Het is bekend dat bariatrische chirurgie voor gewichtsvermindering bij obesitas ook gepaard gaat met cognitieve voordelen. Een onderzoeksteam uit Nederland heeft nu langetermijngegevens geleverd.

Gewichtsverlies na bariatrische chirurgie wordt geassocieerd met verbeterde cognitie. Maar is dat na twee jaar nog steeds het geval? Het onderzoeksteam onder leiding van dr. Amanda J. Kiliaan van het Radboud Universitair Medisch Centrum in Nijmegen onderzocht deze vraag.

De bevindingen suggereren dat bariatrische chirurgie werd geassocieerd met gezondheidsvoordelen op lange termijn, waaronder verbeteringen in comorbiditeiten, ontstekingen en cognitie; bovendien werden 2 jaar na de operatie een hogere corticale dikte en een lagere ruimtelijke variatiecoëfficiënt gevonden in de temporale kwab.

Opzet

Aan het onderzoek namen 133 mensen deel - 112 van hen vrouwen, gemiddelde leeftijd 46,8 jaar - met een BMI boven de 40 zonder comorbiditeiten of met een BMI boven de 35 met comorbiditeiten. Ze ondergingen een Roux-Y gastric bypass. Het team verzamelde gegevens vóór de operatie en zes maanden en twee jaar daarna. Het ging om data over lichaamsgewicht, BMI, middelomtrek, bloeddruk, medicatie, hersenvolume, corticale dikte en cerebrale bloedstroom.

Z-score
De groep beoordeelde ook de cognitie door de resultaten van verschillende tests voor verschillende aspecten samen te vatten in een Z-score. De groep gebruikte de Montreal Cognitive Assessment Test voor algemene cognitieve prestaties, de Digit Span Test van de Wechsler Adult Intelligence Scale voor het werkgeheugen, een subtest van de Rivermead Behavioural Memory Test voor het episodisch geheugen, de Attentional Performance Test voor flexibiliteit en de Controlled Oral Word Association Test voor verbale vloeiendheid. Het onderzoeksteam hield alleen rekening met een verschil van meer dan 20 procent van de Z-score.

Kiliaan en haar team ontdekten dat twee jaar na de operatie...

• de samengestelde Z-score voor cognitie bij 52 mensen 20 procent hoger was dan voor de operatie.
  ... het gemiddelde C-reactief proteïne niveau lager was dan daarvoor: 0,8 (SD: 1,09) µg/ml vs. 4,77 µg/ml (SD: 5,80), p < 0,001.
• 22 mensen antihypertensiva gebruikten, vergeleken met 48 voorheen.
• de proefpersonen minder ernstige depressiesymptomen hadden: voorheen was de mediane BDI-score 9, daarna 3 met een P-waarde onder 0,001.
• de proefpersonen lichamelijk actiever waren dan voorheen: de Baecke score was 8,19 (SD: 1,35) erna en 7,64 (SD: 1,29) ervoor, p < 0,001.

Daarnaast waren de hersenstructuur en de perfusie lager in de meeste hersengebieden na de operatie, met uitzondering van het hippocampusvolume (dat stabiel bleef) en de witte stof. De cerebrale bloedstroom bleef onveranderd in de nucleus accumbens en pariëtale cortex. De temporale cortex was gemiddeld dikker na de operatie: 2,761 mm (SD: 0,007) vs. 2,724 mm (SD: 0,101).

Het onderzoeksteam concludeerde dat bariatrische chirurgie geassocieerd wordt met verbeterde cognitie, algemene gezondheid en veranderde vasculaire efficiëntie en corticale dikte van de temporale cortex. Deze resultaten zouden de behandeling van mensen met obesitas en dementie kunnen verbeteren.