François De Smet (Défi) wou van minister Frank Vandenbroucke (Sociale Zaken en Volksgezondheid) meer weten over zijn aanpak inzake “Overtredingen van de wet van 1977 inzake het verbod op de verkoop van alcohol aan minderjarigen.” Wat met ziekenhuizen of restaurants bijvoorbeeld die alcohol verkopen via automaten?

Wettelijk is het sinds 24 januari 1977 het verboden om alcohol te verkopen, te schenken of aan te bieden aan minderjarigen. Dat met uitzondering van bier en wijn, die geschonken mogen worden aan jongeren vanaf 16 jaar. Sinds 1 juli 2024 verbiedt de gewijzigde wet ook de verkoop van alcohol via automaten in ziekenhuizen tussen 22u en 7u, in benzinestations en langs autosnelwegen. “Deze wet is dus meer dan 50 jaar oud, “maar controles van de FOD Volksgezondheid - met jongeren als klanten die zonder problemen aan alcohol konden geraken – wezen uit dat niet minder dan 80% van de winkeliers en restauranteigenaars de wet overtraden”, aldus het Kamerlid. “Er blijken dus nogal wat dubbelzinnigheden in de wetgeving te bestaan en de noodzaak om de voorwaarden ervan te herzien, omdat ze niet aangepast is aan de drinkgewoonten van de jongeren van vandaag.”

De Smet verwees ook naar de aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad: een verkoopverbod van alle alcohol voor iedereen onder 18 jaar. “Kan de minister mij daarom vertellen of dit onderzoek onderwerp zal zijn van een diepgaandere analyse binnen zijn departementen en of er instructies zullen worden gegeven om de controles te intensiveren en tot slot - ook al zijn we in lopende zaken - of er wijzigingen in de wetgeving worden overwogen ondanks de zeer recente hervorming van 2024?”

Minister Vandenbroucke verzekerde dat naar aanleiding van de onderzoeksresultaten van de FOD Volksgezondheid naar de massale niet-naleving van de wet op de alcoholverkoop aan minderjarigen, zijn diensten meer diepgaande analyses zullen uitvoeren. “We moeten de onderliggende redenen voor deze inbreuken begrijpen, ondanks een wet die meer dan vijftig jaar geleden van kracht werd.”

De minister beloofde dat zijn diensten dus dieper zullen ingaan op de vraag waarom 80% van de winkeliers en restauranthouders deze wet blijft overtreden, en ze zullen ook nagaan hoe de toepassing ervan kan worden verbeterd. “Ik ben in ieder geval van plan om de betrokken beroepsfederaties op te roepen om uitleg te geven en maatregelen te nemen om hun leden bewust te maken.”

Controles verscherpen

De minister is ook vast van plan om de controles te verscherpen. Dat met specifieke richtlijnen gericht op schoolvakantieperiodes en tijdstippen waarop jongeren het meest aanwezig zijn, zoals voor en na school, op woensdagmiddag en in de buurt van scholen. “Met de nadruk op een risicogebaseerde aanpak zullen mijn diensten ervoor zorgen dat deze controles zo worden gepland dat ze een maximaal effect hebben.”

Ook gaf Vandenbroucke nog aan dat hij jongeren bij die controles wil betrekken: “Door  gedurende het hele schooljaar mystery shopper-opleidingen aan te bieden aan leerlingen in het derde jaar van de middelbare school. Zo kan het aantal mystery shoppers worden verhoogd, gelijkmatig worden gespreid en kunnen jongeren bewust worden gemaakt van het belang van deze wetgeving.”

Daarnaast zullen de diensten van de minister deze controles de komende jaren geleidelijk opvoeren en voorbeeldstraffen opleggen. “De sluiting van overtredende bedrijven kan worden overwogen om een sterk signaal af te geven en toekomstige misbruiken af te schrikken. Het is essentieel dat deze wet evolueert volgens de manier waarop jongeren zich vandaag gedragen. En we zullen in deze richting blijven werken.”

Wetswijzigingen

Verder zijn sommige bepalingen in het implementatieplan voor de interfederale strategie inzake schadelijk alcoholgebruik, al wettelijk verankerd: verduidelijking van de leeftijdsgrenzen van 16 en 18 jaar voor de alcoholverkoop en een verbod op de alcoholverkoop in automaten, ziekenhuizen en benzinestations langs snelwegen tussen 18 en 7u in het bijzonder, aldus nog de minister.

“De strategie zal in 2025 worden herzien. Op dat moment zal er een politieke dialoog moeten plaatsvinden om eventueel nieuwe maatregelen in het alcoholplan op te nemen. Bij deze besprekingen zal onder andere rekening worden gehouden met de adviezen van de Hoge Gezondheidsraad.”