Tom Teulingkx, voorzitter SKA (Vereniging van Sport- en Keuringsartsen) waarschuwt ervoor om extreme sportprestaties niet te verheerlijken zoals onlangs weleens gebeurde in de algemene pers. Hij staat ook stil bij de Vlaamse Aanbevelingen voor Sportmedisch Onderzoek (Vaso) die tien jaar bestaan, en de plotse populariteit van… bakpoeder als stimulerend middel.
Bakpoeder als middel om de sportprestaties te verhogen, het lijkt spectaculair maar eigenlijk kent men het al lang in het topsportmilieu: “Ik denk dat het al drie tot vier jaar voor de Olympische Spelen in Tokio gebruikt werd. Het is ook toegelaten. In bepaalde disciplines gebruiken we dat supplement – natriumbicarbonaat - bij elke grote wedstrijd, in capsules. De recente heisa hierrond ontstond eigenlijk toen een Scandinavische firma het experimenteel op de markt bracht in een andere galenische vorm: poeder dat je oplost in water, met een vaste dosis in een zakje."
"Voordien bestond het enkel in capsules en het grote probleem dan zit hem in de dosering. We streven naar 0,3 gram tot 0,4 gram per gram lichaamsgewicht. Als je dat moet binnenwerken als volwassen man gaat het vaak om een 20-tal capsules van 1,2 gram. Dat drie tot vier uur voor de grote inspanning naar binnen spelen, is een hele opdracht."
"Het is wel een vrij onschuldig product. De mogelijke meerwaarde zit hem hierin dat het verzuring, tegengaat zowel bij sprint- als duurnummers. De meest voorkomende bijwerkingen zijn een opgeblazen gevoel aan de maag en wat diarree. Maar doorgaans wordt het goed verdragen als je het goed toedient. Het veroorzaakt ook heel weinig bloeddrukschommelingen."
"Het product wordt al heel lang gebruikt voor nierpatiënten, die nemen het haast dagelijks. Het wordt niet op training gebruikt, wel puur om de prestatie te verbeteren in competitie. Dat in tegenstelling tot andere supplementen."
"Voor pure recreanten is de boodschap dat ze veel meer winst kunnen maken in hun prestaties door betere trainingen, minder te wegen en goed om te gaan met hun inspanningen. Bakpoeder zorgt alleen voor minimale winst bij topsport. Voor recreanten is het sop de kool niet waard, hooguit een handvol seconden winst bij het oprijden van de Mont Ventoux bijvoorbeeld, maar liever dit dan ketonen innemen. Als artsen moeten we daar wat tegengas geven, zeker als het om kinderen gaat. Op recreatief niveau bakpoedersupplement innemen is nonsens. Natriumbicarbonaat zit overigens al in vele sportdranken."
Statuut
"Ons dossier om een sportartsstatuut te verkrijgen, hebben we onlangs terug vastgenomen. Van groot belang is de veranderde context in vergelijking met enkele jaren geleden. Als een kritisch aantal Europese landen een erkende opleiding sportgeneeskunde heeft, moet ook de rest van Europa volgen. Die drempel naderen we stilaan. Het is nu wachten op Cyprus dat ook de stap zou zetten. De bottleneck is dat de universiteiten moeten meestappen omdat zij ook stageplaatsen moeten gaan aanbieden in orthopedie, cardiologie en dergelijke. We gaan binnenkort wellicht weer in overleg daarover."
"We bestaan 10 jaar met Vaso (Vlaamse Aanbevelingen voor Sportmedisch Onderzoek) en we zullen ons platform updaten met een service voor sportmedische keuringsattesten. De kans bestaat ook dat we de naam Vaso veranderen. We willen meer inzetten op informeren en adviseren in plaats van goed- of afkeuren, met de steun van de overheid. We willen gezond bewegen en gezond sporten zoveel mogelijk promoten."
"Intussen zit de vereniging niet stil. Vorig jaar nog was er het vrij succesvol congres ‘born to run’. “In September staat het congres ‘born to bike’ geprogrammeerd. Een cardiaal sportcongres komt er hoogstwaarschijnlijk in juni, parallel met de masters at heartstudie, gelinkt aan ons sportcardiaal actieplan. Hopelijk kan dat allemaal nog in de lente en lukt het ons om de politiek dan nog eens wakker te schudden voor ons actieplan. Dat zijn zowat onze speerpunten dit jaar. Al dat werk moet uiteraard verzet worden buiten de gewone werkuren. Ook aan een Journal Club zijn we nu bezig waarbij we alle leden toegang zullen verschaffen tot sportartikels wereldwijd."
Extreme sportprestaties
Extreme prestaties verheerlijken zoals dat de afgelopen weken in de algemene pers het geval was, is niet zonder gevaar, waarschuwt dr. Teulingkx tot slot.
“We maken ons wat zorgen over de manier waarop dat bij het publiek terechtkomt. Er mag wel aandacht voor zijn, maar in de juiste context: het gaat hier om overlevingstochten, alleen geschikt voor enkelingen. Op zich is het ook niet gezond, 3.700 km fietsen op 7 dagen. Vrije beroepers – ook artsen - vinden er een kick in. Ze hebben misschien de mentale veerkracht om dat tot een goed einde te brengen, maar daarnaast zijn er velen die mislukken. Het blijft abnormaal."
"Ooit heb ik zelf ook 24u de Ventoux opgefietst, samen met dokter Toon Claes. Gekke dingen heb ik dus ook gedaan, maar je moet wel weten waaraan je begint. Wij als artsen weten dat dat tijdelijk schadelijk is voor het hart, je moet zulke zaken niet elke dag herhalen, net zomin als je elke dag een marathon moet lopen."
