Meer dan 2.000 Belgische apothekers volgen al ruim 5.500 patiënten op die hun gebruik van slaap- en kalmeermiddelen geleidelijk willen afbouwen. Dat meldt de Algemene Pharmaceutische Bond (APB), een jaar na de lancering van de nieuwe dienst voor de afbouw van benzodiazepines.

Overconsumptie van benzodiazepines en Z-producten is al jaren een alarmerend probleem in België. Ze hebben een verslavende werking en horen enkel in uitzonderlijke situaties toegediend te worden. België is volgens de APB koploper in langdurig gebruik van benzo's. In 2021 werden in de Belgische apotheken maar liefst 400 miljoen dosissen afgeleverd, dat zijn ongeveer 1,1 miljoen dosissen per dag die geslikt worden door Belgen.

Sinds 1 februari 2023 kunnen volwassen patiënten die hun chronisch slaapmiddelengebruik willen afbouwen, terecht bij hun apotheker voor magistrale bereidingen met steeds lagere doses. Die bereidingen zijn enkel op voorschrift van de arts verkrijgbaar en worden op de noden van de patiënt afgestemd. De magistrale bereidingen en de begeleiding door de apotheker worden terugbetaald door het Riziv. De patiënt betaalt alleen de verpakkingen van zijn slaapmiddel die gebruikt worden in de apotheek om de magistrale bereidingen te maken.

"Sinds de opstart blijkt dat de nieuwe dienst in de apotheek een schot in de roos is en elke verwachting overtreft", zegt APB-ondervoorzitter Michaël Storme. "Ongeveer een op de twee Belgische apotheken heeft minstens één patiënt die ervan gebruikmaakt. Dat toont aan dat de dienstverlening nationaal geïmplementeerd wordt, en niet geconcentreerd is in bepaalde regio's."

Traag afbouwschema

Uit de cijfers van de APB blijkt ook dat er elke week nog 105 mensen bij komen die gemotiveerd zijn om te stoppen. Dat aantal blijft min of meer stabiel. De meeste artsen schrijven een traag en lang afbouwschema voor, omdat dat de beste kans op slagen geeft. 

Voor een eindbalans van de dienst is het nog te vroeg, maar eerder internationaal onderzoek heeft al aangetoond dat het slaagpercentage van een afbouwplan tussen 40 en 65 procent varieert, afhankelijk van de persoonlijke situatie en het medicatiegebruik van de patiënt. Voor dit initiatief vanuit de apotheeksector werd het nodige budget voorzien door federaal minister Frank Vandenbroucke en het Riziv. Ook tot eind augustus 2024 werd er al bijkomend budget opzijgezet, gezien de eerste voorlopige positieve evaluaties.