Welke ervaringen hebben we tot nu toe met de teledermatologie in het Belgische zorglandschap? Daarop gaf Prof. Evelien Verhaeghe (UZ Gent) een antwoord tijdens het symposium van de KAGB afgelopen zaterdag.
Nederlandse inspiratie
Eerst blikte ze terug op de Belgische start met een beperkt project via een bestaande app uit Nederland met toen reeds aantal interessante resultaten waarover we eerder al schreven. Ze herinnerde eraan dat huisartsen een teledermatoconsult vooral aanvragen wegens het leereffect en om de verwijzingen naar de dermatoloog te reduceren. Uit het proefproject bleek dat die verwijzingen inderdaad met 71% daalden. Belangrijkste voorwaarde was wel een goed functionerend technisch platform.
De dermatoloog zag als belangrijkste motivator het triage-aspect. En ook de verhoogde zorgefficiëntie wegens de lange wachttijden en de hoge druk op de dermatologie. Patiënten waren uitermate positief, in die mate zelfs dat als ze wisten dat een teleconsult mogelijk was via de huisarts, ze nog meer aangezet zouden worden om bij kleine dermatologische aandoeningen de dermatoloog zo te contacteren in plaats van rechtstreeks naar de huisarts te stappen.
Belangrijkste probleem was het uploaden van beelden bij de huisarts. Dat gold minder voor de dermatoloog vermits die over een goede app beschikte.
Belgisch proefproject
Recent (in 2021) startte dan een Riziv-proefproject. Via een app op een smartphone werden de dermatologische foto’s rechtstreeks doorgestuurd zonder op de smartphone te worden opgeslagen. Zo ontstonden geen privacyproblemen. Het ging wel om een asynchrone benadering. Prof. Verhaeghe pakte uit met enkele preliminaire gegevens om te zien hoe dit dient geïmplementeerd in België.
Het project werd geleid door Bert Aertgeerts (KU Leuven huisartsgeneeskunde), Gent nam mee deel samen met de beroepsvereniging. In totaal stapten 320 huisartsen en 43 dermatologen in, evenwichtig gespreid over elk landsdeel. Bedoeling was om meer dan 2.000 teleconsulten te doen, na analyse bleven er 1.683 over.
21% doorverwijzing
Daaruit sproot 21% doorverwijzing voort, belangrijk om het kosteneffect te meten. Er heerste een grote tevredenheid bij de huisartsen. Ze werkten heel vlot met de e-forms.
Maar aan de kant van de ziekenhuizen en de dermatologen worstelde men met heel wat technische problemen wegens te strakke firewalls en kinderziekten daaromtrent. Bij de dermatologen die extern werkten, waren die problemen er veel minder.
Algemeen genomen stelde men geen privacy-incidenten vast. Als een van de verbeterpunten stipte men aan dat de opleiding dit terrein ook moest bezetten.
Huid-toxiciteit
Een klein project bekeek de meerwaarde in de context van de anti-EGFR huidgerelateerde toxiciteit. Men keek wat de vereisten waren voor een teledermato-platform. Als de anti-EGFR-therapie goed gemanaged wordt, komt dat ook een oncologische therapie ten goede. 90% van die patiënten ervaart huid-toxiciteit, een tiende tot een vijfde zelfs ernstige huid-toxiciteit.
Daarover bestaan intussen richtlijnen, de oncologen kennen die. “Maar een oncoloog is nog steeds geen dermatoloog en bepaalde specifieke items vergen toch een samenwerking met de dermatoloog”, aldus de professor. “De zorgcontinuitiet is evenwel niet altijd helemaal verzekerd omdat niet in elk niet-UZ een dermatoloog aanwezig is. Daarom hadden we een teleplatform opgezet waarbij een aantal niet-UZ’s zo toch voor teledermatologie met ons contact konden leggen.”
Het ging om een beperkt project, 35 teleconsulten en zes patiënten, een andere benadering dan diegene die bij huisartsen gold: meer een follow-up van patiënten. Conclusie daar: teledermatologie kon zeker drempelverlagend werken en een toegevoegde waarde bieden voor patiënt en dermatoloog, maar asynchrone tele-expertise was dan wel minder ideaal. Videoconsultaties en/of fysieke raadplegingen hadden dat zeker kunnen oplossen en zouden meer geapprecieerd zijn door patiënt. Doorgeven van info via een derde partij leidt altijd tot wat infoverlies.
Teledermatoscopie
Tot slot haalde Prof. Verhaeghe het project aan van Prof. Brochez over dermato-oncologie die voor heel wat uitdagingen staat. Dat in samenwerking met de Stichting tegen Kanker.: alle huidkankers in België stegen in een recent verleden. En de volgende 10 jaar verwacht men naar schatting een explosie met ruim 68%! Kan teledermatologie en teledermatoscopie samen met het gebruik van apps, ons helpen bij de screening en triage van patiënten?
"Zelf ontwikkelde we een dermatoscoop in samenwerking met Barco. Het idee erachter: kunnen we de huisarts trainen om beelden te triëren voor een teledermatoloog die er verder mee aan de slag kan? Dat werd onderzocht via een masterproef van twee haio’s met dat zich toespitste op klinische én teledermatoscopische foto’s van verdachte pigment- of oncologische letsels."
"Besluit: de teledermatoscoop is werkbaar voor triage van letsels via de huisarts. Ook bijkomende info voor de dermatoloog komt daaruit, naast het klinische beeld, om beter te kunnen oordelen over de aard van de letsels. Belangrijk is dat vooral in het licht van de huidpandemie die op ons zou afkomen."
Privé-initiatief en app huidkanker
Intussen zijn er ook platformen met rechtstreeks contact tussen patiënt en dermatoloog. Een Gents privé-initiatief bijvoorbeeld biedt zo’n platform aan met een asynchrone consultatie, volledig buiten het Riziv vandaag. Het vindt stilaan ingang zowel voor opvolging als triage. De kost per consult ligt wel nog op 28 euro per patiënt.
Tot slot is er Skin Vision, een app die gepositioneerd wordt om huidkanker te herkennen, ook te vinden op de site van mobile health op level 1. Het is de meest performante app, wijdverbereid in Nederland en daar al terugbetaald. Hij kan ook als triage ingezet worden. De patiënt heeft wel nog geen goed zicht op de (klinische) validatie van die apps.
Belangrijkste conclusie: teledermatologie is zeker bruikbaar. Essentieel is het leereffect, goed voor zorgtoegang op voorwaarde dat infrastructuur goed is, een verbinding met de dossiers en gebruiksvriendelijkheid.
> Artsen moeten niet vrezen dat teleconsult fysiek consu!t verdringt
