Met de komst van de herfst staat covid-19 weer in de schijnwerpers in de vorm van een nieuwe variant van SARS-CoV-2, BA.2.86, bijgenaamd Pirola. Deze variant is het gesprek van de dag en is al aanwezig in meer dan 20 landen... We spraken met prof. Eric Muraille (bioloog, immunoloog, ULB) om meer te weten te komen over dit virus.

Pirola, de BA.2.86-variant van SARS-CoV-2, ontleent zijn naam aan een grote planetoïde die rond Jupiter cirkelt. De nieuwe variant, de zoveelste Omicron-variant, heeft de andere subtypes van het covid-19-virus vervangen, omdat het zeer besmettelijk is en zich zeer snel verspreidt. Prof. Eric Muraille is echter gerustgesteld. "De familie van Omicron-varianten bevat veel mutaties in het spike-eiwit. In het geval van Pirola zijn er meer dan 30 gedetecteerd! Deze mutaties kunnen de immuunherkenning en de besmettelijkheid van het virus beïnvloeden. De beschikbare informatie suggereert echter dat het risico op het ontwikkelen van een ernstige vorm van covid na besmetting met Pirola laag is voor personen die al besmet zijn geweest met andere varianten of die gevaccineerd zijn. Deze variant is niet minder gevaarlijk dan de Wuhan-variant, maar een groot deel van de bevolking heeft immuniteit ontwikkeld tegen SARS-CoV-2, wat het risico op een ernstige infectie aanzienlijk vermindert."

Meer vrouwen getroffen
De symptomen van een Pirola-infectie verschillen niet veel van de klassieke symptomen van covid. Casestudies tonen echter aan dat het meer oogletsel, uitslag in het gezicht, diarree en vermoeidheid kan veroorzaken. Er is echter nog geen prospectief onderzoek dat dit heeft bevestigd. Bovendien blijkt uit een overzicht van gevallen in Europa dat deze variant meer vrouwen dan mannen treft: 71% versus 29% (1). "Dit is een fenomeen dat we ook bij andere varianten hebben waargenomen. Een van de redenen voor dit fenomeen is dat vrouwen vaker dan mannen in contactberoepen werken. Daardoor komen ze vaker in contact met het virus.

 "Pirola is al in meer dan 20 verschillende landen vastgesteld. Het is zeer besmettelijk en verspreidt zich meer in de winter, wanneer mensen vaker binnen zijn, zoals het geval is met andere luchtwegvirussen zoals griep.

Vaccinatie nog steeds effectief, nog steeds essentieel!
De hoge mutatiegraad van Pirola trekt de effectiviteit van de covid-vaccins die momenteel beschikbaar zijn niet in twijfel. "Zelfs als bepaalde antigene plaatsen van het Pirola-spike-eiwit worden gemodificeerd, blijven andere plaatsen onveranderd en kunnen ze worden herkend door de immuunrespons van het geheugen. Een studie gepubliceerd in Nature toont aan dat Pirola nog steeds herkend wordt door de serums van gevaccineerde personen. Ze zijn daarom waarschijnlijk nog steeds beschermd.  We weten echter ook dat deze immuniteit na verloop van tijd afneemt. Daarom is het belangrijk om mensen eraan te herinneren om gevaccineerd te zijn met een geactualiseerd vaccin, waaronder een Omicron-variant, om de immuniteit tegen nieuwe varianten zoals Pirola te versterken (2, 3)."

Maar niet alle risico's zijn uitgesloten met covid-19. "Dit virus evolueert snel. We kunnen niets uitsluiten voor de toekomst. Een rampscenario zou een recombinatie zijn tussen SARS-CoV-2 en een agressiever coronavirus zoals MERS-CoV (Middle East Respiratory Syndrome-Coronavirus), dat nog steeds circuleert onder dromedarissen in het Midden-Oosten. Deze recombinatie zou kunnen leiden tot het ontstaan van een virus dat zeer besmettelijk is bij mensen, zoals SARS-CoV-2, en zeer dodelijk, zoals MERS-CoV. Dit risico is erg klein, maar het bestaat wel."

Afgezien van dit worstcasescenario, benadrukt Eric Muraille dat "het nog steeds belangrijk is om je vandaag te laten vaccineren, niet alleen om jezelf te beschermen, maar ook om te voorkomen dat het virus op grote schaal circuleert. Op deze manier kunnen we ook mensen met een immuundeficiëntie beschermen die nooit zullen kunnen profiteren van een optimale bescherming na vaccinatie.