De Vlaamse regering zet door met de geplande afbouw van het basisondersteuningsbudget (BOB) voor personen met een handicap. De regering-Jambon keurde op 23 december 2020 het besluit daarover goed. Nochtans had de Raad van State de dag voordien, op 22 december, een vrij vernietigend advies afgeleverd. Ook de oppositie schiet met scherp.
Volgens de Raad van State verlaagt de regering "het beschermingsniveau dat wordt geboden" en is er sprake van een "aanzienlijke achteruitgang (die) niet verantwoord is door redenen van algemeen belang".
De Vlaamse regering wil de verschillende bestaande zorgbudgetten (voor zwaar zorgbehoevenden, voor ouderen met een zorgnood en voor personen met een beperking) omvormen tot een eengemaakt zorgbudget.
Blind uitdoven
Maar in de aanloop naar dat eengemaakt zorgbudget wil Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) het bestaande basisondersteuningsbudget (BOB) voor personen met een beperking vanaf 1 januari 2021 laten uitdoven. Dat BOB is een vast, forfaitair bedrag van 300 euro dat personen met een handicap vrij kunnen inzetten voor hun ondersteuning.
Die hervormingsplannen botsten eerder al op kritiek, maar op 22 december 2020 leverde ook de Raad van State een vernietigend advies af. Door het BOB al af te bouwen zonder te voorzien in een alternatief, "verlaagt de Vlaamse regering het beschermingsniveau dat geboden wordt door de van toepassing zijnde wetgeving", zo luidt het advies. De Raad van State noemt de verlaging "aanzienlijk".
Om zo'n verlaging te rechtvaardigen, moeten er volgens de Raad "redenen van algemeen belang" zijn. De geplande hervorming kan zo'n reden zijn, maar die hervorming is er nog niet en wordt ook niet meteen in het vooruitzicht gesteld, merkt de Raad van State op. "De conclusie is dan ook dat de aanzienlijke achteruitgang niet verantwoord is door redenen van algemeen belang". Dat is voor de Raad zelfs voldoende om de rest van de plannen niet verder te onderzoeken.
'Meer effectief' zonder alternatief
Ondanks het advies van de Raad van State heeft de Vlaamse regering op 23 december het licht op groen gezet voor de afbouw van het BOB. In een nota aan de Vlaamse regering stelt minister Beke dat er in de eerste plaats gekozen wordt voor ondersteuning via persoonsvolgende budgetten. Daardoor komt er volgens de CD&V-minister ook meer rechtstreeks toegankelijke zorg vrij.
"De Vlaamse regering is ervan overtuigd dat deze wijze van besteden een meer effectieve, adequate manier is om tegemoet te komen aan de noden van personen met een handicap", zo staat te lezen in de nota van minister Beke.
"Het is onbegrijpelijk dat de regering dit budget afbouwt zonder dat er alternatief is", reageert Dave Ceule, directeur van de vzw Onafhankelijk Leven. "Er was al het kritisch advies van de adviesraad WVG (Welzijn, Volksgezondheid, Gezin) en nu is er een vernietigend advies van de Raad van State. En toch zet de regering door. Men bouwt iets af zonder dat er een alternatief is. Wat is de visie van de regering?", vraagt Ceule zich af. Net als de Vlaamse adviesraad vreest Ceule dat de beslissing kan leiden tot langere wachtlijsten voor personen met een handicap.
Botte bijl en langere wachtlijsten
Ook Vlaams parlementslid Hannes Anaf (sp.a) begrijpt de beslissing niet. "Opnieuw hoopt de minister dit te laten passeren met de hoop dat de verontwaardiging errond uitblijft. Hij gaat met de botte bijl door het BOB heen, zonder inspraak, zonder visie, zonder alternatief. Dat hij daarmee vernietigende adviezen van onder meer de Raad WVG en nu ook de Raad van State naast zich neerlegt, is onbegrijpelijk", zegt Anaf.
Het BOB is volgens de sp.a'er de enige manier om zorg en ondersteuning te organiseren voor personen die vaak jarenlang op de wachtlijst staan. "Dat die mensen zo lang op de wachtlijst staan, is al een schande. De tegemoetkoming die ze dan toch nog krijgen nu ook nog eens afschaffen op een moment dat het voor iedereen extra moeilijk is, maakt het niet minder pijnlijk, integendeel", aldus Anaf.
