Voor administrateur-generaal van het Riziv Jo De Cock breekt nu inderdaad het moment van de waarheid aan voor de nomenclatuurhervorming, ‘de zenuwknoop in de financiering van de gezondheidszorg.’ Hij stond onder meer stil bij de precieze timing van de drie onderzoeksgroepen.

De administrateur-generaal schetste nog eens uitgebreid het proces dat die hervorming door moet. ‘Een financieringssysteem is niet goed of slecht, maar ook niet neutraal. Incentives moeten we nauwkeurig in rekening brengen met het doel voor ogen dat men ermee wil bereiken.’ Hij verwees in dat verband naar een interessant artikel dat op internet te lezen valt (1).

Ellenlange weg

Nu telt onze nomenclatuur niet minder dan 3.748 ‘libellés’ of gelabelde prestaties die in vakjes zijn ondergebracht, omvat ze zowat een jaarlijks bedrag van 8 miljard, 30% raadplegingen en toezicht, ‘intellectuele verstrekkingen’ en daarnaast speciale verstrekkingen voor 70%.

Al 20 jaar wordt over een hervorming gesproken. Voor het eerst in ’96 toen Magda De Galan minister was in de Kamer, herinnert De Cock zich. De minister zou toen een 'studieopdracht over de herijking van de erelonen' uitbesteden. Uitendelijk bleek de olifant een mug: het ging om zeer summiere studies van de ULB en de KUL en het was allerminst het begin van een projectaanpak, wist De Cock. 

Daaropvolgend werd het comité ‘permanente doorlichting erelonen’ opgericht. Het duurde tien jaar voor de leden benoemd werden. Niemand minder dan toenmalig parlementslid Maggie De Block legde het vuur aan de schenen van minister Onkelinx met de vraag hoe ver het ermee stond., met die nomenclatuurhervorming. Waarop het antwoord volgde: "De TGR is zeer actief bezig met de modernisering nomenclatuur, net zoals medicomut aanbevelingen doet."

Ommezwaai

Het regeerakkoord 2014 vatte de koe echt bij de horens. Ook in de medicomut kwam er schot in het dossier. Maar Jo De Cock preciseert: "Naast de herijking moet ook een vereenvoudiging worden doorgevoerd, en komt het erop aan om  onverantwoorde verschillen weg te werken. Standaardisering (onder meer voor de Oeso), classificatie en identificatie van de prestaties vormen de ordewoorden. Dat om de interne logica te verbeteren, de leesbaarheid, en tot transparantie te komen. Om onredelijke inkomensverschillen weg te werken  komt het erop aan om verstrekkingen te 'wegen'. En dat zonder de evolutie in medische activiteit uit het oog te verliezen, denk aan telegeneeskunde en nieuwe technologie.

Alsof dat alles nog niet volstaat, moeten de hervormers ook checken wat het kostenaandeel netto is en bruto. "Dit is geen 100-meterrace, wel een marathon waar we records moeten verbeteren", schetst Jo De Cock. Het gaat niet om een tienjarenplan: we moeten voldoende snel én accuraat werken."

Drie fasen

De drie grote fasen werden elders al geschetst. Kort gezegd:

1 - herstructureren, een nieuwe boomstructuur opbouwen volgens de ICI-classificatie (International Classification of Health Intervention)? Dat betekent dat men de logica per specialisme verlaat.  Standaardisering volgens een ‘triaxiale logica’.

2  - objectieve criteria ontwerpen voor de onderlinge verhouding die rekening houden met de complexiteit, de karakteristieken van de patiënt enzomeer.. Tegen eind 2020 worden ze opgestart.   

3 - evalueren van de werkingskosten. Verstrekkingen van het beroepsgedeelte isoleren 'zonder al te veel schokken'.

Drie onderzoeksequipes

Drie onderzoeksequipes houden zich hiermee bezig, dat was eerder al bekend. Wie doet wat?

> ULB technisch-medisch chirurgische verstrekkingen, 2.500 prestaties en 3,5 miljard uitgaven,

> Möbius radiotherapie, anatomopathologie, nucleaire geneeskunde 895 omschreven prestaties en 1,7 miljard uitgaven,

> Ugent met Prof. Annemans ordent de raadplegingen: 2,8 miljard uitgaven, 345 'vakjes' of prestaties.

Ze werken dus op 3 assen:

> target (waar gebeurt iets? Orgaan, functionaliteit lichaam),

> means (welke instrumenten worden ingezet?),

> actions (wat gebeurt er precies daarmee?).

Verder moeten ze de link leggen met internationale classificatie ICD10. Deze aanpak is vergelijkbaar met andere landen. Equipes staan in contact met de WGO om ervaringen met het buitenland te delen. 

Er zijn werkgroepen per specialisme opgericht. Daarin zitten VBS-vertegenwoordigers, syndicaten, universiteiten, ziekenfondsen, wetenschappelijke verenigingen. Ze vergaderen sinds oktober 2019, alle vergaderingen worden gedocumenteerd. Hun doel: de conformiteit nagaan met de huidige omschrijving van de medische praktijk.

Timing

Elk van de onderzoeksgroepen heeft een timing uitgestippeld of staat op het punt om dat te doen. In december kwam de ULB al samen voor urologie, cardio, pneumo, NKO en heelkunde op thorax. Tegen april zijn gastro-enterologie, abdominale chirurgie en gynaecologie – verlossingen aan de beurt. In september 2020 staan bloedvaten heelkunde, percutane ingrepen, plastische chirurgie, oftalmologie, stomatologie, reumatologie en dermatologie gepland. Om dan te eindigen in december van dit jaar met de orthopedie.

Möbius stelde in december 2019 een expertgroep samen voor klinische biologie, anatomopathologie, nucleaire geneeskunde en radiotherapie. Vorige maand (januari) stonden een internationale analyse gepland en een precisering van de methodologie. En deze en volgende maand worden expertgroepen gelanceerd.

De U Gent tot slot startte net een internationale analyse op en werkt verder met 'semi-gestructureerde interviews'.

Jo De Cock somde voorts nog enkele vaak terugkerende vragen op:

- wat is de link met lopende hervormingen zoals de laagvariabele zorg?

- tegen welke snelheid zal dit proces lopen?

- wat met nieuwe verstrekkingen?

- bestaat er een link met andere sectoren zoals medische hulpmiddelen, en wat met de integratie van het proces tussen diverse specialismen, met andere woorden: connexiteit?

- Quid met substitutie van het ziekenhuis naar een ambulante omgeving?

- Quid met verzwarende factoren (neonati…)

- Quid met de groepering van verstrekkingen (bundled payments)?

- Quid met de granulariteit van de nomenclatuur...

Genoeg vragen dus nog die om een antwoord schreeuwen. Jo De Cock beklemtoonde dan ook dat nog meer alignering nodig is en grotere duidelijkheid. "Probleem zullen vooral de afdrachten zijn die ons parten spelen om dit te organiseren. Hoe identificeer je de kosten? Sommige kosten zitten goed vervat in de nomenclatuur, andere dan weer niet....

(1)  https://doi.org/10.1016/j.healthpol.2018.03.005 0168-8510

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/

> Lees ook: nomenclatuurhervorming officieel van start.

> "Belangrijk dat hervorming nieuwe ontwikkelingen kan blijven volgen (VBS)"