De studententijd is vaak een woelige periode voor jongeren: ze zijn in volle adolescentie, ze verhuizen van thuis naar een ‘kot’, ze moeten leren op eigen benen te staan, ze worden geconfronteerd met een andere manier van lesgeven, studeren en examens afleggen, ze ondervinden de stress van het moeten presteren… Het is niet echt verwonderlijk dat in deze periode aan middelengebruik wordt gedaan. Het meest voor de hand liggend is het drinken van bier tijdens dopen, op cantussen, fuiven, bij vrienden op kot of binnen allerlei activiteiten georganiseerd door studentenverenigingen. De gratis vaten – happy hours en dergelijke – zijn dan niet uit de lucht gegrepen.
Een studie van onderzoekers van de Universiteit van Yale in Connecticut (Verenigde Staten) die onlangs gepubliceerd werd in Pediatrics, toonde aan dat adolescenten in de Verenigde Staten de elektronische sigaret gebruiken om marihuana in verschillende vormen tot zich te nemen. En nog niet zo’n klein beetje...
Diepere inzichten in de neurobiologie van verslaving leiden tot het ontwikkelen van nieuwe behandelingsmethoden.
Drugs, met inbegrip van nicotine, veroorzaken allemaal de vrijlating van dopamine in ons beloningssysteem. Op die manier bootsen ze het belonende effect na dat we voelen bij eten, drinken of seks.
Half juli verscheen in The Lancet een studie die keek of intraveneuze drugsgebruikers zich gemakkelijker laten vaccineren tegen hepatitis B als men hen een financiële incentive toestopt. Het idee bleek te werken. Op zich is dat niet echt onverwacht. Maar wat zijn de ethische implicaties?
Aangezien verslaving gerelateerd is aan een afgenomen aantal D2-dopaminereceptoren in het beloningssysteem, bestaat een mogelijke behandelingspiste erin om het aantal dopaminereceptoren in de hersenen te doen toenemen. Hierover wordt onderzoek uitgevoerd, onder andere door gebruik te maken van het nicotinesysteem in de hersenen.
In de neurobiologie van de verslaving zijn twee hersensystemen van essentieel belang. Het ene is dat van de diepe basale kernen die zich in het midden van de hersenen bevinden. Het andere is de beter ontwikkelde, prefrontale hersenschors, die onder andere instaat voor de planning, de executieve functies en de controle van onze impulsen.
Neurowetenschappelijk onderzoek van bingedrinken heeft al heel wat informatie opgeleverd over de structurele en functionele hersenschade die daarbij optreedt. De auteur onderstreept het nut van neurologisch beeldvormend en neurofysiologisch onderzoek om de (soms subtiele) afwijkingen te evalueren die kunnen optreden bij deze specifieke vorm van alcoholmisbruik, die blijkbaar bijzonder schadelijk is voor de werking van de hersenen. Het onderzoek naar “comazuipen” bij jongeren staat nog maar in zijn kinderschoenen. Er moeten nog veel vragen beantwoord worden. Een belangrijke vraag is of de hersenafwijkingen die opgemerkt worden bij bingedrinkers, het gevolg zijn van het alcoholmisbruik dan wel of ze die afwijkingen al op voorhand vertoonden. Published ahead of print.
Hoewel het gebruik van morfinesulfaat buiten het therapeutische kader niet nieuw is, stellen we pas sinds 2011 een toename van de vraag vast. Zo luidt de conclusie van Agnès Cadet-Taïrou en Michel Gandilhon van het Observatoire français des drogues et des toxicomanies (OFDT).
Het roken van marihuana is zonder twijfel een oorzaak van COPD en ontsteking van de luchtwegen, toch bij hoge en chronische consumptie. Het lijkt ook een risicofactor voor longkanker te zijn, toch bij mensen die reeds op jonge leeftijd beginnen te roken. Dat is de conclusie van een team van de universiteit van Arkansas na een grondig literatuuronderzoek... Published ahead of print.
Over de aanpak van het stoppen met roken bij patiënten met een psychiatrische stoornis zijn de onderzoeksresultaten vaak uiteenlopend. Het is geruststellend dat het gebruik van farmacologische hulpmiddelen bij psychiatrische patiënten geen verhoogd risico blijkt in te houden...
De literatuur maakt melding van een hoge rookprevalentie bij psychiatrische patiënten. Het loont dus zeker de moeite na te gaan welke verschillen men aantreft tussen rokende en niet-rokende psychiatrische patiënten. Daarnaast rijst de vraag naar een eventuele causaliteit: lokt roken psychiatrische stoornissen uit?
Soms spreken artsen de vrees uit dat het stoppen met roken bij een patiënt met een gestabiliseerde psychiatrische stoornis het evenwicht opnieuw zal verbreken. Stemt dat overeen met wat de literatuur vermeldt?
Gegevens rond roken bij psychiatrische patiënten wijzen erop dat deze mensen een ernstige vorm van tabaksverslaving vertonen. De vraag stelt zich daarom of psychiatrische patiënten wel bereid zijn te stoppen met roken. Op de Dagen van de tabakologie (Antwerpen, 30 september-1 oktober 2013) geeft professor Hedwig Boudrez (psycholoog-tabakoloog, UZ Gent) hierop een antwoord aan de hand van literatuurgegevens.
“Alcohol drinken stimuleert wel en niet: het stimuleert het verlangen maar benadeelt de prestatie”, schreef William Shakespeare. Ook prof. Regnier Opsomer (UCL) bevestigde als opening van het 16e symposium van het CPSM (Centre de Pathologie Sexuelle Masculine) de dubbelzinnige aard van alcohol. Het thema van de bijeenkomst was dit jaar ‘Alcohol en seksuele (dis)functies’. Zowel medische, ethische, sociologische als psychiatrische aspecten kwamen uitgebreid aan bod, maar hier richten we ons uitsluitend op de puur seksuele aspecten. Verminderde gevoeligheid, gebrek aan seksuele lust, geen of late orgasmes of ejaculaties, seksueel geweld en risicogedrag laat Frédéric Jurysta (Psychiatrie, Erasmus, ULB) stuk voor stuk de revue passeren in een literatuuroverzicht.
Vrouwen die roken, boeten ten minste 10 jaar aan levensverwachting in. Maar als ze stoppen voor hun 40 jaar, kunnen ze meer dan 90% van het verhoogde risico op overlijden vermijden. Dat blijkt uit de meest grootschalige studie ooit naar de voordelen van een rookstop in het Verenigd Koninkrijk. De resultaten werden op 27 oktober gepubliceerd in de Lancet online.
Ook in België is binge drinking bij jongeren een onrustwekkend probleem. Medewerkers van het UZA en de Universiteit Antwerpen (UA) nemen energieke maatregelen.
De EU-richtlijnen betreffende de verkoop van tabaksproducten verstrijken aan het einde van dit jaar. Een unieke gelegenheid volgens prof. Marc Decramer (Afdeling Pneumologie, KU Leuven) om een bilan op te maken en te ijveren voor een strengere Europese wetgeving terzake.
De Specialist 233
Schrijf u gratis in op onze wekelijkse nieuwsbrief en ontvang het laatste nieuws en nog veel meer ...
