De beroepsvereniging van de anesthesiologen besliste om vanaf 1 januari 2025 geen deel meer uit te maken van het VBS. Een opmerkelijke stap. Hoe is het zo ver kunnen komen? Eerder al gaf voorzitter Gilbert Bejjani waarschuwingssignalen in die richting. Secretaris Stefaan Carlier geeft verder duiding via een interview met De Specialist. Voorzitter Gilbert Bejjani plaatst het proces in zijn context.

"Als specialistenvereniging wordt het VBS verondersteld om de gespecialiseerde geneeskunde te verdedigen en bepaalde grenzen te stellen, net zoals huisartsen en andere gezondheidswerkers dat doen. Dat is niet altijd het geval."

"We verwachten ook dat deze verdediging van de specialistische geneeskunde eerlijk is, tussen en voor alle specialismen. Interne arbitrage is daarom noodzakelijk. Deze arbitrage kan ook gaan over academische en universitaire functies in vergelijking met niet-academische functies, of andere vergelijkbare functies, en moet mogelijk zijn. Het zal misschien niet altijd lukken, maar we moeten de nodige ruimte voor discussie creëren en onnodige blokkades vermijden."

"De groep moet dus 'stroomopwaarts' optreden voor bepaalde debatten, die soms geblokkeerd worden of in openbaar conflict komen met de FOD Volksgezondheid of andere structuren", meent de anesthesist.

“We vertrekken niet met slaande deuren”, licht dr. Carlier (foto) toe, “wel met enig ongenoegen. Met de nieuwe voorzitter, Stan Politis, zal het VBS het roer waarschijnlijk  omgooien. Maar wij willen nu aan de zijlijn toekijken hoe het VBS evolueert. Als het VBS evolueert zoals wij dat wensen, dan sluiten we een terugkeer niet uit. Een terugkeer die weliswaar verre van evident zal zijn omdat het ongenoegen toch vrij groot is en al behoorlijk lang sluimert. Gilbert Bejjani is al drie jaar onze voorzitter, maar de mogelijke uitstap uit het VBS dateert al van toen ikzelf nog voorzitter was.”

“We kunnen beter zelf het roer in handen nemen zodat we beter vertegenwoordigd worden. Het VBS is voor ons een soort ‘holding’ van diverse beroepsverenigingen die allemaal hun eigen en  veelal tegenstrijdige belangen verdedigen. Als we dan bijvoorbeeld kwaliteitsverbeterende projecten willen opstarten zoals een niveau 3 beroepstitel algologie, krijgen we vanuit het VBS meer tegen- dan medewerking van andere disciplines. De andere disciplines die lid waren van de initiële werkgroep werken dat project om voor elk  diverse redenen tegen. Sommige disciplines claimen dat ze een volledige opleiding algologie binnen hun basisopleiding hebben. Merkwaardig genoeg zijn het enkel sommige huisartsen die ons ten volle steunen als dit dossier bij de Hoge Raad komt en dit omwille van de daaruit volgende kwaliteitsverbetering. Dit is een voorbeeld van waar we soms  lijnrecht tegenover anderen staan.”

Dr. Gilbert Bejjani wijst er ook op dat er een groot aantal kwesties zijn waarbij het VBS -waarin de beroepsverenigingen vertegenwoordigd zijn- betrokken had kunnen zijn namens specialisten, maar dat niet of onvoldoende heeft gedaan. Met name geldt dat voor de ziekenhuisartsen, bijvoorbeeld voor het beheer van de uitwisseling van medische gegevens. Op dit moment wordt dat uitsluitend beheerd door huisartsen en ziekenhuizen, of liever gezegd hun directies, zonder enige betrokkenheid van specialisten. Bovendien worden extramurale specialisten volledig buitengesloten. Als je kijkt naar de rol die data zullen spelen, is het moeilijk voor te stellen dat er geen specialistische structuren bij betrokken zullen zijn.

Lidgeld

“Daartegenover staan de lidgelden”, aldus dr. Carlier. “Wij betalen het VBS een bedrag per lid van onze vereniging. Dat is een onevenredig groot deel. Het VBS beschikt in totaal over lidgeld van ongeveer 600.000 euro per jaar. Wij dragen daarvan 120.000 euro bij. Dat moet eigenlijk een navenant beslissingsrecht opleveren, of een navenante stem binnen de bestuursvergadering. Quod non. We hebben binnen het VBS evenveel te zeggen als een beroepsvereniging die pakweg 20.000 euro betaalt per jaar. Men moet daar consequent zijn: de inspraak veranderen of iedere beroepsvereniging evenveel laten betalen.”

