De autoriteiten waren er vroeg van op de hoogte dat ons land niet over een voorraad maskers beschikte en dat de strategische stock vernietigd was. Dat heeft dokter Sophie Quoilin van de Risk Assessment Group (RAG) verklaard in de bijzondere Kamercommissie coronacrisis. Van zodra de RAG daarvan op de hoogte was, ging alle aandacht naar de zoektocht naar maskers.

Het wetenschappelijk expertisecentrum Sciensano coördineert de RAG, die in geval van een epidemie het risico inschat en de maatregelen beoordeelt. De RAG stelt preventieve en controlemaatregelen voor aan de Risk Management Group (RMG), waarin de gezondheidsautoriteiten van ons land, dus ook de regio's, zitten. Op 23 januari had de RMG vergaderd over het coronavirus. Dat was een week voor de Wereldgezondheidsorganisatie een internationaal gezondheidsalarm had afgekondigd.

"Ja, we wisten het (dat er geen stock was) en de autoriteiten wisten dat de maskers waren vernietigd." Sinds het begin van de crisis was het de uitdaging om maskers te vinden. De ziekenhuizen stelden vast dat hun leveranciers begonnen af te haken en na verloop van tijd bleek het quasi onmogelijk maskers in China of Europa te bestellen. Een piste was gebruik te maken van stofmaskers.

"Redelijk vroeg"

Quoilin kon zich niet precies herinneren vanaf wanneer men op de hoogte was, maar "het was in mijn herinnering redelijk vroeg". "Ons advies over die stofmaskers was op 20 februari klaar. Waarschijnlijk wisten we het begin februari, of misschien al tijdens de eerste vergadering van de RMG."

"Maar moesten we ons vanaf 23 januari voorbereiden op een pandemie?", vroeg ze zich af. "Men zei ons toen dat er een risico was. Maar we hebben ook andere virussen gekend, zoals H1N1, Ebola, SARS, enzovoort. Iedere keer dat er een dreiging binnenloopt, wordt het scenario van een pandemie niet uitgesloten, maar het is niet het meest waarschijnlijke scenario. Wie zou vanaf 30 januari hebben beslist publiek geld te mobiliseren om ons voor te bereiden op een pandemie?"

Updaten

Voordien had ze een overzicht gegeven van de meldingen die Sciensano binnenkreeg over het coronavirus. Een eerste "alarm" dateert van 30 december vorig jaar, maar dat ging over een niet-geïdentificeerde longaandoening in China. Erg alarmerend was dat niet. Per jaar krijgt de instelling 26 meldingen over een alarmerende diagnose ergens ter wereld binnen, waarvan 13 in China.

De dagen nadien kwam er steevast nieuwe informatie binnen. Op 15 januari bleek wel dat er sprake was van 59 gevallen in Wuhan en 1 in Japan. Er was dus een geïmporteerd geval. Sciensano besliste de reeds bestaande procedure voor het coronavirus te updaten. Op 21 januari kwam dan de bevestiging dat er overdracht was van een persoon op een persoon. Die dag kwam de RAG bijeen, twee dagen later gevolgd door een RMG.