Een inmiddels overleden Nederlandse gynaecoloog van het toenmalige Sophia ziekenhuis Zwolle (dat nu Isala heet) heeft tussen in 1981 en 1993 voor zeker 17 kinderen zijn eigen sperma gebruikt voor inseminaties zonder dat de wensouders dat wisten. Deze zaak doet denken aan die van de omstreden vruchtbaarheidsarts Jan Karbaat. Die verwekte met eigen sperma zeker 49 donorkinderen, en mogelijk meer.

De arts waar het hier over gaat, hield zich in de jaren tachtig tot en met 1993 bezig met KID (Kunstmatige Inseminatie Donorsperma) in het ziekenhuis, luidt het op de ziekenhuiswebsite.

Dat de arts dit deed, is gebleken uit diverse 'matches' in een aantal commerciële DNA-databanken, aangevuld met een DNA-test van een van de wettige kinderen van de gynaecoloog, zo schrijft het ziekenhuis, mede namens de wettige kinderen van de gynaecoloog en de donorkinderen. Isala werd eind 2019 benaderd door de ouders van een van de donorkinderen. Daarna is er contact ontstaan tussen Isala en de wettige kinderen en de donorkinderen.

Donoren terughoudender dan donorkinderen

In een verklaring op de website van Isala schrijven de betrokkenen: "Ieder kind heeft het recht te weten wie zijn biologische ouders zijn, maar sommige ouders van KID-kinderen durven hun kinderen niet te vertellen dat ze donorkind zijn."

"Donoren zijn terughoudend om zich bekend te maken aan hun donorkinderen. Er is angst voor openheid bij alle betrokken partijen als het om KID gaat, wellicht mede in stand gehouden doordat het onderwerp vaak op een negatieve manier belicht wordt. Zeker als het om een zaak gaat waarbij de arts zelf de donor blijkt te zijn. Met dit verhaal willen de wettige kinderen, de donorkinderen en Isala bijdragen aan meer openheid over het onderwerp 'donorconceptie'."

De kinderen vinden het belangrijk met het verhaal naar buiten te komen, zo stellen ze, vanwege "de kans op aangeboren afwijkingen bij kinderen uit relaties van halfbroers en -zussen die niet van elkaar weten dat zij dezelfde biologische vader hebben." Mogelijk zijn er meer kinderen, maar het ziekenhuis heeft in archieven daarover geen bruikbare informatie kunnen vinden.

Moreel onacceptabel

Het ziekenhuis noemt het moreel onacceptabel dat een gynaecoloog-fertiliteitsarts, behandelaar en spermadonor is geweest in het eigen ziekenhuis. "Ten tijde van de inseminaties in de jaren tachtig werd wensouders vaak geadviseerd om het gebruik van kunstmatige inseminatie met donorsperma geheim te houden", zo licht Isala nog toe. Isala heeft eind 2019 de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) over de kwestie ingelicht. De IGJ zal geen onderzoek doen, "omdat deze casus zich afspeelde in een tijd, waarin geen wet- en regelgeving voor fertiliteitsbehandelingen bestond", aldus Isala.

> Lees ook: DNA vruchtbaarheidsdokter mag vergeleken worden