-Eurocommissarissen rimpelloos, maar de doortocht van Varhelyi was vooraf aangekondigd als een van de meest heikele. Niet enkel omdat hij is voorgedragen door de Hongaarse premier Viktor Orban, gangmaker van de uiterst rechtse fractie Patriotten voor Europa, maar ook omdat hij vorig jaar in een onbewaakt ogenblik Europarlementsleden "idioten" had genoemd.

De hoorzitting was al ruim drie uur aan de gang toen de uiterst linkse Française Emma Fourreau het incident als eerste en enige ter sprake bracht. Varhelyi herhaalde dat er sprake was van een misverstand, dat hij met die opmerking geen Europarlementsleden had geviseerd en dat hij zijn verontschuldigingen had aangeboden. "Ik betreur wat er is gebeurd, ik kan me enkel excuseren. Ik hoop dat jullie dit zullen aanvaarden", zei hij.

De linkerzijde, onder meer de Franse socialist Christophe Clergeau, richtte haar pijlen eerder op Varhelyi's visie op abortus en andere ethische kwesties, ook al omdat de Hongaarse regering de toegang tot abortus twee jaar geleden beduidend heeft bemoeilijkt. "Abortus behoort niet tot de bevoegdheden van de EU, maar tot die van de lidstaten. Als je dat wil veranderen, dan moet je het Europees verdrag veranderen", reageerde Varhelyi, die toevoegde dat abortus "eerder een kwestie van grondwet en mensenrechten is dan een medische kwestie".

Ook de Luxemburgse groene Tilly Metz, de uiterst linkse Portugese Catarina Martins en de Deense liberale Stine Bosse trokken de gehechtheid van de Hongaar aan vrouwenrechten in twijfel. "Hoe kunnen jullie denken dat ik geen bondgenoot van vrouwen ben. Ik woon samen met vier vrouwen", zo verwees Varhelyi naar zijn echtgenote en dochters. Hij antwoordde niet op de suggestie van Bosse om Europese steun te verlenen aan vrouwen die zich gedwongen zien om naar een andere lidstaat te trekken om een abortus te laten uitvoeren.

De Duitse christendemocraat Peter Liese hekelde dan weer dat de Hongaarse regering zich ten tijde van de coronapandemie wendde tot Russische vaccins die niet waren goedgekeurd door het Europese geneesmiddelenagentschap EMA. Varhelyi wees erop dat de lidstaten in uitzonderlijke omstandigheden deze piste kunnen bewandelen, maar toonde zichzelf een groot pleitbezorger van EMA. "De veiligheid en doeltreffendheid worden het beste gegarandeerd door EMA. Die lijn zal ik als commissaris volgen", zei Varhelyi. Zijn steun voor vaccinatie leverde hem overigens  kritiek op van die andere uiterst rechtse fractie, ESN.

Varhelyi prees de Europese aanpak van de coronapandemie en de gemeenschappelijke aankoop van vaccins. Die aanpak verdient volgens de Hongaar navolging, bijvoorbeeld in de wetgeving om de beschikbaarheid van essentiële medicijnen te vergroten. Die hoopt hij in de eerste 100 dagen van zijn mandaat te presenteren. Voorts beloofde de Hongaar onder meer wetgeving om de biotechsector in Europa te houden, een herziening van de regels over tabaksproducten en een plan tegen cardiovasculaire ziektes.

Om groen licht te krijgen, heeft Varhelyi de steun nodig van twee derde van de fractiegebonden parlementsleden in de parlementscommissie. Haalt hij die steun niet, dan moet hij bijkomende schriftelijke vragen beantwoorden, of dan kan de hoorzitting op een latere datum hervat worden.