Vlaanderen kan niet voluit zijn vleugels uitslaan omdat onze staatsstructuur verwrongen is en eigenlijk muurvast zit. Dat zei Vlaams minister-president Jan Jambon zondagavond in Kortrijk naar aanleiding van de Vlaamse feestdag op 11 juli. "De verschillende bestuursniveaus houden elkaar in een houdgreep. Dat leidt tot immobilisme, besluiteloosheid, ergernis."

"We leven in een land met twee democratieën, een land waar de beide volkeren het oneens zijn over hoe problemen moeten worden aangepakt", zei Jambon. Hij verwees daarbij naar de organisatie van de arbeidsmarkt, de betaalbaarheid van de pensioenen, de gezondheidszorg, de problemen binnen justitie, het migratievraagstuk, de immense energieproblematiek.

"Telkens lopen de visies tussen het noorden en het zuiden stevig uiteen. Iedereen erkent dat. En niemand ontkent dat het zo niet verder kan en dat er dus ingrijpende hervormingen nodig zijn. Niet het minst om onze welvaart en onze toekomst veilig te stellen", aldus Jambon. Hij benadrukt ook dat het het volste recht is van "onze Waalse buren" om een ander beleid te willen voeren dan dat waar de meerderheid van de Vlamingen voor staat. "Elk volk moet voor zichzelf kunnen uitmaken wat het beste is, elk volk heeft het recht op zelfbestuur."

De minister-president roept dan ook op om na de volgende federale verkiezingen een einde te maken aan "deze onhoudbare situatie". "We moeten ons nu voorbereiden op de onafwendbare onderhandelingen over wàt we eigenlijk nog willen samen doen en wat echt niet meer lukt."

De meeste bevoegdheden moeten dan ook volledig bij de deelstaten terechtkomen, zeker als het gaat over arbeid en gezondheid. "De pandemie toonde op een pijnlijke manier hoe absurd het wel is dat de woonzorgcentra een regionale en de ziekenhuizen een federale kwestie zijn", aldus Jambon. "En de situatie van de huidige arbeidsmarkt illustreert dat het zoeken naar een job enerzijds (wat de VDAB doet) en het vergoeden - of niet meer vergoeden - van mensen zonder job (wat de RVA doet) ook in één hand moeten gaan zitten. Anders kan je simpelweg geen beleid voeren."

Ook moet de federale regering nu al zoveel mogelijk beleid voeren op maat van de regio's. "Dat kan niet wachten tot 2024. Waarop wacht de federale regering om nu al een echte asymmetrische aanpak mogelijk te maken?", aldus Jambon. " Want Vlaanderen wil hoger en verder vliegen. Zelf vliegen, op eigen kracht. Zelfbestuur dus."