Bijna dag op dag een jaar geleden, op 1 februari 2023, lanceerden minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke en het Riziv een pilootproject 'afkicken van benzodiazepines en aanverwante stoffen', waarbij artsen en apothekers betrokken zijn. Bijna een jaar later heeft de minister de laatste cijfers bekendgemaakt over het aantal patiënten dat geholpen werd om af te kicken van benzodiazepines en zegt hij tevreden te zijn over de samenwerking tussen artsen en apothekers.

Het doel van het ontwenningsprogramma voor benzodiazepines was duidelijk: het gebruik van benzodiazepines verminderen door patiënten te ondersteunen met de hulp van apothekers en huisartsen. "Op dit moment zien we dat de eerste cijfers zeer positief zijn qua patiëntenzorg. We zien ook een samenwerking tussen apothekers en artsen op het terrein", legt minister Frank Vandenbroucke uit, die ons een exclusieve blik gunt op de laatste cijfers over het gebruik door patiënten. 

Succesvolle invoering in 10 stappen

Hoewel het opstarten enige tijd in beslag nam, is nu 37% van het geplande budget van 1,5 miljoen euro gebruikt. Meer dan 3.121 patiënten hebben gekozen voor het 10-stappenprogramma, 785 patiënten voor het 7-stappenprogramma en 1.667 patiënten voor het 5-stappenprogramma. 

Ter herinnering, bij 5 stappen is er een vermindering van 20% in doses. Bij 10 stappen ligt de dosisverlaging op 10%. Een stap mag maximaal 30 dagen duren. Patiënten hebben recht op twee "verlengingen" als ze zich niet goed voelen. Ze kunnen hun behandeling dus met maximaal 2 keer 30 dagen verlengen. Dat betekent dat het ontwenningsplan maximaal een jaar kan duren.

Ondersteuningsgesprekken

Het is interessant dat 1.292 mensen al een tweede ondersteuningsgesprek hebben gehad.  Het project wil maximaal 9.801 patiënten ondersteunen. "Tot nu toe zijn 5.573 patiënten al begonnen met het programma", legt de minister uit. 

Akkoord van de arts

Als geheugensteuntje: patiënten moeten eerst een toestemmingsformulier ondertekenen bij hun huisarts om een programma voor geleidelijke ontwenning van benzodiazepines te starten. De patiënt neemt het formulier vervolgens mee naar zijn apotheker. De apotheker kan op zijn beurt een kennismakingsgesprek met de patiënt hebben en een vervolggesprek (dat is niet verplicht). Op basis van de middelen die de patiënt gebruikt, bereidt de apotheker de magistrale bereidingen voor die nodig zijn voor de ontwenningskuur. Voor het begin van het plan moet de patiënt een akkoordformulier (een tripartiet therapeutisch contract) ondertekenen met de arts en de apotheker.

De patiënt hoeft niets meer te betalen dan de prijs van zijn doos om dit plan te volgen. Het afkickplan is bedoeld voor ambulante patiënten van 18 jaar en ouder. Deze patiënten moeten chronische gebruikers zijn (met een gebruik van ten minste 3 maanden) van een benzodiazepine met als primaire indicatie slapeloosheid. Patiënten komen dan in aanmerking voor het programma. De patiënten mogen slechts één benzodiazepine gebruiken. Als zij meerdere benzodiazepines gebruiken, moeten zij hun gebruik eerst terugbrengen tot één benzodiazepine. Pas daarna kan de patiënt deelnemen aan het ontwenningsprogramma. 

> Benzodiazepine-afkickplan: 3.700 patiënten gestart sinds maart 2023