Het rampzalige communicatiebeleid rond de netwerken brengt menig ziekenhuis in een benarde positie. Een typevoorbeeld is het AZ Sint-Blasius Dendermonde, dat balanceert tussen AZ Nikolaas/Lokeren en Aalst/Ninove/Geraardsbergen. Maar er zijn er nog andere.
Vooreerst iets over dat rampzalige communicatiebeleid. Tot voor kort was het federale motto ‘vrijheid, blijheid’ en ‘bottom-up’ voor de ziekenhuisnetwerken. De brief van begin dit jaar op initiatief van Maggie De Block en Jo Vandeurzen, breekt daar radicaal mee. Een koerswijziging van 180° is het resultaat, met een strak tijds- en manoeuvreerschema dat ‘top-down’ wordt opgelegd. Waarbij het zuiden des lands feestelijk in de wind wordt gezet. Als schokeffect een voltreffer. En misschien pakt die berekende zet goed uit om aarzelende spelers – vooral beneden de taalgrens – bij de les te houden. Maar evengoed ontstaat zo flink wat onherstelbare collateral damage.
Franstalig België kan nu helemaal gaan dwarsliggen omdat het zich gepasseerd voelt. Nu ja, de links georiënteerde ziekenhuiskoepel Santhea stuurde sowieso al haar kat naar allerlei overlegmomenten.
Maar ook in Vlaanderen krijgt het zorgvuldig opgebouwde vertrouwensklimaat hier en daar een flinke knauw. Het ontslag van directeur Guy Buyens (AZ Jan Portaels) kwam over als een afrekening met iemand die resoluut koos voor een eigen netwerkverhaal.
Terecht of niet, dat laten we in het midden. Maar de perceptie is er.
Opgedrongen speelkameraadjes
De wrevel te velde wordt geïllustreerd door deze reactie: “Eerst laat men iedereen zijn eigen speelkameraadjes kiezen om nadien alle spelregels overboord te gooien.” En nog: “Het geeft geen pas om medische raden en directies intensief met elkaar te laten praten om dan uiteindelijk te landen in opperste verwarring.”
Verwarring die minstens een deel van het artsenkorps moet voelen van het AZ Sint- Blasius Dendermonde, dat na moeizame onderhandelingen de intentie uitte om te gaan netwerken met beide Aalsterse ziekenhuizen, wat niet in het plaatje paste van de Vlaamse overheid. Dus nu dan maar de staart ingetrokken om zich te richten naar het AZ Nikolaas? Niet dat die optie minder waardevol is, maar ze doorkruist wel het beslissingsproces dat van onderuit tot stand kwam. Het komt de geloofwaardigheid niet ten goede.
Andere nog twijfelende ziekenhuizen zullen zich in hun intentieverklaring nu wellicht wat voorzichtiger opstellen. Denk aan het Mariaziekenhuis van Halle en de ziekenhuizen in Zuid-Oost- Vlaanderen. Om die laatste drie te nemen: Oudenaarde richtte zich tot het Denderbekken. Zottegem en Ronse verstevigen dan weer eerst hun onderlinge samenwerking en uitten hun intentie om dan samen gesprekken te starten met het E17- netwerk.
Let wel: het is hun intentie om te praten, niet om al toe te treden. Meer dan ooit is het over eieren lopen. Sint-Truiden tot slot moet intussen ook kleur bekennen, al is het een publiek geheim dat het ziekenhuis liefst zijn eigen boontjes dopt.
En finaal maar niet het minst: waar zit de arts in dit verhaal? Er weerklinkt besmuikt ongenoegen: “Beslissingen worden nu genomen ver boven de hoofden van de artsen heen. Artsen die sleutelspelers zijn, die weten wat het is om naast de patiënt te staan, dag en nacht, worden nu uit het beslissingsproces geweerd. Als puntje bij paaltje komt, gaat het zuiver om macht.”
De machtsfactor manifesteert zich steeds uitdrukkelijker in het licht van de nakende verkiezingen.
Pascal Selleslagh
Hoofdredacteur De Specialist
