Het ASGB), het Vas, Vaso, het Hop, het VGSO en Domus Medica sommeren de Vlaamse Regering om een belangenconflict in te roepen tegen het wetsontwerp van federaal minister Frank Vandenbroucke over de artsenquota.
Dat al deze artsenverenigingen eensgezind front vormen, is eerder uitzonderlijk en het wijst op het feit dat minister Vandenbroucke een open zenuw raakte met zijn 'historisch' akkoord dat de wet op de artsenquota wil aanpassen.
Ter herinnering: op 29 april kondigde federaal minister van Volksgezondheid Vandenbroucke een deal aan met de Franstalige gemeenschap om het eeuwenoude dossier rond de artsenquota op te lossen. Daarbij zou het opgebouwd overschot aan artsen in de Franstalige gemeenschap getolereerd worden en zou de verdeelsleutel volgens bevolkingsaantal van de federale quota aangepast worden. Daarnaast zou er geen federale bestraffing ingevoerd worden als een gemeenschap zich niet houdt aan de afgesproken quota.
Het akkoord dat de minister aankondigde wordt met veel scepsis onthaald aan Vlaamse kant, waar het dossier al meerdere malen heel wat stof heeft doen opwaaien. In Vlaanderen werd namelijk in 1997 een toelatingsexamen geneeskunde ingevoerd om het aantal artsen te beperken zoals gevraagd werd door de federale regering. In Franstalig België weigerde men lang om zich aan de quota te houden en bouwde men een historisch overschot op. “Dat dit overschot nu zomaar ongedaan gemaakt wordt is een aanvechting van de federale loyaliteit en ondergraaft het Vlaams toelatingsexamen. Studenten die niet slaagden voor het Vlaamse toelatingsexamen zien nu dat het onbeperkt instromen aan Franstalige kant getolereerd en bestendigd wordt voor de toekomst” reageert Nicolas De Cleene (foto), voorzitter van het Vlaams Geneeskundig Studentenoverleg (VGSO).
Slechtere Vlaamse work-lifebalance
Daarnaast baseert de minister zich voor zijn deal op een advies van de federale planningscommissie medisch aanbod, die de artsenquota bepaalt. Dat advies houdt echter rekening met een verschillende werklast voor artsen in het Noorden en Zuiden van het land. Zo moet het Franstalige landsgedeelte telkens meer artsen krijgen in de toekomst omdat artsen in die regio minder zouden werken dan aan Vlaamse zijde. Dat dit verschil nu in wet wordt vastgelegd betekent een slechtere work-life balance voor Vlaamse artsen en gaat een brug te ver voor de Vlaamse partijen.
Vlaamse artsen eisen inroepen belangenconflict
De minister verdedigt zich door te stellen dat de Franstalige gemeenschap als voorwaarde voor het aanpassen van de wet wel een effectief toelatingsexamen met numerus fixus vanaf 2023 moet invoeren. Daarvoor werd in eerste lezing een decreet goedgekeurd in het parlement van de Franse gemeenschap.
De Vlaamse stakeholders hebben echter weinig vertrouwen in dat decreet. “Nog tot 2023 en zelfs daarna kan men het decreet makkelijk aanvechten, of zelfs terug afschaffen. Als de federale wet dan aangepast is, kan de Franstalige gemeenschap doen wat ze wil en blijft het federale niveau met lege handen achter. Op die manier heeft de federale regering eigenlijk enkel nog een lege doos in handen”, reageert Dr. Jonas Brouwers, voorzitter van de Vlaamse vereniging voor arts-specialisten in opleiding (VASO).
Vertrouwen en billijkheid
Vorige week kwam nog in het nieuws dat er tekorten zijn bij huisartsen en pediaters en werd het toelatingsexamen meermaals in vraag gesteld.
“Iedereen is het erover eens dat er meer artsen opgeleid moeten worden, en dat de specialisaties waar tekorten zijn aantrekkelijker gemaakt moeten worden. Dat effect is echter pas zichtbaar over 9 tot 12 jaar omdat die mensen eerst opgeleid moeten worden. Dat heeft dus eigenlijk niets te maken met de wetsaanpassing die vandaag voorligt”, aldjs Dr. Jos Vanhoof van het Vlaams Artsensyndicaat.
“Voor ons ons is dit geen communautaire kwestie, maar een verhaal van principes, vertrouwen en billijkheid. Daarin komt het voorliggende akkoord voor ons onvoldoende tegemoet aan de studenten aan Vlaamse kant”, dixit Dr. Thomas Gevaert, co-voorzitter van het Algemeen Syndicaat van Geneeskundigen in België (ASGB).
Ook voor Domus Medica moet het probleem rond de artsenquota in dialoog opgelost geraken. "Een akkoord eenzijdig opleggen creëert geen vertrouwen. Dit dossier verdient ernstig overleg", zegt voorzitter Dr. Roel Van Giel.
Correcte verdeling
De Vlaamse stakeholders vragen dat de Vlaamse Regering een belangenconflict instelt tegen de wet die Vandenbroucke voorlegt. Het Vlaamse regeerakkoord eist namelijk dat er een correcte verdeling van de RIZIV-nummers tussen de gemeenschappen plaatsvindt en dat er een aflossing komt van het in het verleden door de Franse gemeenschap opgebouwde overtal.
Het zal echter snel moeten gaan, want de minister heeft de wet al laten goedkeuren in de federale regering en trekt er nu mee naar het parlement. Willen de Vlaamse partijen echt handelen naar het belang van hun kiezers, dan is het nu aan hen om het belangenconflict te steunen en te eisen dat de federale regering een dialoog met Vlaanderen opstart.
