De Brusselse openbare ziekenhuizen staan op instorten, waarschuwt Le Soir in een artikel dat vorige week gepubliceerd werd. Een vertrouwelijk rapport, bestemd voor de lokale overheden, onthult alarmerende tekorten in de ziekenhuizen van het Irisnetwerk (UZ Brugmann, UZ Sint-Pieter, Instituut Jules Bordet, Universitair Ziekenhuis voor Kinderen Koningin Fabiola en Iris Sud-ziekenhuizen).

Het gecumuleerde tekort van deze instellingen zal tegen 2023 69 miljoen euro bedragen, een cijfer dat zal blijven stijgen na de 64 miljoen in 2022 en de 26 miljoen in 2021. Volgens het rapport bestaat er bij verschillende ziekenhuizen het risico van “significante onzekerheid over hun vermogen om door te gaan als lopende instelling”.
Covid-19 crisis, stijgende kosten en nieuwe verplichtingen
De Covid-19-crisis leidde tot een stijging van de operationele kosten, die al onder druk stonden door stijgende energieprijzen en inflatie. Bovendien hebben nieuwe verplichtingen zoals cyberveiligheid en duurzaamheidsnormen, die zonder financiële compensatie worden opgelegd, de budgettaire balans onmogelijk gemaakt.
Michelle Dusart, algemeen medisch directeur van het UZ Sint-Pieter, illustreert de omvang van het probleem: “Een ziekenhuis als het onze ziet ongeveer 20% van de patiënten die geen ziektekostenverzekering hebben, wat betekent dat we een leger van maatschappelijk werkers moeten mobiliseren om hen te helpen hun rechten terug te krijgen”. De extra ziekenhuiskosten die de zorg voor onzekere patiënten met zich meebrengt, dragen bij tot de financiële kwetsbaarheid van de Brusselse ziekenhuizen.
Last van wettelijke pensioenen
De ambtenarenpensioenen vormen een andere kolossale last. De werkgeversbijdragen voor statutair personeel zijn gestegen tot 50%, tegenover 30% voor contractueel personeel. Deze almaar stijgende kosten “vertegenwoordigen een enorme uitstroom van geld die ons dwingt om onze reserves aan te spreken en ons verhindert om te herinvesteren”, vertelde Caroline Franckx, algemeen directeur van het Universitair Ziekenhuis Brugmann, aan Le Soir. “Voor ons vertegenwoordigt dit het equivalent van acht gerenoveerde operatiezalen."
Chronische onderfinanciering van publieke opdrachten
Tegelijkertijd is de regionale subsidie die bedoeld is om de publieke taken te compenseren - behandelen van alle patiënten, ongeacht hun toestand, inclusief niet-spoedeisende patiënten - niet geïndexeerd sinds de oprichting ervan in 1996. Deze subsidie, ter waarde van 10 miljoen euro per jaar, dekt nu slechts 22% van de uitgaven.
Naar een consolidatie van ziekenhuizen
Om deze situatie het hoofd te bieden, loopt er een project om openbare ziekenhuizen samen te voegen, een cruciale maatregel in een poging om de situatie te stabiliseren. UZ Sint-Pieter en de ziekenhuizen Iris Sud zijn bezig met het creëren van synergieën om het beheer te verbeteren en middelen te bundelen. 
Lokale overheden in financiële moeilijkheden
Een regionale analist wijst erop dat, hoewel de omzet van de Brusselse openbare ziekenhuizen meer dan een miljard euro bedraagt, de tekorten in verhouding relatief bescheiden blijven. Het echte obstakel ligt in het onvermogen van de lokale overheden om als aandeelhouders de nodige middelen in te brengen om het tekort aan te vullen.
Risico voor het hele Brusselse ecosysteem
Het risico voor Brussel beperkt zich niet tot de financiële ineenstorting. Volgens de experts bedreigt de verzwakking van het openbare ziekenhuissysteem een heel economisch en academisch ecosysteem dat essentieel is voor de hoofdstad. “Als je de activiteit van privéziekenhuizen en academische ziekenhuizen erbij optelt, is het een sector die drie of vier keer Audi en zijn 3.000 werknemers vertegenwoordigt”, legt een anonieme waarnemer uit. Het behoud van dit ziekenhuisnetwerk is daarom essentieel om niet alleen de toegang tot kwaliteitszorg voor iedereen te garanderen, maar ook het economische voortbestaan van de regio.
Dringend antwoord van de autoriteiten
De onderhandelaars van de toekomstige Brusselse regering zullen deze brandende kwestie snel moeten aanpakken om een nog diepere crisis te vermijden, terwijl de federale en gewestelijke overheden worden opgeroepen om stappen te ondernemen om het openbare ziekenhuisstelsel van de hoofdstad te stabiliseren.

> Brusselse ziekenhuizen moeten samenwerken om te overleven