Betere aflevering van geneesmiddelen, beter advies aan de patiënt, interacties tussen geneesmiddelen vermijden: dat zijn de belangrijkste voordelen van het gedeeld farmaceutisch dossier. Deze nieuwe dienst, die op 25 februari in aanwezigheid van vicepremier Laurette Onkelinx werd gelanceerd in de lokalen van de Algemene Pharmaceutische Bond, is een van de eerste concrete invullingen van eHealth.

eHealth-actieplan 2013-2018

Op 29 april 2013 keurde de interministeriële conferentie het ambitieuze eHealth-actieplan (2013-2018) goed met als doelstelling de ontwikkeling van een gestructureerd onlineaanbod aan gezondheidszorgdiensten. Het plan werd opgesteld tijdens verschillende rondetafels waaraan ongeveer 300 mensen deelnamen uit alle mogelijke hoeken van de gezondheidssector (gemeenschappen en gewesten, regelgevende overheden, artsen, apothekers, de industrie, patiëntenverenigingen) en bevat meer dan zeventig voorstellen verdeeld over vijf domeinen.

Dit indrukwekkende netwerk, ontworpen om de verschillende betrokken partijen met elkaar te verbinden, heeft als eerste doelstelling "het bevorderen van de gegevensuitwisseling en tegelijk een vermindering van de administratieve belasting", zoals Laurette Onkelinx het benadrukte. Dat is met name zo op het niveau van de eerste lijn (artsen en apothekers) en van de ziekenhuizen en dat via:

• de uitwerking van een globaal medisch dossier (geïnformatiseerd medisch dossier) en de uitwisseling van belangrijke medische gegevens;

• de ontwikkeling van een geïnformatiseerd ziekenhuisdossier van de patiënt;

• gegevens over de afgeleverde geneesmiddelen en de medicatieschema's;

• het veralgemeend geïnformatiseerd voorschrift;

• deling van gegevens via het systeem van hubs & metahub. (1)

Gedeeld farmaceutisch dossier

Als onderdeel van de uitwisseling van gegevens over geneesmiddelen bevat het gedeeld farmaceutisch dossier alle gegevens over de aflevering van een geneesmiddel dat door een arts aan een patiënt is voorgeschreven. Het kan tevens bijkomende informatie bevatten in verband met de medicatie van de patiënt, zoals de geneesmiddelen waarvoor geen voorschrift noodzakelijk is, voedingssupplementen, intoleranties, allergieën, chronische pathologieën en alle andere gegevens die nuttig kunnen zijn om een betere aflevering van geneesmiddelen te bevorderen en medicamenteuze contra-indicaties te vermijden. Dit farmaceutisch patiëntendossier, waarvan de gegevens versleuteld worden, kan door elke officina-apotheker in België geconsulteerd worden. De toegang tot de medicatiehistoriek van de patiënt maakt het mogelijk een betere opvolging en een betere veiligheid van het geneesmiddelengebruik te verzekeren, ongeacht waar de patiënt zich bevindt.

Het gedeeld farmaceutisch dossier kan evenwel niet geconsulteerd worden vanuit een ziekenhuisapotheek. Het struikelblok blijkt hier te zijn dat de ziekenhuizen werken vanuit een geïnformatiseerd patiëntendossier dat moeilijk extra muros te delen is. Bovendien beschikken ze niet over een specifiek farmaceutisch dossier. Het blijft echter een spijtige zaak gezien het belang van de medicamenteuze anamnese bij een ziekenhuisopname en het belang van continuïteit van zorg bij het verlaten van het ziekenhuis.

Bescherming van de privacy: toestemming van de patiënt is vereist

Vermits het gaat om gegevens die gevoelig kunnen zijn volgens de regels van de wet op de bescherming van de privacy, kan de betrokken patiënt zich verzetten tegen de registratie van deze bijkomende gegevens in het farmaceutisch dossier dat op zijn naam bijgehouden wordt. Hij kan het dossier tevens steeds inkijken en indien nodig verbeteringen aanbrengen.

De raadpleging van de gegevens wordt onderworpen aan de geïnformeerde instemming van de patiënt. Zonder zijn toestemming kan de dienst niet geactiveerd worden. Daarnaast kan de instemming op om het even welk moment onvoorwaardelijk ingetrokken worden.

Bovendien wordt de raadpleging van de gegevens aan meerdere voorwaarden onderworpen: alleen een geïdentificeerde zorgverstrekker kan toegang krijgen tot de versleutelde gegevens op de module van het eHealth-platform. En dat op voorwaarde dat hij een therapeutische band met de patiënt kan aantonen. "Het gedeeld farmaceutisch dossier kan niet geconsulteerd worden door verzekeraars, arbeidsgeneesheren of ziekenfondsen", verzekerde de vicepremier. "Het enige doel is het verbeteren van de farmaceutische zorg die we bieden via een geneesmiddelenschema, een toedieningsprogramma en een afleverschema van geneesmiddelen voorgeschreven door de arts", herhalen Charles Ronlez (voorzitter van de APB) en Marc-Henry Cornely (secretaris-generaal van OPHACO).