De algemeen directeur van de Franstalige ziekenhuisfederatie Unessa vraagt zich af hoe we nieuwe zorgvormen, nieuwe verwachtingen van patiënten en nieuwe uitdagingen inzake ziekten kunnen financieren. Een mondiaal probleem. In een groot aantal landen wou men daaraan beginnen door zorgverleners  voor te stellen om de financiering van prestaties met een lage toegevoegde waarde qua gezondheidsverbetering voor de patiënt (= "gezondheidswaarde") te ruilen voor prestaties met een hogere toegevoegde "gezondheidswaarde".

Deze zorgverleners stelden vervolgens een lijst van diensten voor die "gedefinieerd" moeten worden om financiering te creëren of andere, meer doeltreffende diensten te herfinancieren: dat is het principe van "doelmatige  zorg". Dit principe werd in België gelanceerd aan het einde van de COVID-19 pandemie. Alle betrokken partijen namen deel aan deze oefening, die een nettotoename van de "gezondheidswaarde" voor de bevolking moest opleveren. Bij de lancering deed de minister van Volksgezondheid, Frank Vandenbroucke, de vaste toezegging dat de middelen die vrijkwamen door de bezuinigingen in de zorgsector zouden blijven.

Woordbreuk

Vandaag, ten tijde van de begroting voor 2024, hebben alle betrokkenen kunnen zien dat de minister zijn woord heeft gebroken: hij gebruikte de vrijgekomen middelen zonder te herinvesteren in de zorg, zoals hij had beloofd. En de Algemene Raad van het Riziv heeft dat laten gebeuren.

Het resultaat is dat we, in plaats van een winst in "gezondheidswaarde", een verlies registreren: de prestaties in kwestie - vanaf nu onbetaald - die patiënten zelfs een relatief klein voordeel opleverden, zullen niet worden vervangen door iets anders. Sommigen gewagen van een hold-up ten koste van de gezondheidszorg.

Deze situatie heeft twee schadelijke gevolgen op lange termijn:

Het eerste is dat het de sector laat zien dat de politieke wil bestaat om prioriteit te geven aan besparingen, zelfs als dit betekent dat het niveau van de gezondheidszorg in het land moet worden verlaagd.

Ten tweede bewijst deze situatie dat de minister zijn beloften niet nakomt, zelfs al staan ze op papier! Deze vertrouwensbreuk is problematisch in de huidige context van de op stapel staande hervorming van de financiering van de gezondheidszorg en de veranderingen die nodig zijn door  personeelstekorten en milieuverplichtingen.

Ik begrijp dan ook heel goed waarom al wie zich het meest heeft ingespannen op het vlak van "gepaste zorg", zoals de artsen, nu het meest boos is. En terecht.

De zorgsector is gedoemd om verder te werken met minister Vandenbroucke. Maar dit flagrante overspel zal de relaties nog ingewikkelder maken. Alles zal spannender, trager en defensiever verlopen, op een moment dat de maatschappelijke uitdagingen van morgen op ons afkomen en ons aansporen om te handelen.

Het is duidelijk dat deze blokkade van het budget voor "doelmatige zorg" grote gevolgen zal hebben in de volgende zittingsperiode. Het team van de minister van Volksgezondheid bestaat uit zeer competente professionals. Ik vind het dan ook moeilijk te begrijpen hoe zij zo'n strategische fout hebben kunnen goedkeuren. Boze tongen zullen zeggen dat politici zich niet bezighouden met wat er na een ambtstermijn gebeurt... Ik zou me dat ook afvragen.

> Zorgbudget gereduceerd tot absoluut minimum (Kartel)

> Budget gezondheidszorg laat bittere nasmaak na (Bvas)