Bij de kinderen die in de omgeving van de Umicore-site in Hoboken wonen, zijn bij de halfjaarlijkse metingen van lood-in-bloedwaarden opnieuw hogere waarden vastgesteld. Ook in een ruimer gebied dat ditmaal voor het eerst werd meegenomen in het onderzoek, zijn de waarden hoger dan in de controlegroep. "Teleurstellend, zorgwekkend en onverklaarbaar", reageert Umicore op de resultaten.
Het monitoren van de loodwaarden bij kinderen rond Umicore Hoboken gebeurt al sinds 1978. De voorbije decennia daalden de waarden fors, maar helemaal verdwijnen lijkt het probleem maar niet te doen. In 2020 besliste Umicore na een nieuwe heropflakkering om een reeks bijkomende maatregelen te nemen zoals het aankopen van woningen in een zone vlak naast de fabriek, het aanleggen van een groene buffer zone, en het stilleggen van bepaalde activiteiten wanneer er te veel wind is.
Sindsdien ging het opnieuw de goede kant op met de loodwaarden, maar de resultaten van dit najaar zijn weer alarmerend. Vergelijken is wel moeilijk, want er werd een ruimer onderzoeksgebied gehanteerd. De gemiddelde loodwaarde bij de onderzochte kinderen bedraagt nu 3,45 microgram per deciliter (µg/dl), terwijl dat volgens opgelegde normen tegen eind 2025 nog maar 2 µg/dl zal mogen zijn. Dit voorjaar was het gemiddelde resultaat nog 2,07 µg/dl in een dus veel kleiner gebied.
Umicore reageert verrast en zwaar teleurgesteld op de resultaten. "We trekken ze niet in twijfel, maar ze liggen niet in lijn met de maatregelen die we de laatste jaren namen én met de indicatoren van luchtkwaliteit en uitstoot", zegt Johan Ramharter, directeur van Umicore Hoboken. "Dit maakt ons bezorgd, in de eerste plaats natuurlijk voor de kinderen in kwestie, want we willen hun loodwaarden naar beneden krijgen." Het bedrijf reikt naar eigen zeggen opnieuw de hand aan de overheid om meer onderzoek te doen naar het hoe en waarom.
De resultaten bewijzen volgens Ramharter "de complexiteit van het dossier". In en rond de fabriek gaat Umicore verder met het realiseren van de al afgesproken maatregelen, maar Ramharter roept op om ook naar andere factoren te kijken. "We denken dan aan historische verontreiniging die nog aanwezig kan zijn, en verbouw- en straatwerken die door anderen worden uitgevoerd in de omgeving", zegt hij. "Umicore staat alvast nog achter de beslissing om een bufferzone aan te leggen, want in die zone het dichtst bij de fabriek werden in het verleden de allerslechtste resultaten vastgesteld. Dat moeten we toch in perspectief plaatsen."
De stad Antwerpen bevestigt dat het met de luchtkwaliteit rond Umicore eigenlijk de goede kant op gaat. De concentraties lood en cadmium in fijn stof daalden dit jaar opnieuw, de concentraties arseen bleven stabiel. Wel werd er meer lood in neervallend stof gemeten aan het meetpunt in de Curiestraat in vergelijking met 2022. Gemiddeld over de vier andere meetpunten heen is er een daling.
Umicore investeert jaarlijks 25 miljoen euro in verbeteringsprojecten, voornamelijk om opwaaiend stof met daarin metalen deeltjes verder te laten afnemen. De meest recente maatregel is het uitrusten van de afzuiging van de hoogoveninstallatie met een extra gaszuiveringstap voor koelgassen, en volgend jaar komt er nog een extra gaszuivering bij de afdeling edelmetaalconcentratie om stofverspreiding vanuit dat gebouw nog terug te dringen. Umicore biedt verder gratis aan om woningen in de buurt te onderzoeken op mogelijke (andere) loodbronnen.
