België kent een structurele stijging van het aantal langdurig zieken. Volgens een langetermijnprognose van de Onafhankelijke Ziekenfondsen (waarvan Helan deel uitmaakt) zal de curve verder stijgen tot bijna 600.000 langdurig zieken, om pas vanaf 2035 licht te dalen. In aanloop naar het verkiezingsjaar 2024 pleiten de OZ daarom voor een grondige herziening van het huidige beleid, met meer focus op de langere termijn. Ze zetten hun pleidooi kracht bij met een symposum vandaag.

Op het symposium met als thema ‘Arbeidsongeschiktheid: hoe kunnen we de duurzaamheid van het systeem versterken?’ worden enkele belangrijke actoren samengebracht.

Het aantal personen in arbeidsongeschiktheid kent een structurele stijging sinds het begin van deze eeuw. De toename in invaliditeit (arbeidsongeschiktheid langer dan 1 jaar) is daarbij bijzonder onrustwekkend. Onderstaande curve is een projectie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen (op basis van de groeicijfers gedefinieerd door de Studiecommissie voor de Vergrijzing, als onderdeel van het opstellen van haar rapport uit 2022), bij ongewijzigd beleid. 

 
De berekening toont aan dat we binnen minder dan 10 jaar mogelijk naar een piek gaan van bijna 600.000 langdurig zieken, en dit bovenop de primaire arbeidsongeschiktheden (korter dan 1 jaar). Bovendien zou het aantal personen in invaliditeit de komende 20 jaar hoger liggen dan vandaag.

Actie op drie domeinen
Beter voorkomen, onder andere door het ondersteunen van werkgevers en het aanmoedigen van positieve initiatieven om preventieve gezondheidsmaatregelen door te voeren op de werkvloer. De verdere ontwikkeling van werkgeversnetwerken kan hierin een belangrijke rol spelen.
Beter begeleiden door onder meer het beheerssysteem te vereenvoudigen, te moderniseren en verder te digitaliseren. Een overzichtelijker beheerssysteem geeft de langdurig zieke meer kansen om de eigen situatie in handen te nemen en laat beleidsmakers ook toe om problemen efficiënt aan te pakken. In een context van schaarste aan adviserend artsen (en ander zorgpersoneel) is het bovendien belangrijk om middelen in te zetten waar we weten dat ze het meeste effect hebben: tijdens de eerste 24 maanden van de ziekte, voor zover de medische toestand het toelaat.
Sneller terug naar werk door in te zetten op positieve stimulansen bij een terugkeer naar de arbeidsmarkt (waaronder het verschil tussen uitkering en beroepsinkomen) en hybride systemen te promoten, zoals deeltijdse werkhervatting tijdens een periode van arbeidsongeschiktheid. Ook de verwachte toename van het aantal chronisch zieken zal er toe bijdragen dat we arbeid en ziekte in de toekomst meer moeten kunnen combineren. Een bijkomend arbeidsongeschiktheidspercentage van 33% (naast het huidige percentage van 66% verlies van verdienvermogen om erkend te worden in arbeidsongeschiktheid) is daarbij het onderzoeken waard.

> Communicatieplan voor langdurig arbeidsongeschikten

> Zieke werknemer moet in één jaar drie keer op controle bij de dokter