Pas gepubliceerde Oeso-cijfers wijzen uit dat de loonkloof specialisten-huisartsen verminderde in België omdat hun inkomen meer steeg dan dat van de specialisten. Tussen specialismen onderling bestaan sterke inkomensverschillen. De Oeso vergelijkt het gemiddelde inkomen van huisartsen en specialisten ook met dat van de gemiddelde werknemer.
Het honoreringsniveau van artsen is een belangrijke factor in de aantrekkelijkheid van het artsenberoep, en hoe de beloning verschilt tussen categorieën kan een criterium zijn bij de keuze voor een carrière in de huisartsgeneeskunde of in een van de verschillende medische specialismen. Verschillen in het beloningsniveau van artsen tussen landen kunnen ook fungeren als een "push"- of "pull"-factor als het gaat om de migratie van artsen. In vele landen bepaalt of beïnvloedt de overheid het niveau en de structuur van de verloning van artsen door hun honoraria te reguleren of door de salarissen vast te stellen wanneer artsen in de openbare sector werken.
In alle Oeso-landen ligt de verloning van artsen (zowel huisartsen als specialisten) aanzienlijk hoger dan het gemiddelde loon van een voltijdse werknemer in alle economische sectoren. In 2021 verdienden huisartsen over het algemeen tussen twee en vijf keer meer dan het gemiddelde loon in alle Oeso-landen, terwijl het inkomen van specialisten ten minste twee keer hoger lag dan het gemiddelde loon (zie tabel).
General practitioners (GPs) | Specialists | |||||
Salaried | Self-employed | Salaried | Self-employed | |||
Australia¹ | 1,7 | Australia¹ | 3,8 | |||
Austria | 3,1 | Austria | 4,5 | |||
Belgium² | 2,6 | Belgium² | 2,4 | 5,8 | ||
Canada | 2,7 | Canada | 4,2 | |||
Chile | 2,6 | Chile | 4,4 | |||
Costa Rica | 2,3 | Costa Rica | 2,6 | |||
Czech Republic | Czech Republic | 2,6 | ||||
Denmark | Denmark | 2,5 | ||||
Estonia | 1,7 | 3,1 | Estonia | 2,3 | ||
Finland | 2,0 | Finland | 2,7 | |||
France (2017) | 3,0 | France (2017) | 2,2 | 5,1 | ||
Germany | 5,04 | Germany | 3,4 | 5,64 | ||
Greece | Greece | 2,6 | ||||
Hungary | 3,5 | Hungary | 4,7 | |||
Iceland | 2,0 | Iceland | 2,1 | |||
Ireland | 3,0 | Ireland | 3,4 | |||
Israel | 1,5 | 2,3 | Israel | 3,3 | 4,0 | |
Italy | Italy | 2,6 | ||||
Korea | 2,1 | 3,0 | Korea | 4,4 | 6,8 | |
Latvia (2018) | 1,3 | Latvia (2018) | 1,7 | |||
Mexico | 2,5 | Mexico | 3,2 | |||
Netherlands | 2,2 | 2,5 | Netherlands | 3,2 | 3,3 | |
New Zealand | New Zealand | 2,8 | ||||
Norway | Norway | 1,8 | ||||
Poland | 2,3 | Poland | 1,4 | |||
Portugal | 2,2 | Portugal | 2,2 | |||
Slovak Republic | Slovak Republic | 2,6 | ||||
Slovenia | 2,4 | Slovenia | 2,5 | |||
Spain | 2,4 | Spain | 2,7 | |||
Sweden | 2,3 | Sweden | 2,2 | |||
Switzerland | 3,1 | Switzerland | 3,2 | |||
Türkiye | 2,2 | Türkiye | 3,2 | |||
England (UK) | 1,8 | 3,4 | England (UK) | 3,3 | ||
1. Includes physicians in training (resulting in an underestimation). | |||
2. Includes practice expenses (resulting in an overestimation). | |||
Sources: OECD Health Statistics 2023 and OECD Employment Database 2023. |
In de meeste landen verdienden specialisten meer dan huisartsen. In Australië, België en Korea was het inkomen van zelfstandige specialisten minstens dubbel zo hoog als dat van zelfstandige huisartsen. In Duitsland was het verschil tussen zelfstandige specialisten en zelfstandige huisartsen veel kleiner: ongeveer 12%, aldus de Oeso.
