In het vorige nummer van De Specialist (SP 226) las ik tot mijn grote verbijstering het verslag van een ‘debat’ over de ziekenfondsen tijdens het symposium van de Bvas van 12 oktober. Hoewel ik als mutualist niet heb kunnen reageren op een niet-conflictueus ‘debat’ waaraan ik graag zou hebben deelgenomen, wil ik deze gelegenheid aangrijpen om de rol van de ziekenfondsen met een andere insteek te belichten en bepaalde ‘fake news’ de wereld uit te helpen.

Laten we beginnen met het rechtzetten van duidelijk onjuiste beweringen. Het maakt niet uit of ze geuit werden uit onwetendheid of om te manipuleren. Het is betreurenswaardig dat politieke vertegenwoordigers het een of het ander gebruiken om hun doel te bereiken. Dus in tegenstelling tot wat er gezegd werd, publiceren ziekenfondsen wel degelijk hun rekeningen bij de Nationale Bank. 

Als u nieuwsgierig genoeg bent om ze te raadplegen, zult u zien dat hun rekeningen in het rood staan, het resultaat van opeenvolgende besparingen in de afgelopen jaren. En nee, “ze beheren hun geld niet naar eigen goeddunken zonder verantwoording te moeten afleggen”. Hun investeringen vallen onder de strikte regels van de Controledienst van de ziekenfondsen. Ze worden gecontroleerd door hun instanties, revisoren, de Controledienst van de ziekenfondsen en het Riziv. 20% van hun dotatie (1,25 miljard euro, eindelijk correcte informatie) hangt namelijk af van beheerindicatoren die onder meer verband houden met de naleving van de wetgeving, de kwaliteit van de dossiers, hun acties rond preventie, de overdracht van gegevens aan de toezichthoudende autoriteiten, de degelijkheid van de interne controle en de ondersteuning van arbeidsongeschikten. Het is dus net zo onjuist als demagogisch om te beweren dat “ziekenfondsen profiteren van het feit dat hun leden ziek blijven”.

Verder lees ik ook dat de ziekenfondsen ‘te veel inspraak’ hebben in het overlegmodel. Dat is een merkwaardige manier om een gezamenlijk systeem voor te stellen waarin zorgverleners en ziekenfondsen gelijk vertegenwoordigd zijn in het Verzekeringscomité en in de verschillende commissies. It takes two to tango, wat ons, zorgverleners en ziekenfondsen, aanmoedigt om onze expertise en onze prioriteiten te combineren om de gezondheidszorg te ontwikkelen in het belang van patiënten, zorgverleners en de duurzaamheid van het systeem. 

Dit hebben we onlangs weer bewezen tijdens het begrotingsproces voor 2025, toen we een evenwichtig en verantwoord begrotingsvoorstel indienden dat om kleinzielige politieke redenen van de hand werd gewezen.

Meer politieke controle

Hier en daar hoor ik oproepen voor meer politieke controle op de ziekteverzekering, of zelfs voor overname door de overheid van de activiteiten van de ziekenfondsen. Degenen die voor een dergelijke koers pleiten, moeten zich voorbereiden op een teleurstellende toekomst. Ten eerste, omdat de politieke klasse ons onlangs opnieuw heeft laten zien hoe weinig ze weet over de realiteit van de sector en hoe ze zich kan laten leiden door overwegingen die ver afstaan van het algemeen belang.

En laten we even serieus zijn. De ziekenfondssector beheert ongeveer 50 miljard euro aan uitgaven, federale en regionale bevoegdheden door elkaar. Dat is 3 keer meer dan de schadeverzekeringssector in België. Jaarlijks worden er meer dan 2 miljard transacties uitgewisseld met zorgverleners. 250.000 controles voor gezondheidszorg alleen al. 500.000 raadplegingen voor arbeidsongeschiktheid, 4.000.000 medische akkoorden ... Willen we echt een avontuur aangaan zoals de zesde staatshervorming, die de sector 10 jaar lang heeft gemonopoliseerd zonder enige toegevoegde waarde?

Anderen pleiten dan weer voor de afschaffing van de aanvullende ziekenfondsverzekeringen die bijvoorbeeld ziekenhuis- of tandzorg dekken. Ik nodig hen uit om het publiek op transparante wijze te informeren over de rekening die ze zouden moeten betalen als alles in handen van privéverzekeraars werd gelaten. 

Zeker drie punten vereisen actie

Om degenen die deze regels lezen gerust te stellen dat dit geen corporatistische reflex is, zou ik hen willen zeggen dat er zeker drie punten zijn die actie vereisen met betrekking tot de ziekenfondssector. Ten eerste, het gebruik van bepaalde ziekenfondsen voor politieke doeleinden. Als apolitiek ziekenfonds hebben we het gebruik van ziekenfondsen als spreekbuis en aanplakbord voor een of andere partij altijd veroordeeld. Dan zijn er de contouren van de aanvullende verzekering. De terugbetaling van sauna's is een broodje-aapverhaal, maar in een tijd waarin de middelen schaars zijn, kunnen we ons afvragen of het relevant is om bepaalde comfortdiensten of alternatieve geneesmiddelen terug te betalen. Tot slot, hoewel de sector de afgelopen jaren een aantal fusies heeft ondergaan, zou het wenselijk zijn als de sector zich verder zou consolideren, met behoud van een concurrentieniveau dat de dynamiek ervan garandeert. 

Zoals het gezegde luidt: ‘Gooi het kind niet met het badwater weg’.

En Aristoteles voegde eraan toe: ‘Belangrijke beslissingen worden genomen op basis van rede en niet op basis van lawaai’.

> "Heroriënteer ziekenfondsopdrachten"

> Rekenhof: Riziv gaat opnieuw de mist in met financieel beheer (Kathleen Depoorter)