Vertegenwoordiging

“Wat ons ook behoorlijk stoort, is dat we niets te zeggen hebben aan de vertegenwoordiging binnen andere organen zoals de Hoge Raad. De afgevaardigden daar worden gestuurd door de vakbonden en het VBS. Als ik het probleem aankaart van onze ondervertegenwoordiging (hoewel ongeveer 10% van alle specialisten anesthesist zijn), dan antwoordt men mij dat de mensen in de Hoge Raad iedereen vertegenwoordigen. Maar dat is puur theorie. Bij de invoering van de Kwaliteitswet eisten verschillende disciplines veranderingen zodat zij ook sedatie konden geven, rekening houdend met het risico dat die kan evolueren tot een diepe sedatie, die op zich eigenlijk gelijkgesteld wordt met algemene  anesthesie. Vervolgens luidden de aanbevelingen van de Hoge Raad dat het toegelaten is dat bijvoorbeeld een niet-anesthesist een sedatie geeft zonder voorwaarden zoals het opvolgen via monitoring door een bevoegd persoon, zelfs al stellen wij dat de grens met een diepe sedatie zeer snel en ongemerkt  bereikt kan worden. Diepe sedatie is net een van de gevaarlijke zaken binnen de anesthesie omdat er geen luchtwegprotectie is. Wij kregen niet voor niets een vijfjarige opleiding! Het VBS slaagt er tot nu toe niet in om, als er discussies zijn over algologie bijvoorbeeld, die binnen de schoot van het VBS zelf op te lossen vooraleer die het niveau van de Hoge Raad of het kabinet bereiken. Het kabinet stelt zich in de kwaliteitswet overigens veel logischer op dan het VBS.”

“In mei van dit jaar heeft ons bestuur unaniem de knoop doorgehakt om deze problematiek voor te leggen aan de Algemene Vergadering. Die heeft het standpunt unaniem bekrachtigd en dus zullen we onze eigen koers varen zonder de banden met het VBS 100% door te knippen. We willen niet op ramkoers gaan met het VBS.”

Stevige garanties

“Wat wij concreet verlangen van het VBS? Een reorganisatie binnen de werking van het VBS onder andere qua verdediging van de specialismen naar buiten: naar de huisartsen, naar paramedici enzovoorts. Komt het VBS tegemoet aan onze grieven, dan kunnen we overwegen om terug lid te worden. Maar dat zal niet op korte termijn gebeuren. We zullen meer dan stevige garanties moeten krijgen. We zijn overigens niet de eersten die uit het VBS stappen. De dermatologen deden dit jaren geleden al en zij blijken heel tevreden over hun exit. Informeel vernemen we dat nog andere specialismen binnen het VBS een gelijkaardige beslissing overwegen.”

“Voor het VBS is dit een serieuze aderlating: hun jaarlijks dalend ledenaantal valt ineens fors terug. Ons ledenaantal daarentegen stijgt constant. Toen ik voorzitter werd, waren er 620 leden binnen onze beroepsvereniging. De zes daaropvolgende jaren trokken we ons aantal leden op tot bijna 1.000 (988). Door onze beslissing zal het VBS nu van ruim 6.000 naar ruim 5.000 leden dalen. Dat kan tellen als signaal naar het VBS.”

“Of het VBS als koepelorganisatie van verschillende specialismen met uiteenlopende belangen  nog bestaansrecht heeft? Ik denk het wel. Domus Medica verdedigt perfect de huisartsenbelangen, zelfs al zijn de verschillen intern er misschien niet zo groot. VBS-vertegenwoordigers naar de Hoge Raad of het kabinet sturen, moet op een normale manier kunnen, logisch en consequent. Dat gebeurt niet bij de eerder geschetste dossiers. Ik vind het tekenend dat in de Hoge Raad enkele huisartsen als enigen voluit onze kant kozen voor de beroepstitel algologie als kwaliteitsgarantie.”

Dr. Gilbert Bejjani voegt eraan toe dat van een specialistenvereniging ook wordt verwacht dat ze de belangen van ziekenhuisgeneeskunde en gespecialiseerde poliklinische geneeskunde op gelijke voet verdedigt, met name in zaken die te maken hebben met vergoedingen en de organisatie van zorgcontinuïteit en wachtdiensten.

“Wij zijn ervan overtuigd dat een breuk met het verleden soms nodig is om de reflectie te stimuleren en dat het andere verenigingen, die zich misschien dezelfde vragen stellen als wij, kan aanzetten om opnieuw na te denken. We blijven ervan overtuigd dat interne hervormingen of aanpassingen altijd mogelijk zijn om de cohesie van de groep in de toekomst te herstellen,” besluit hij.

> Beroepsvereniging BSAR-APSAR verlaat VBS

> "Het geheel is meer dan de som der delen" (VBS)