Zoals bij elke verkiezing kraaien de winnaars victorie en likken de verliezers hun wonden. Maar na deze syndicale verkiezingen valt het op dat niemand hoog van de toren blaast. Wat kan en moet beter volgende keer volgens de tenoren? Welke factoren moet men onder de loep nemen? Een bloemlezing.

1 - Kiesformule

"Als ziekenfondsen verkiezingen volgens deze formule zouden moeten organiseren, haalden ze een gelijkaardige respons. Er is een lage participatiegraad (huisartsen 27,6%, specialisten 21,7%), maar ik ben daarin optimistisch: we blijven zeker representatief, zelfs al weten de collega's niet altijd goed waarmee we allemaal bezig zijn. Hooguit kennen ze de medicomut, en dan nog. Ons ledenaantal groeit daarentegen wel." (Marc Moens, Bvas).

"Dit leefde helemaal niet bij de artsen. Uit de zeer lauwe interesse bij de organisatie van debatavonden bleek dat. We deden nochtans met alle syndicaten ons best om de kiezers te sensibiliseren en ons programma uit te leggen. Men weet blijkbaar niet waarvoor men stemt. Onze organisatie wint overigens leden." (Roel Van Giel, AADM)

2 - Logge besluitvorming

"Verscheidene artsengeneraties zijn ontgoocheld door het trage tempo waarmee de gewenste veranderingen zich voltrekken. We zullen meer moeten nadenken over de wijze waarop we ons beroep verdedigen." (Paul De Munck, Kartel)

3 - Jongeren

"Vooral jongeren moeten we meer sensibilisren. Bij de specialisten (ASO's) gaat het om een veel grotere doelgroep dan bij huisartsen (Haio's). Vandaar ook het verschil in respons. Ik heb het gevoel dat deze relatief grote doelgroep weinig heeft gestemd." (Marc Moens, Bvas)

4 - Actieve artsen verdrinken in groeiend totaal

"De noemer (totaalaantal kiezers) waaraan de participatiegraad wordt afgemeten, wordt almaar groter. Vier jaar geleden lag die op 46.349, vandaag op 50.612 artsen. Hoevelen daarvan zijn werkelijk actief? Logisch dat het participatiepercentage dan zakt." (Paul De Munck, Kartel)

5 - Ingewikkelde staatsstructuur

"Wat ons zeker ook parten speelt, is de ingewikkelde zesde staatshervroming." (Marc Moens, Bvas)

6 - Stemprocedure

"Over vier jaar moet elektronisch stemmen stukken eenvoudiger. De anonimiteit blijven waarborgen, maar finaal moet je als arts gewoon je ID-kaart laten inlezen en je stem uitbrengen. Zonder token. (Paul De Munck, Kartel)

"De gebrekkige IT-procedure speelde vast een rol, maar was niet de belangrijkste factor." (Roel Van Giel, AADM)

7 - (Niet) meten is (niet) weten

"Bij de algemene verkiezingen zijn alle partijen er als de kippen bij om de resultaten met alle mogelijke wetenschappelijke technieken te laten ontleden (met respect voor de anonimiteit van de kiezer). Daarop kun je je beleid afstemmen. Maar wij voelen ons op dat vlak als blinden." (Paul De Munck, Kartel). 

"Gegevens over het stemgedrag van grote groepen (leeftijd, sekse, noord_zuid) zouden zeker erg nuttig zijn. Dat vergt een ander kiesprogramma. Het Riziv houdt die boot evenwel af en zegt dat het niet kan." (Marc Moens, Bvas)

8 - Archaïsche vergaderingen

"Onrechtstreeks speelt ook dat een rol. Vooral huisartsen hebben het moeiljk om zich 's avonds vrij te maken voor vergaderingen in allerlei commissies op de meest onmogelijke uren. Zelf kost die tijdsinvestering me 30 tot 40% van mijn inkomen als huisarts; Een van mijn eerste beleidsdaden als voorzitter Domus Medica was de installatie van twee zalen waarin videoconferenties mogelijk zijn. Waarom kan dat niet bij het Riziv? Het wordt almaar erger om die vergaderingen bij te wonen, nu onze verkeersaders ook nog dichtslibben. Zo trek je geen nieuwe syndicale vertegenwoordigers aan." (Roel Van Giel, AADM)

9 - Groeiende onzekerheid

"De enorme veranderingen die op ons afkomen, maken (jonge) artsen erg onzeker. Zij vragen zich waarschijnlijk af of het nog veel nut heeft om hun stem uit te brengen, er heerst vaak een gevoel van machteloosheid. Dat geldt zeker voor de specialisten, heb ik de indruk. Hun wereld is het sterkst aan het verschuiven, onder meer door de netwerkvorming van ziekenhuizen. En de dreigende werkloosheid." (Roel Van Giel, AADM)

"Onzekerheid leeft zeker sterk bij de specialisten, wellicht hebben we die factor onderschat." (Marc Moens, Bvas)

10 - Tanend middenveld

"Dit is duidelijk een sociologisch fenomeen." (Paul De Munck, Kartel)

""Het middenveld doet het duidelijk minder goed vandaag. Kijk naar het ACV dat tienduizenden leden verloor." (Marc Moens, Bvas).