We leven in een welvarend land, onze levensverwachting breekt alle records, de medische wetenschap scheert nooit geziene toppen en een eindeloze stroom innovaties biedt oplossingen voor alle denkbare problemen. En toch … scheelt er iets. Want hoeveel mensen kunnen zeggen dat ze oprecht gelukkig zijn? Daarop probeert CM-voorzitter Luc Van Gorp een antwoord te vinden in een nieuw boek, 'Mensenmaat'.

Luc Van Gorp (°1966) legt in zijn boek “Mensenmaat. Een pleidooi voor imperfectie” de vinger op de wonde. Als invloedrijke stem in de gezondheidszorg, maar evengoed als oud-Chiroleider, verpleegkundige, theoloog, docent en ouder van vijf kinderen. ‘Ik heb lang gedacht dat de mens veranderd was. Dat dat de reden was waarom zoveel mensen vandaag een gebrek aan levenskwaliteit ervaren. Maar ik was fout. De mens is al die tijd dezelfde gebleven. Het is de samenleving, de omgeving waarin de mens zich beweegt, die een radicale transformatie heeft ondergaan."

"Meer en meer is de wereld zich gaan richten op oneindige groei. Meer, beter, sneller en efficiënter is het mantra. En de mens, die blijft verweesd achter.’

Streven naar perfectie

In zijn boek probeert Luc Van Gorp te achterhalen waar het fout liep en is hij kritisch voor de rol van een aantal “klassieke instituten”. ‘Politiek, kerk, onderwijs en – ja ook – gezondheidszorg willen de wereld kneden naar hun ideaalbeeld en tonen zich één voor één ziek in hun streven naar perfectie. Ze zadelen de mens op met de onmogelijke opdracht om de beste versie van zichzelf te worden. Ze leggen de lat zo hoog dat die mens afhaakt en zich steeds kritischer opstelt tegenover die instituten en het wereldbeeld dat ze voorspiegelen.’

Vergrootglas

De coronapandemie heeft daar volgens Luc Van Gorp een vergrootglas op gezet. Nu pas lijken we te beseffen wat de gevolgen zijn van een model dat eeuwige groei predikt. ‘Wat ons vandaag treft, is veel meer dan alleen een gezondheidscrisis. Het is een systeemcrisis’, stelt Luc Van Gorp.

‘Wordt ons al zo lang voorgespiegeld dat ons als menselijke soort niets meer kan overkomen, dan staan we vandaag terug met beide voeten op de grond. Covid-19 heeft het potentieel om een gamechanger te zijn. Zijn we niet bereid om onze wereld opnieuw in te richten op mensenmaat, dan staan ons nog grotere rampen te wachten.’

Menselijke groei

De analyse is niet altijd rooskleurig, maar toch is Luc Van Gorp hoopvol. Hij gelooft dat steeds meer mensen het huidige model de rug zullen toekeren en dat de “klassieke instituten” zichzelf kunnen heruitvinden. ‘Economische groei zal plaatsmaken voor menselijke groei. En groei staat daarbij niet per definitie gelijk aan meer, beter en efficiënter.'

'Menselijke groei kan net zo goed met minder. Minder vervuiling, om maar een voorbeeld te noemen. Of minder consumptie. Minder afval of – waarom niet – minder geneeskundige prestaties. Op die manier kan minder ook meer betekenen.’

In zijn boek gaat Luc Van Gorp daarom op herontdekking. Wie is de mens? Wat is voor hem echt belangrijk in het leven? Hoe ziet zo’n wereld op mensenmaat eruit? Vanuit die vragen wil hij aanzetten tot een andere manier van denken, waarin mensen hun imperfectie omarmen en aanvaarden dat struikelen bij het leven hoort.

Bij het boek hoort ook een podcastreeks waarin Luc Van Gorp in gesprek gaat met toonaangevende figuren uit de domeinen in de samenleving die in zijn boek aan bod komen. Deze podcasts zijn te beluisteren via de streamingkanalen van CM en Pelckmans.

Maandag 26 april | Zorg: Inge Vervotte, gedelegeerd bestuurder zorggroep Emmaüs vzw
Maandag 3 mei | Politiek: Bart De Wever, N-VA voorzitter en Antwerps burgemeester
Maandag 10 mei | Klimaat: Ignace Schops, directeur Regionaal Landschap Kempen en Maasland en o.a. voorzitter bij Europarc Federation en ondervoorzitter Natuurpunt vzw
Maandag 17 mei | Kerk: zuster Jeanne Devos, gekend voor haar hulp aan de armen in de sloppenwijken van Bombay en in 2005 genomineerd voor de Nobelprijs van de Vrede
Maandag 24 mei | Onderwijs: Lieven Boeve, directeur Katholiek Onderwijs Vlaanderen
Maandag 31 mei | Gezondheid: Marc Noppen, directeur Universitair Ziekenhuis Brussel
Maandag 7 juni | Cultuur: Michaël De Cock, artistiek directeur KVS 

Enkele citaten uit het boek 

• Wie ‘stuk’ is wordt gerepareerd, alsof de mens een machine is waar je te pas en te onpas kunt aan morrelen.
• Wat voor zin heeft het om stokoud te worden, maar de laatste jaren van je leven geen kwaliteit van leven meer te ervaren?
• Dat ze het vertrouwen van zoveel burgers kwijt zijn, hebben politici grotendeels aan zichzelf te danken.
• Het politieke systeem zoals we het kennen, moet dringend in therapie.
• Ecologisch is logisch, zou je denken. Maar dan toch alleen maar als het ons goed uitkomt.
• Ja, we slagen er steeds beter in om ziektes te overwinnen, maar ondertussen bestendigen we wel de omstandigheden die ons ziek maken.
• Met de monniken aan tafel gaan en nadien met mijn lief op stap: een fantastische tijd.
• Wijkt een leerling af van het gemiddelde? Stop hem in een vakje en het probleem is van de baan.
• Mensen in de zorg kunnen veel opsteken van theatermakers.
• De wereld verandert zo snel dat elk diploma vroeg of laat achterhaald is.
• Een van mijn kinderen kwam op een dag thuis en vertelde ons, bijna verbaasd: ‘Nu krijgen we godsdienst van iemand die er zelf in gelooft.’
• Als langer leven gelijkstaat aan langer lijden, moeten we ons ernstig vragen stellen.
• Het gaat toch niet op dat we mensen collectief ouder laten worden en op het moment dat het zover is, de andere kant opkijken.
• We doen zo hard ons best om op voorhand te weten, dat er geen kans meer is om onbevangen nieuwsgierig te zijn.
• Niemand is onsterfelijk. Hoe goed onze medisch-klinische zorg ook is, vroeg of laat duikt er een probleem op dat niet meer op te lossen is en dan moeten we die laatste vraag over zingeving toch formuleren.
• Het was niet de vraag of de wereld door een pandemie getroffen zou worden, maar wanneer dat zou gebeuren.

Mensenmaat, Luc Van Gorp

Paperback. ISBN 978-94-6310-554-5
€ 24,50 incl. BTW