Een recent resolutievoorstel om de sociale zekerheid te splitsen, ingediend door Vlaams Belang, werd in de Kamercommissie Sociale Zaken verworpen. Ellen Samyn (VB) verwees in haar argumentatie onder meer naar Onkelinx. Die liet ooit optekenen dat Wallonië de sociale zekerheid nog tien jaar wil gebruiken als melkkoe en “dat de Vlamingen daarna het kadaver mogen houden".

Ellen Samyn (VB), hoofdindienster van het resolutievoorstel, meende dat de idee van splitsing van de sociale zekerheid de laatste jaren de gemoederen, vooral aan Franstalige kant, beroerde. Zo verklaarde Philippe Close (PS) onlangs dat aan de sociale zekerheid niet geraakt wordt omdat een splitsing van de sociale zekerheid het einde van België betekent.

Melkkoe

Onder meer Marc Uyttendaele (levensgezel van Laurette Onkelinx, red.) trad hem daarin bij in de pers: “De sociale zekerheid is dé meerwaarde is van het federale België voor de Franstaligen.” Samyn citeerde ook Laurette Onkelinx. Die liet in 2010 optekenen dat Wallonië de sociale zekerheid nog tien jaar wil gebruiken als melkkoe en “dat de Vlamingen daarna het kadaver mogen houden”.

Ellen Samyn ziet deze visie als symptomatisch voor hoe in Waalse politieke kringen wordt gekeken naar de Belgische sociale zekerheid. Ze denkt dat in haar huidige vorm de Belgische sociale zekerheid synoniem is aan onzekerheid waarbij de kwaliteit van de geboden gezondheidszorg steeds verder afbrokkelt. “De gekende miljardentransfers van Vlaanderen naar Wallonië lopen sinds decennia op. De transfers bereiken vandaag een recordbedrag van 12,3 miljard euro per jaar. Dat komt neer op 1.920 euro per Vlaming per jaar. Het deel dat via de sociale zekerheid van Vlaanderen naar Wallonië stroomt is goed voor twee miljard euro.”

“Vlaanderen en Wallonië zijn niet enkel politiek maar ook socio-economisch twee verschillende landen (…). Uit studies blijkt dat de werkloosheidsgraad in Wallonië dubbel zo hoog is als die in Vlaanderen. De werkzaamheidsgraad in Wallonië ligt tien procent lager dan in Vlaanderen. Dit betekent concreet dat in Franstalig België meer mensen een uitkering genieten en minder actief bijdragen aan de Belgische sociale zekerheid. Vlaanderen en Wallonië leggen ook andere medische klemtonen.“

“De gemiddelde uitgaven voor gezondheidszorg in 2018 liggen in Wallonië 5% hoger dan in Vlaanderen. Een splitsing van de sociale zekerheid is het begin van een betere sociale zekerheid en dus van betere solidariteit. Het is amper te vatten dat negen excellenties in zes regeringen zich bezighouden met gezondheidsbeleid.”

Om aan de sociale behoeften van de Vlamingen tegemoet te komen, is het volgens Samyn dus essentieel dat de sociale zekerheid niet langer op Belgisch maar op Vlaams niveau wordt georganiseerd. “Een Vlaamse sociale zekerheid is immers perfect betaalbaar. Een Vlaamse sociale zekerheid is de staatkundige logica zelf. De persoonsgebonden bevoegdheden vallen onder de  gemeenschappen. En wat is meer persoonsgebonden dan de sociale zekerheid?”

N-VA: ja en neen

Rapporteur Björn Anseeuw (N-VA) kon zich vinden in de geest van het voorstel van resolutie. "Het is inderdaad zo dat de door de gemeenschappen gemaakte socioeconomische keuzes compleet uiteenlopend zijn. Ook de uitdagingen zijn compleet verschillend." Hij vindt toch ook een aantal bepalingen waarmee hij niet kan instemmen.

De vraag om de Vlaamse Gemeenschap bevoegd te maken voor alle aangelegenheden van de sociale zekerheid wat het Brussels Hoofdstedelijke Gewest betreft, steunde hij niet. “De gevolgen van de door de Franstalige partijen in Brussel gemaakte keuzes kunnen niet door de Vlaamse sociale zekerheid gedragen worden. Dit gaat in tegen de geest van de vraag om de splitsing van de sociale zekerheid uit te voeren.”

“Elke gemeenschap draagt immers de verantwoordelijkheid voor de gemaakte keuzes. Vlaanderen neemt de financiële verantwoordelijkheid niet op voor keuzes die Brussel maakt.”

Finaal werd het voorstel verworpen.