Alle beddencapaciteit, mankracht en ondersteunende middelen moeten hoofdzakelijk gaan naar ernstig zieke patiënten (covid of non-covid gerelateerd). Niet-dringende zorg dient uitgesteld te worden. Een coördinatiecel onder leiding van de hoofdarts bepaalt de strategie. Ze treedt binnen het ziekenhuis op als een eenheid van commando en communicatie. Dat adviseert de Orde.

De Orde beklemtoont dat dit advies geldt op een ogenblik dat de coronacijfers een hoogtepunt bereiken zodat de capaciteit aan ziekenhuisbedden onder druk komt te staan en er schaarste dreigt zowel aan mankracht als aan ondersteunende middelen. Hierdoor dreigen patiënten die ernstig ziek zijn en dringende zorg nodig hebben een kwaliteitsvolle dienstverlening te ontlopen. De recentste editie van De Specialist ging daar ook op in.

Dit advies geldt tijdens deze uitzonderlijke periode, waarbij de therapeutische vrijheid en de professionele autonomie, tijdelijk en voor zover als nodig, plaats moeten maken voor een eendrachtig en krachtdadig optreden van alle ziekenhuisartsen onder leiding van de hoofdarts. Dat om het hoofd te kunnen bieden aan de toestroom van patiënten en de daaraan gekoppelde schaarste van middelen, legt de Orde uit.

Rampscenario

Op ethisch vlak is elke arts in een rampscenario moreel verplicht de hoogste prioriteit te geven aan het redden van zoveel mogelijk mensenlevens en het vrijwaren van zoveel mogelijk kwaliteitsvolle levensjaren (“Maximizing the benefits”, NEJM, “Fair Allocation of Scarce Medical Resources in the Time of Covid-19”, March 23, 2020 ).

De pijlers van de medische deontologie zijn professionaliteit, respect, integriteit en verantwoordelijkheid. In de huidige omstandigheden zijn volgende beginselen primordiaal: de collegiale plicht, het streven naar een consensus bij probleemsituaties, de nadruk op ethisch handelen met respect voor de patiënt, derden en de maatschappij en het principe dat de belangen van de patiënt en van de maatschappij primeren boven het financieel eigenbelang.

In zijn advies van 18 maart 2020 herhaalt de nationale raad dat de arts een deontologische behandelings- en verzorgingsplicht heeft en dat bij een pandemie het vervullen van zijn maatschappelijke rol primordiaal is voor de gemeenschap.

Transparante criteria

In deze crisissituatie dient voorrang gegeven te worden aan dringende en essentiële zorg en dient andere zorg uitgesteld te worden. Deze beslissingen moeten rationeel genomen worden, volgens doordachte en transparante criteria. De toepassing van deze criteria komt toe aan de hoofdarts en de coördinatiecel.

Het is de deontologische plicht van elke arts om bij te dragen tot een optimale verdeling van de beschikbare middelen. Daartoe is het nodig om de beslissingen van de hoofdarts en de coördinatiecel te aanvaarden en loyaal uit te voeren. Indien men het met deze beslissingen niet eens is, dan kan met argumenten en in het belang van de patiënten om een herziening gevraagd worden. Deze beslissingen ontwijken is deontologisch niet aanvaardbaar.