© Tinybots

Na twee jaar van succesvolle proeven zet het Antwerpse Wit-Gele Kruis een dozijn nieuwe zorgrobots in de vorm van bloempotten in, Tessa genaamd. Achter het eenvoudige uiterlijk van deze robots schuilt de missie om thuiszorg te verlenen door de autonomie van patiënten te ondersteunen.

Tessa is veel meer dan alleen een gadget. Deze kleine robot, verbonden met Wi-Fi en van elektriciteit voorzien via een stopcontact, zorgt voor essentiële reminders: inname van medicatie, hydratatie, medische afspraken en zelfs het aankondigen van een aanstaand bezoek van een verpleegkundige thuis. De rol van Tessa is om patiënten te helpen onafhankelijk te blijven en tegelijkertijd regelmatige controle door verzorgers mogelijk te maken via een speciale applicatie. Tessa heeft geen camera. Het filmt geen mensen.

Op de Vlaamse website van het Wit-Gele Kruis legt Anouk Van Bogaert, een thuisverpleegkundige, uit: “Tessa is geen vervanging voor menselijke zorg. Ik blijf betrokken bij elke fase, of het nu gaat om het vullen van het medicatiedoosje of om ervoor te zorgen dat de voorschriften correct worden opgevolgd. Als de behandeling verandert, wordt Tessa onmiddellijk geherprogrammeerd.

Technologie afgestemd op de behoeften van de patiënt
De mogelijkheden van Tessa gaan verder dan eenvoudige reminders. Dankzij een applicatie kunnen verzorgers en familieleden de interacties tussen de patiënt en de robot in realtime volgen. Hierdoor kan de zorg worden afgestemd op de reacties van de patiënt. Anouk legt uit: “Een van mijn patiënten krijgt 30 minuten voor mijn bezoek een dagelijkse herinnering om haar kleding uit te kiezen en de trap op te lopen. Hierdoor kan ze actief en onafhankelijk blijven, terwijl onze tijd samen optimaal is”, zegt Anouk.
Deze functie is vooral waardevol voor verzorgers. Veerle, de dochter van Maria, een 92-jarige patiënt, zegt: “Tessa geeft me rust. Het herinnert mijn moeder eraan dat ze haar medicijnen moet innemen, haar inhalator moet gebruiken en water moet drinken. Ik kan ook persoonlijke reminders toevoegen via de app en ik kan zien of ze op Tessa reageert."

Meer onafhankelijkheid
Een van de grote voordelen van Tessa is dat het patiënten zelfstandiger maakt. Maria, die Tessa vanaf het begin van het project heeft gebruikt, legt uit: “Ik wil thuis blijven wonen, zonder gedwongen te worden naar een verpleeghuis te gaan. Tessa helpt me om onafhankelijk te blijven en ik zou niet zonder haar kunnen leven."
Veerle voegt eraan toe: “Dankzij Tessa kan mijn moeder zelfstandig blijven wonen. Vroeger liet ik briefjes achter om haar aan haar afspraken te herinneren, maar die zag ze vaak niet. Nu doet Tessa dat voor mij en weet ik dat alles geregeld is.

Dagelijks comfort
Hoewel de robot niet is ontworpen om sociale steun te bieden, brengt hij onverwacht comfort voor patiënten. “Tessa heeft niet echt een sociale functie, maar veel patiënten voelen zich minder alleen met haar. Ze ontwikkelen een dagelijkse routine die hen geruststelt”, merkt Anouk op. Maria bevestigt: “Ik maak soms grapjes met Tessa. Ze ligt altijd op mijn bureau en herinnert me aan mijn taken. Het is een klein ritueel geworden dat me veel gemoedsrust geeft."
Momenteel zijn er ongeveer 45 robots in de provincie Antwerpen en er zullen er nog meer volgen. De robot, in Nederland ontwikkeld door Tinybots, wordt volledig gefinancierd door het Antwerpse Wit-Gele Kruis. Elke robot kost tussen de €300 en €400 om aan te schaffen, plus een jaarlijks abonnement van hetzelfde bedrag voor de softwarelicentie. Voorlopig zijn deze kosten te hoog om door patiënten te worden gedragen, hoewel ze in Nederland gedeeltelijk worden terugbetaald. In België bestaat een dergelijke terugbetaling nog niet, maar daar wordt in de toekomst wel naar uitgekeken.