Een vijfde van de Belgen zal een vorm van dementie ontwikkelen, in de meeste gevallen zal dat de ziekte van Alzheimer zijn. Verwacht wordt dat het aantal Belgen met dementie in tien jaar met meer dan een derde zal stijgen, tot bijna 300.000 mensen.

Het onderzoek naar de bestrijding van de ziekte staat echter niet stil: de eerste resultaten van de zogenaamde fase 2a-studie van een vaccin, genoemd UB-311, zijn veelbelovend. Maar er zijn nog meer inspanningen nodig, zeggen Stichting Alzheimer Onderzoek samen met experts van UZ Leuven en de Expertisecentra Dementie Vlaanderen in aanloop naar de internationale dag tegen alzheimer vandaag.

Rik Vandenberghe, hoofd van de geheugenkliniek in UZ Leuven en neuroloog, is voorzichtig over die resultaten van het vaccin. "De test is nog te beperkt om er echt conclusies aan te verbinden", zegt hij. 93 procent van de patiënten maakt na vaccinatie antilichamen aan tegen beta-amyloïde eiwitten. Die antilichamen verminderen de amyloïde eiwitten in de hersenen, wat mogelijk een licht gunstig effect had op de cognitieve en functionele toestand. Een van de kenmerken van Alzheimer is immers dat tussen de zenuwcellen in de hersenen dergelijke eiwitten zich ophopen.

Voor Vandenberghe is het wachten op studies met grotere groepen patiënten, en andere vaccins om te zien of actieve vaccinatie tegen amyloïde daadwerkelijk effectief is. "Een echte genezende behandeling lijkt nog ver weg, daarom blijft innovatief onderzoek hoog nodig", besluit hij. "Voor echte doorbraken in het onderzoek en de zorg voor dementie zijn veel meer fondsen nodig." 

Experts van UZ Leuven en de Expertisecentra Dementie Vlaanderen roepen daarom samen met Stichting Alzheimer Onderzoek op tot meer financiële steun voor wetenschappelijke studies en de opleiding van iedereen die persoonlijk of professioneel met dementie te maken krijgt.

De Alzheimer Liga Vlaanderen roept vandaag op een knoop in de zakdoek te leggen, om de 200.000 dementiepatiënten in ons land niet te vergeten. Het merendeel van de patiënten voelt zich immers niet eenzaam of begrepen, vanwege het taboe dat op dementie berust.

Recent keurde het Amerikaanse geneesmiddelenagentschap FDA, voor het eerst in 20 jaar, bovendien ook nieuwe behandelingen voor Alzheimer goed. En eind vorige week meldde een onderzoeksteam van VIB-KU Leuven dat ze ontdekt hebben hoe zenuwcellen afsterven, en dat ze dat probleem zelfs kan voorkomen. Dat is een belangrjike stap naar de mogelijke behandeling van de ziekte.

In Leuven werken onderzoekers intussen ook mee aan veelbelovend basisonderzoek en toegepaste klinische studies, van de moleculaire oorzaken tot het testen van diagnostische biomerkers en innovatieve behandelingen.