Een meerderheid (9/10) probeert wel om er het beste van te maken. Dat is een van de conclusies van de digitale peiling die De Specialist en MediSfeer hielden in de tweede helft van augustus bij in totaal bijna 2.000 huisartsen en specialisten, nagenoeg gelijk verdeeld.

Voelt u zich fris genoeg na de zomer om er tegenaan te gaan in wat zich laat aanzien als een heel tricky najaar, mocht covid-19 zich weer meer verspreiden onder de bevolking en het griepvirus tegelijk de kop opsteekt? Bijna driekwart van de Nederlandstaligen bleek eind augustus vakantie te hebben genomen, een op de vijf nog niet, een op de 20 heeft er geen tijd voor. Bij de Franstaligen namen pas twee op de drie specialisten al vakantie, een stuk minder dus. Een op de 13 had er geen tijd voor.

Overigens staat ‘vakantie nemen’ na dit loodzware voorjaar niet noodzakelijk gelijk met

fysiek en mentaal recupereren: nog niet eens een op de vijf Nederlandstaligen is er helemaal gerecupereerd om er weer tegenaan te gaan en bijna zes op de tien Vlaamse specialisten  menen dat ze niet of onvoldoende hersteld zijn (zie grafiek).

Kwart zonder wapens

Driekwart van de Nederlandstalige specialisten beschikt weliswaar over de nodige wapens (beschermings- en testmateriaal, duidelijke richtlijnen, financiële waarborgen…) om er weer tegenaan te gaan. Een kwart dus niet. Bij de Franstaligen is dit netjes netjes fifty-fifty verdeeld en liggen de kaarten dus minder gunstig.

Waaraan het de specialisten precies ontbreekt? Met mijlen voorsprong: duidelijke richtlijnen.

De zogenaamde ‘experts’ scoren behoorlijk bij het specialistenkorps al werken ze een consistente minderheid op de zenuwen. Eén ding is zeker: de (non-)communicatie van overheidswege bezorgt u veel extrawerk. En de bevolking verliest er haar motivatie door.

Die bevolking moest heel veel info verwerken naar aanleiding van covid-19. Is het begrip  van patiënten van de ziekte, social distancing, contactopsporing, testing… nog niet optimaal? Het antwoord (zie grafiek) bewijst dat niet alleen de communicatie overheid-artsen aan duidelijkheid te wensen overlaat. Voor 9/10 specialisten was een flinke of een occasionale communicatieopdracht weggelegd richting patiënten.

Nederlandstalige specialisten menen in meerderheid dat ze ondervertegenwoordigd zijn in de beleids-en adviesorganen die maatregelen nemen voor de Covid-19-crisis (zie grafiek).

Maar goed: heeft de politieke wereld dan geleerd uit de eerste golf? Is dat voelbaar  in de maatregelen die recent beslist werden? Een flink derde meent dat er veel of toch een beetje uit geleerd werd, maar de meesten denken toch niet (genoeg). Een buis voor de politiek dus met misschien als enige verzachtende omstandigheid dat we leefden met een minderheidsregering tijdens de peiling en zo is de beweegruimte van de politici wel beperkt. Marc Moens (Bvas) is er zich van bewust dat de vele vragen waarmee patiënten opgezadeld werden door de zwakke communicatie van het beleid, niet van die aard waren om u mild te stemmen. “Als de artsen het al niet allemaal konden volgen, wat zou de bevolking het dan kunnen? Veranderingen kwamen er om de haverklap. Natuurlijk is er voortschrijdend inzicht, maar niet elke dag moet je nieuwe details gaan communiceren!”

Eenduidig en sober

“Had de politiek dit beter kunnen aanpakken?“ De syndicaten gaan akkoord dat “er zeker fouten gemaakt en er is een gebrek aan eenheid van commando was. Maar nuance geldt voor zeer gedreven ambtenaren die het best van zichzelf geven om deze crisis te beheren. Alles over één kam scheren is dus onjuist. Echt politiek leiderschap ontbrak, met éénduidige sobere en verstaanbare 1 A4-communicatie en dit zeker de eerste maand(en). Op een vast tijdstip in de week. Met herhaling van de hygiëne-basisregels. De bevolking blijven responsabiliseren ook, voor een toekomst waar men meer moet leren leven met een gecontamineerde leefomgeving”, luidt het bij Bvas en AADM.

“Het gebrek aan testmateriaal, naast natuurlijk ook voortschrijdend inzicht, maakten dat de richtlijnen op den duur wel erg vaak veranderden” beaamt ASGB-voorzitter Reinier Hueting. Het ASGB/Kartel heeft elke wijziging steeds zo snel mogelijk doorgestuurd naar de leden. De bevoegdheden zijn te versnipperd en de politici kunnen het maar niet laten telkens ook hun eigen mening te ventileren. Dat de overheid er zo niet in slaagt om eenduidig en helder te communiceren is kennelijk van ondergeschikt belang, maar draagt wel bij tot de ‘coronamoeheid’.

Uitgestelde zorg

De Nederlandstalige specialisten signaleren dat de uitgestelde zorgvraag eind augustus voor de helft van hen ‘iets of veel lager’ (47%) lag. Een inhaalbeweging is daar dus nog altijd aan de gang.

Teleconsultaties rukken op

Ziet u die zitten, wil u de huidige maatregelen voor teleconsultatie doorgetrokken zien na de crisis? De specialisten uiten zich bij meerderheid (57%) voor meer telegeneeskunde. Opvallend is dat een op de zeven zich over dit thema niet uitspreekt.

Lees ook:
> Vooral onduidelijke richtlijnen bemoeilijken uw werk
> U mag puin patiëntencommunicatie ruimen
> Twee op de drie specialisten betreuren hun ondervertegenwoordiging 
> Voor helft specialisten lag uitgestelde zorg 'iets' of 'veel' lager