Het College van Procureurs-generaal stuurde een omzendbrief met richtlijnen om personen aan te pakken die kampen met het excited delirium syndrome (EDS). Die personen zijn vaak zeer geagiteerd of agressief, hebben weinig tot geen realiteitsbesef, en betekenen een gevaar voor zichzelf of anderen. "Daarom moeten de hulpdiensten worden getraind en voorbereid om deze complexe en specifieke situaties op een gepaste manier aan te pakken", klinkt het.

"Het excited delirium syndrome is een ernstig psycho-medisch gezondheidsprobleem", zegt het College. "De houding, de agressie en het gedrag van diegene in crisis die aan deze aandoening lijdt, hebben een grote invloed op het beoordelingsvermogen. Hierdoor vormt de betrokkene een direct gevaar voor zijn eigen veiligheid en die van anderen. EDS-patiënten in crisis komen vaak voor op festivals, tijdens rellen of in het nachtleven, maar ook bij personen met psychiatrische en pathofysiologische problemen, die worden gearresteerd of die in hechtenis worden gehouden."

"De persoon die aan EDS lijdt, weigert in dergelijke gevallen medische verzorging en volgt de politiebevelen niet op", gaat het college verder. "Daarom moeten de hulpdiensten worden getraind en voorbereid om deze complexe en specifieke situaties gepaste aan te pakken, waarbij de rol van alle betrokken partners duidelijk wordt omschreven."

Jonathan Jacob

In het verleden zijn interventies met personen in een EDS-crisis meer dan eens misgelopen. Het bekendste voorbeeld is het overlijden van Jonathan Jacob, die op 6 januari 2010 stierf in een politiecel van Mortsel na een interventie van het Bijzonder Bijstandsteam van de Antwerpse lokale politie. 

In overleg met de minister van Justitie, van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing en de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, werkte het College van Procureurs-generaal nu een aantal richtlijnen uitgewerkt. Daarbij wordt aandacht besteed aan het herkennen van een EDS-crisis, en wordt een duidelijk kader afgesproken met de juiste aanpak van een EDS-patiënt. 

"De omzendbrief biedt eerst en vooral een praktisch hulpmiddel voor de politiediensten en andere betrokken partners om te weten of het gaat over een EDS-patiënt. Zo worden een aantal kenmerken opgelijst die hun aandacht moeten trekken: de persoon is extreem gespannen, wordt niet moe ondanks de grote inspanning, biedt weerstand, heeft geen enkel besef van de realiteit, is helemaal niet meer gevoelig voor pijn, is extreem gewelddadig of agressief."

MUG of politie?

Daarnaast is de aanpak van een EDS-patiënt is afhankelijk van wie als eerste ter plaatse is. "Als de MUG als eerste optreedt, zijn het de MUG-artsen die vaststellen of het mogelijk om een EDS-patiënt gaat. Hierna moeten ze vaak versterking vragen van een geschikt interventieteam, dat hen zal helpen de persoon in crisis onder controle te houden, zodat dringende medische zorg kan worden verleend."

Als de politie eerst ter plaatse is, moet ze eerst en vooral een zo veilig mogelijke situatie creëren voordat de urgentiediensten aankomen. Vervolgens moet de politie de persoon in crisis onder controle houden of indien nodig in bedwang houden. 

"Het is de bedoeling dat de politie een inschatting kan maken of het hier gaat over agressie als gevolg van het EDS. De politie moet voor de dringende medische interventie de 112 bellen. Om de toestand van de betrokkene zo goed mogelijk te kunnen inschatten, stelt de noodcentrale 112 een reeks vragen. Deze reeks vragen zijn opgenomen in de gezamenlijke omzendbrief. Zowel de politie als het medisch interventieteam moeten onmiddellijk na de interventie ook een verslag moeten opstellen over het verloop van de situatie."

Sinds 2021 krijgen de politiediensten ook specifieke trainingen, zodat de politieagenten voorbereid zijn om adequaat te reageren als ze geconfronteerd worden met iemand in een EDS-crisis.