Beleidsmakers moeten de resultaten van deze studie, die een dramatische impact op incidentie en overleving bevestigen, in aanmerking nemen bij de implementatie van maatregelen tijdens toekomstige ziekte-uitbraken. Trajecten voor (neuro)-oncologische zorg moeten worden voortgezet en indien nodig aangepast, en artsen moeten proactief kaders ontwikkelen voor gedeelde en breed geïnformeerde besluitvorming wanneer de zorgcapaciteit afneemt.
Dat meent onder meer mede-onderzoeker en neurochirurg dr. Dimitri Vanhauwaert (AZ Delta).
Een daling in kankerdiagnoses tijdens de Covid-19 pandemie werd gerapporteerd in vele landen, waaronder België. De meeste van deze rapporten focussen op kankers met de hoogste incidentie, terwijl gegevens voor hersentumoren schaars zijn.
Deze Belgische studie via het Belgisch Kankerregister evalueert de impact van de Covid-19pandemie op de incidentie, behandelingsstrategieën en waargenomen overleving van volwassenen, gediagnosticeerd met kwaadaardige hersentumoren in België in 2020. De boodschap naar de beleidsmakers is ondubbelzinnig: "Trajecten voor (neuro)-oncologische zorg moeten worden voortgezet en indien nodig aangepast, en artsen moeten proactief kaders ontwikkelen voor gedeelde en breed geïnformeerde besluitvorming wanneer de zorgcapaciteit afneemt."
De onderzoekers namen patiënten onder de loep van 20 jaar en ouder met kwaadaardige hersentumoren (2004-2020) uit de database van de Belgische Kankerregistratie. Ze beoordeelden de incidentie, WHO-prestatiestatus, vitale status en behandelingsgegevens. Ze vergeleken de incidentiecijfers voor 2020 met de verwachte cijfers en de leeftijdsgestandaardiseerde cijfers voor 2015-2019. De Kaplan-Meier-methode werd gebruikt om de waargenomen overleving (OS) te beoordelen.
Daling incidentiecijfers en tweejaarsoverleving
Wat stelden ze vast? In 2020 was er een daling van 8% in leeftijdsspecifieke incidentiecijfers, vooral voor 50-plussers. De incidentiecijfers daalden met 37% in april 2020 tijdens de eerste Covid-19-piek, maar herstelden zich gedeeltelijk in juli. Voor alle kwaadaardige hersentumoren samen daalde de tweejaars overleving met vier procentpunten (p.p.) in 2020 en drie p.p. in 2019, vergeleken met die in 2015-2018. Minder patiënten (-9 p.p.) met glioblastoom ondergingen een operatie en het aandeel patiënten dat geen operatie, radiotherapie of systeemtherapie kreeg, steeg in 2020 met zes procentpunten.
Leidraad voor beleid
De Covid-19 pandemie had bijgevolg een grote invloed op de diagnose, behandelstrategieën en overleving van hersentumorpatiënten in België in 2020. Deze bevindingen zouden als leidraad moeten dienen voor beleidsmakers bij toekomstige reacties op uitbraken, waarbij de nadruk wordt gelegd op de noodzaak om (neuro)-oncologische zorgpaden te handhaven of aan te passen en geïnformeerde besluitvorming te bevorderen wanneer de zorgcapaciteit beperkt is, besluiten de onderzoekers. De studie werd op 21 december 2023 gepubliceerd in Cancers MPDI.
Tambuyzer, T.; Vanhauwaert, D.; Boterberg, T.; De Vleeschouwer, S.; Peacock, H.M.; Bouchat, J.; Silversmit, G.; Verdoodt, F.; De Gendt, C.; Van Eycken, L.: Impact of the COVID-19 Pandemic on Incidence and Observed Survival of Malignant Brain Tumors in Belgium.
Cancers 2024, 16, 63. https://doi.org/10.3390/cancers16010063
