Vandaag stellen hoofdarts prof. dr. Frank Vermassen en het team van prof. dr. Kristof Eeckloo, directeur Strategische beleidscel, het gloednieuwe kwaliteitsnormenkader voor van het UZ Gent. Het werd ontwikkeld door de eigen zorgverleners, de patiëntenraad en een externe huisarts.

Dat is een belangrijke realisatie na de stopzetting van het klassieke accrediteringstraject in ons ziekenhuis, luidt het. "Het model stelt ons in staat om de kwaliteit blijvend te monitoren, maar ook te bepalen wat we zelf belangrijk vinden."

Basismodel met 46 normen

Het basismodel is op maat van het UZ Gent uitgewerkt en bevat 46 normen. Het is dynamisch en kan in de toekomst aangepast worden aan nieuwe uitdagingen.

"We willen dat de patiënt een gestroomlijnd, veilig zorgtraject doorloopt, rekening houdend met zijn context, noden en verwachtingen", zegt Kathleen Bogaert, dienstverantwoordelijke Integrale kwaliteitszorg. "Om dat te realiseren moet er een veilige, efficiënte, effectieve en zorgzame werkomgeving zijn. Leidinggevenden en medewerkers moeten daarbij ondersteund worden door een goed kwaliteitssysteem en door de nodige processen en systemen, zoals bijvoorbeeld een performant elektronisch patiëntendossier. De 46 normen zijn aan al die uitdagingen gekoppeld. Alle afdelingen kunnen het model toepassen, maar het geeft ook ruimte voor eigen klemtonen en aanvullingen."

Participatie en cocreatie

Maar liefst 1.098 enthousiaste medewerkers van diverse beroepsgroepen en sectoren gaven nuttige informatie over kwaliteitsvol werken via een vragenlijst, focusgroepen of interviews. De Quality Review Board - met een vertegenwoordiging van medewerkers uit diverse sectoren, met een vertegenwoordiger van de patiëntenraad en een externe huisarts – heeft het nieuwe normenkader inhoudelijk vormgegeven.

Voor het item 'patiëntgerichte en toegankelijke zorg' betekent dat bijvoorbeeld dat de ziekenhuismedewerker zichzelf voorstelt, de patiënt als partner beschouwt, een professionele attitude aanneemt, de patiënt activeert voor veilige zorg en dat de patiënt zijn verantwoordelijke zorgverlener kent. Dat lijkt allemaal evident, maar is het niet steeds.

Het normenschema werkt dit verder uit met een resem concrete stellingen zoals:

• Ik stel mezelf voor aan de patiënt met naam en functie bij start van een shift of bij nieuw contact
• Ik luister actief naar de patiënt, peil naar zijn verwachtingen en gebruik zijn advies
• Ik overleg met de patiënt, bespreek de opties, personaliseer de standaard zorgtrajecten en vraag toestemming
• Ik activeer de patiënt maximaal om mee te waken over zijn traject en wijs hem ook op zijn plichten
• Ik verifieer de correcte identiteit voordat ik een handeling stel bij de patiënt
• Ik gebruik de tools voor veilige zorg:
•  Time out & checklist
•  5-puntencontrole bij medicatievoorschrift, bereiden en toedienen
•  Dubbele controle HRM
•  Actualiseren (thuis)medicatieoverzicht
•  …
• Ik volg de basisvoorwaarden van handhygiëne in een zorgzone
• Ik bespreek de therapiecode met de patiënt i.f.v. zijn toestand, vul die in zijn dossier en evalueer
• Elk (medisch) apparaat met periodiek onderhoud is gelabeld met een niet-verlopen onderhoudssticker
• Ik gebruik incidenten, klachten … om
• verbeteracties te realiseren op de dienst/afdeling
• Ik gebruik de ISBARR-methodiek bij mondelinge patiëntgebonden informatie-overdracht
• De toetsing van richtlijnen en processen gebeurt participatief/waarderend en heeft een educatieve waarde voor medewerker en teams
• Ik zorg voor goede communicatie met de huisarts/verwijzer in geval van kritische situaties, vroegtijdige zorgplanning en overlijden
• Ik zorg ervoor dat de patiënt weet wie zijn verantwoordelijke zorgverlener is op elk moment tijdens zijn traject

Benchmark en externe toetsing

Naast het normenkader bestaat het kwaliteitsbeleid uit nog twee andere pijlers: een internationale benchmark van klinische resultaten en een externe toetsing.

‘Als universitair ziekenhuis willen we de resultaten van gespecialiseerde behandelingen systematisch opvolgen en vergelijken met andere, internationale instellingen, zegt prof. Eeckloo. Momenteel lopen er pilootprojecten met het Rigshospitalet in Denemarken (voor mucoviscidose, blaaskanker, slokdarmkanker) en met het Karolinska-ziekenhuis in Zweden (voor zeldzame kankers).

Externe toetsing

Nu het kwaliteitsnormenkader klaar is, kan het ziekenhuis ook concreet invulling geven aan de externe toetsing. Dat blijft nodig om blinde vlekken te identificeren en risico’s in kaart te brengen. Ook kijkt het ziekenhuis met open blik naar de ontwikkeling van een nieuw Vlaams beleidskader op vlak van kwaliteit.  

De concrete uitwerking van het kwaliteitsbeleid staat in een uitgebreid normenschema.