In de meeste landen is de remuneratie van artsen sinds 2011 in reële termen (gecorrigeerd voor inflatie) gestegen, maar de groeipercentages verschillen van land tot land en tussen huisartsen en specialisten.
GPs | Specialists | |
Hungary | 11,3 | 13,0 |
Poland | 5,2 | 2,7 |
Estonia | 4,7 | 4,9 |
Chile | 3,9 | 7,8 |
Germany¹ | 3,2 | 1,6 |
Korea | 2,6 | 2,8 |
Austria¹ | 2,5 | 1,5 |
Iceland | 2,5 | 2,9 |
Türkiye | 2,0 | 2,6 |
Slovenia | 1,7 | 1,4 |
Belgium¹ | 1,5 | -0,2 |
France¹ | 1,2 | 1,4 |
Netherlands | 0,8 | -0,6 |
Israel | 0,8 | 1,9 |
Australia¹ | 0,4 | -0,7 |
Spain | 0,4 | 0,5 |
Sweden | 0,3 | 0,1 |
Canada¹ | 0,3 | -0,1 |
Finland | 0,0 | 0,6 |
UK (England) | -0,3 | -0,7 |
Mexico | -0,4 | -0,2 |
Costa Rica | -1,6 | -1,4 |
Portugal | -1,7 | -1,1 |
1. The growth rate is for self-employed GPs and specialists. | |||
Source: OECD Health Statistics 2023. |
De loonstijgingen voor zowel specialisten als huisartsen waren bijzonder sterk in Hongarije en Chili. In Hongarije heeft de regering de verloning van zowel specialisten als huisartsen de afgelopen tien jaar aanzienlijk verhoogd in een poging om de emigratie van artsen te verminderen en binnenlandse tekorten aan te pakken. De grote stijgingen in Chili zijn vooral te danken aan de opeenvolgende loonsverhogingen voor specialisten en huisartsen tussen 2012 en 2016.
Kloof specialisten-huisartsen kleiner
In ongeveer de helft van de landen is de verloning van specialisten sinds 2011 sneller gestegen dan die van huisartsen, waardoor de beloningskloof tussen de twee beroepscategorieën groter is geworden. Dat is vooral het geval in Chili en in mindere mate in Hongarije en Israël. In Polen, Oostenrijk, Duitsland, België en Nederland is de loonkloof echter kleiner geworden, aangezien het inkomen van huisartsen meer is gestegen dan dat van specialisten. Zie de bovenstaande tabel: groei van 1,5% voor de huisartsen, daling van 0,2% voor specialisten. In sommige landen, waaronder Portugal, Costa Rica en het Verenigd Koninkrijk, is de beloning van zowel huisartsen als specialisten in reële termen gedaald tussen 2011 en 2021.
In Portugal vond tussen 2011 en 2012 een aanzienlijke verlaging plaats; sindsdien is het inkomen van artsen weer gestegen, maar het inkomensniveau in 2021 blijft onder dat van 2011 wanneer rekening wordt gehouden met de inflatie. In het Verenigd Koninkrijk is de verloning van artsen de afgelopen tien jaar in reële termen licht gedaald. Dat was ook het geval voor verpleegkundigen en ander NHS-personeel.
Sterke verschillen tussen specialismen onderling
Bij de inkomensvergelijking van artsen is het belangrijk om in gedachten te houden dat de verloning van verschillende categorieën chirurgische of medische specialismen sterk kan variëren binnen een land, stipt de Oeso aan. In Frankrijk bijvoorbeeld verdienden chirurgen, anesthesiologen en radiologen in 2020 minstens twee keer zoveel als kinderartsen en psychiaters.
Evenzo verdienden oogartsen en vele chirurgische specialisten in Canada in 2018/19 minstens twee keer zoveel als kinderartsen en psychiaters. In vele landen ligt de beloning van kinderartsen dicht bij die van huisartsen, wat de gelijkenissen in hun praktijken weerspiegelt, besluit de Oeso.