Een Brits onderzoek naar de wijzigbare risicofactoren voor het ontwikkelen van de ziekte van Alzheimer op jonge leeftijd (YOD, Young Onset Dementia), gepubliceerd in het Journal of American Medicine Neuro, was gebaseerd op gegevens van de UK Biobank.
De gegevens zijn afkomstig van de UK Biobank uit de periode tussen 2006 en 2010 voor inclusie en van de follow-up tot 31 maart 2021 voor geïncludeerde proefpersonen uit Engeland en Schotland, en tot 28 februari 2018 voor proefpersonen uit Wales.
Proefpersonen jonger dan 65 jaar en zonder diagnose van dementie bij inclusie werden opgenomen in het onderzoek. Proefpersonen van 65 jaar en ouder en proefpersonen bij wie al dementie was vastgesteld bij opname in het onderzoek, werden van de analyse uitgesloten. De gegevens werden geanalyseerd tussen mei 2022 en april 2023.
In totaal werden 39 potentiële risicofactoren gebruikt in de systematische review van zowel dementie met een late aanvang als dementie met een vroege aanvang (YOD). Die factoren werden gegroepeerd in de volgende gebieden: sociaal-demografisch (opleiding, sociaaleconomische status en geslacht), genetisch (apolipoproteïne E), levensstijlfactoren (lichamelijke activiteit, alcoholgebruik, stoornissen veroorzaakt door alcoholgebruik, roken, voedingspatroon, hersenactiviteit, sociaal isolement/liefdesleven), omgevingsfactoren (stikstofoxide, microdeeltjes, pesticiden en diesel), evenals bloedparameters (vit D, C-reactief proteïne, geschatte glomerulaire filtratiesnelheid en albumine), cardiometabole factoren (CVA, hypertensie, diabetes, hypoglykemie, hartaandoeningen, voorkamerfibrillatie of aspirinegebruik), psychiatrische factoren (depressie, angst, benzodiazepinegebruik, delirium en slaapproblemen) en andere diverse factoren (traumatisch hersenletsel) zoals reumatoïde artritis, schildklierafwijkingen, gehoorproblemen en grijpkrachtproblemen.
Van de 356.052 in het onderzoek opgenomen proefpersonen waren er 197.036 vrouw. De gemiddelde leeftijd bij inclusie bedroeg 54,7 jaar en er werden 485 diagnoses van jongdementie geregistreerd. Vijftien risicofactoren waren significant geassocieerd met een verhoogd risico op het ontwikkelen van YOD: opleidingsniveau, lagere sociaaleconomische status, aanwezigheid van een apolipoproteïne-ε4-allel, levensstijl, alcoholgebruik, een stoornis als gevolg van alcohol, roken, sociaal isolement, vitamine D-tekort, depressie, CVA's, slechthorendheid en hartaandoeningen.
De meeste gedetecteerde, wijzigbare factoren werden in verband gebracht met een verhoogd risico op YOD. Die factoren zouden moeten worden opgenomen in de aanbevelingen voor preventie en kunnen misschien nieuwe therapeutische mogelijkheden creëren voor mensen met YOD.
