Op het webinar 'Arts in Nood' over mentale gezondheid kwam een getuigenis aan bod van een arts dat al in 2015 (!) deel uitmaakte van een Panoreportage. Toen al was het worstelen tegen de taboes om je als arts kwetsbaar op te stellen. Een poll bij de talrijke deelnemers peilde naar hun mentale gezondheid. Bijna een op de zes vond die 'slecht'. Reacties van de genodigden Frank Vandenbroucke en Pedro Facon.

Dat percentage van 15,4% wijkt op zich niet zo sterk af van dat bij de algemene bevolking, maar het zet toch aan tot nadenken, net als de getuigenis.

Voor minister Vandenbroucke ligt de uitdaging vooral hierin hoe je als arts omgaat met een dergelijke problematiek. "We moeten koste wat het kost de lange periode dat mensen wachten om met hun probleem naar buiten te komen, inkorten. Hoe langer die wachttijd, hoe moeilijker om hen uit het moeras te trekken. Al bij jonge mensen ontstaan mentale zorgen die we niet mogen onderschatten.

De minister verwees naar de moedige getuigenis van de arts die eveneens meer hulp had moeten krijgen want op een zeker moment met zelfdodingsgedachten worstelde (1). De arts getuigde dat je een zekere fierheid hebt om je problemen zelf te willen oplossen als hulpverlener, maar op een bepaald moment heb je hulp van buitenaf nodig. "Vandaar de correcties die ik aanbracht via mijn beleid eerstelijnspsychologische zorg. Men krijgt vandaag mensen over de vloer die al jaren rondlopen met hun problematiek zonder dat er iets aan gedaan werd", aldus nog de minister.

De tweede genodigde was Pedro Facon, adjunct administrateur-generaal van het Riziv. Hij stelt vast dat het taboe vandaag grotendeels doorbroken is "maar er moet dan wel een aanbod zijn om het aan te pakken. D4D en Arts in Nood leveren daarom zeer nuttig werk. Verder erkent de Wereldgezondheidsorganisatie onze aanpak als goede praktijk. Het aantal gepresteerde uren door psychologen stijgt en er is zeker meer geld beschikbaar, maar nog onvoldoende."

Veerkracht

Het is bekend dat Pëdro Facon zelf gedurende zes weken buiten strijd was wegens een burn-out en hij zelf mee dat taboe doorbrak. "Ik werd geconfronteerd met angst- en slaapproblemen maar gelukkig kon ik snel terugvallen op advies van mijn huisarts en mijn omgeving, en zelfs steun vanuit de harde polltieke wereld. Vandaar ook mijn boodschap van hoop: dit is geen fataliteit. We beschikken als individu over heel wat veerkracht na een ernstige behandeling." 

Het goede nieuws was trouwens dat in dezelfde poll die peilde naar de gemoedstoestand van de artsen, 55% die als goed tot zeer goed beoordeelde. En 27,5% quoteerde die als 'neutraal'.

Minister Vandenbroucke voegde er nog aan toe dat de situatie voor artsen specifiek is als ze met mentale moeilijkheden kampen, in die zin dat ze nog eens de groeiende maatschappelijke problemen in hun praktijk moeten opvangen. Als ook nog hun maatschappelijke rol onder druk staat, wordt het hachelijk. "Artsen willen erkentelijkheid zoals dat ook mijn arts-grootvader destijds te beurt viel. Die generatie zat nog niet in een stramien van guidelines, procedures, systemen. Geneeskunde vandaag is voor mij even heroïsch als toen en ze bereikt nu enorm veel meer. Alleen is dat minder zichtbaar. En we moeten zeker verder de paperasserij terugdringen. Intussen is in de regering beslist om in het Strafwetboek de straffen voor agressie tegen hulpverleners fors te verzwaren, maar die beslissing moet nog een eind weg afleggen vooraleer ze realiteit wordt."

(1) Wie ten prooi is aan donkere gedachten, kan steeds te rade bij 1813 (zelfmoordlijn). 

> "Patiënten kunnen niet meer onmiddellijk oncoloog bereiken."

> "Er is zeer veel attestgeneeskunde" (Vandenbroucke)