De Orde der Artsen meldt dat ze tussen 2005 en 2017 76 Belgische artsen veroordeelde voor zedenfeiten. Ze betreurt dat ze hier niet beter kan anticiperen als ze vermoedt dat er een potentieel gevaar in het spel is.

Aanleiding is een petitie die een huisarts in Frankrijk lanceerde. Thema: de ethische code die voorschrijft dat een arts zich moet onthouden van alle seksuele relaties met zijn patiënten/patiëntes. De petitie “Hippocrates" werd eind maart gelanceerd door Dominique Dupagne, een Parijse huisarts, docent, blogger en columnist voor France Inter. De ondertekenaars eisen dat een artikel wordt opgenomen in de Code dat artsen expliciet verbiedt om seksuele betrekkingen te onderhouden met hun patiënten. Ze zeggen dat in geval van vervolging, de artsen die zich misdragen "op dit wettelijke vacuüm vertrouwen om aan de sancties te ontsnappen".

Provinciale Geneeskundige Commissies

Hoe bekijkt de Belgische Orde dit initiatief? Met enige nuance, verduidelijkt professor Jean-Jacques Rombouts, Franstalige ondervoorzitter. En wel omdat er een fundamenteel verschil bestaat tussen landen onderling. "In Frankrijk en Luxemburg is de deontologische code verankerd in de wet. In ons geval is de Code eerder een verzameling algemene principes die het gedrag aangeven dat van een arts wordt verwacht, zoals respectvol omgaan met patiënten. Disciplinaire maatregelen zijn niet gebaseerd op de Code, maar op de wettelijke bepalingen van 1967 over inbreuken op de eer en waardigheid van het beroep."

“In juni 2013”, aldus de ondervoorzitter, “vroegen we de toenmalige minister van Volksgezondheid, Laurette Onkelinx, om in noodgeval te kunnen handelen en de patiëntveiligheid te waarborgen, bijvoorbeeld door een arts te schorsen bij mogelijk gevaar. "Die bevoegdheid is geformaliseerd in de wet van 10 april 2014. Maar niet bij de Orde, wel bij de Provinciale Geneeskundige Commissies (PGC’s). Die instellingen hangen af van de FOD Volksgezondheid, maar zelfs rechters miskennen hun rol of kennen hem gewoon helemaal  niet. De onderzoeksbevoegdheid van de PGC’s is "gelimiteerd" en "twijfelachtig als we in ogenschouw nemen dat  Maggie De Block de provinciale structuren wil schrappen."

Verlengde reactieketen

Naast het feit dat het KB om de noodprocedure af te wikkelen, op zich laat wachten, wordt de keten om te reageren verlengd, betreurt professor Rombouts. "Als de Orde verneemt dat een arts potentieel schadelijk is, kan ze niet ingrijpen. Ze moet de PGC waarschuwen.'

Jean-Jacques Rombouts meldt dat er tussen 2005 en 2017 76 ordesancties vlelen voor zedenfeiten vanwege artsen. 76 op een totaal van 7.421. "Dat is niet veel, maar het gaat toch om ongeveer zes gevallen per jaar, met variaties van jaar tot jaar: een piek van een tiental veroordelingen werd bereikt in 2005-2006, een periode waarin de waakzaamheid tegen pedofilie was aangescherpt. In 2015 was er dan weer geen enkele sanctie, er waren er vier in 2016, twee vorig jaar... We hebben het over disciplinaire maatregelen in aanvulling op een eerdere strafrechtelijke veroordeling, soms meerdere jaren na de feiten. "De sancties kunnen variëren van een berisping tot schorsing (van één dag tot 2 jaar).