De Franse journaliste Cécile Andrzejewski verzamelde tal van getuigenissen over seksueel geweld in ziekenhuizen in haar boek "Silence sous la blouse”. In België, beklemtoont vicevoorzitter van de Orde dr. Rombouts, bestaat artikel 458bis van het Strafwetboek om dat te beteugelen.

Onder de vele getuigenissen in het boek over Franse ziekenhuizen springen er die uit van  Anne-Lise, Laurie of Justine (die laatste diende een klacht in tegen een neurochirurg). Ze werden slachtoffers van intimidatie, vuile moppen, ontgroening of aanranding in een ziekenhuis.

“Ik nam de tijd om naar hen te luisteren. Dit hielp om beter te beseffen dat de pesterijen vaak taboe zijn in ziekenhuizen. Sommige artsen kunnen straffeloos handelen en dat is niet normaal, vooral als ze door hun hiërarchische overste beschermd worden. Deze vrouwen worden verpletterd door het systeem en de plaats waar ze wonen en werken. Sommigen blijven zwijgen om hun werk te behouden, anderen veranderen van job of werkplaats."

Straffeloosheid

Op alle pagina’s worden feiten of bewoordingen gemeld die te ver gaan; van gedwongen kussen tot ongepaste voorstellen. "In een groot ziekenhuis wordt verpleegkundige Justine van de grond getild en door haar overste, een neurochirurg, met geweld omhelsd. Elders beklagen Jessica en andere zorgverleners zich erover dat ze zalf op het lichaam en de billen van een anesthesist moeten smeren. Nog ergens anders worden L. en haar collega's bedreigd met schoppen. Of Laurie, een laborante, ondergaat slagen en strelingen van haar bioloog. Al deze werknemers hebben gemeen dat ze werden aangevallen en dat ze waarschuwingssignalen uitstuurden. Maar zij die tegenover hen staan, leidinggevenden of collega's, delen in dezelfde straffeloosheid: ze worden gedekt door hun collega's en hun superieuren.”

In Frankrijk zijn in 2017 meer dan 22.000 meldingen gerepertorieerd in 446 instelllingen, een stijging van 25,3% over een periode van één jaar .... waarbij Le Parisien onthulde dat "61% van de geneeskundestudenten slachtoffer was van seksisme. Operatiekamers, ontspanningsplaatsen, parking en de cafetaria zijn plaatsen waar seksueel misbruik werd vastgesteld.

De auteur merkt ook nog op dat “het ziekenhuis vandaag weliswaar overwegend vrouwelijk is, maar de machtsposities - medische of administratieve - nog in handen van mannen zijn. Er bestaat daarom een ​​asymmetrisch machtsverhouding tussen een meerderheid van vrouwelijke werknemers en een minderheid van mannelijke leiders. Een al lang bestaande cultuur bevordert ook dit gedrag. “De verpleegkundigen, die oorspronkelijk uitsluitend vrouwen waren, zijn getraind om blindelings artsen te gehoorzamen, zelfs al zijn ze niet direct hun leidinggevenden. Hun echte hiërarchische overste is inderdaad een kaderlid, zelfs een verpleegkundige soms Maar deze kaderleden hebben de idee geïnternaliseerd dat je een bevel van een dokter niet tegenspreekt.”

Geen sanctie

Wat  de journaliste en de vrouwen die in het boek getuigen, opstandig maakt, is de straffeloosheid.  Met soms dramatische gevolgen zoals voor Anne-Lise, als een arts haar borsten en geslacht met geweld aanraakt. Getraumatiseerd baart deze zwangere laboratoriumtechnicus 48 uur later een miskraam. Dat dan nog in een context waarin de Franse minister van Volksgezondheid, Dr. Agnes Buzyn in 2017, toegaf dat ze te lijden had onder het ongepaste gedrag van artsen en voorstellen als "Kom op mijn schoot zitten."

De woorden van Justine galmden ook sterk na toen de neurochirurg haar vervolgde: "Ik realiseerde me dat ik haar prooi werd. Ik draaide mijn hielen toen ik haar in de gangen zag."

Veroordeling in België

Bij ons werd onlangs in het AZ Turnhout een gynaecoloog ontslagen na klachten van seksueel misbruik, terwijl ten minste drie klachten liepen tegen de arts. En het Hof van Neufchâteau veroordeelde onlangs een huisarts tot vijf jaar in de gevangenis, waarvan vier effectief omdat hij patiënten verkracht had. Bij een dergelijk probleem waarschuwt de Orde de provinciale geneeskundige commissies.

76 veroordelingen door de Orde

Jean-Jacques Rombouts, vice-voorzitter van de Nationale Orde der Artsenn, meldt dat  tussen 2005 en 2017 76 veroordelingen door artsen gekoppeld waren aan zedenfeiten. 76 op een totaal van 7.421. "Onze deontologische code is expliciet over dit onderwerp. Er bestaan sancties voor zedenfeiten van artsen tegenover hun collega of patiënt volgens ernstgraad. Enkele  jaren geleden gingen we zelfs in cassatie na een geval van dit type voor een stagemeester die een stagiaire had verkracht. Omdat de huisarts van het slachtoffer de zaak had onthuld, ontstond een debat over de schending van het medisch geheim. Maar sinds dan kan dat overruled worden ten voordele van zwakkeren of voor wie zich in gevaar bevindt, zoals uitgelegd in artikel 458 bis en ter."

Dit artikel 458bis van het strafwetboek over de bescherming van "kwetsbare personen" herinnert eraan dat elke persoon die door zijn situatie of beroep geheimen bewaart, of daardoor een strafbaar feit kent dat is gepleegd op een minderjarige of iemand die kwetsbaar is door zijn of haar leeftijd, diens integriteit moet beschermen als er aanwijzingen zijn van een ernstig en reëel gevaar.