Vlaams parlementslid voor Open VLD Tom Ongena gaat in tegen het standpunt van heel wat (vertegenwoordigers van) zorgorganisaties die een 'uitverkoop' vrezen van de publieke aan de private zorg als publieke zorginstellingen kunnen samenwerken met private partners.
"Normaal stemt het Vlaams Parlement over een voorstel van decreet dat publieke zorginstellingen de mogelijkheid geeft om samen te werken met private partners. Hoewel de tekst van dat decreet al sinds eind vorig jaar bekend is, schreeuwen verschillende organisaties nu plots moord en brand. Ze vrezen voor een uitverkoop van de publieke zorg aan de private sector. De realiteit is echter net het omgekeerde: dit decreet geeft de publieke zorg meer armslag om overeind te blijven in de zorgsector."
"De publieke partners behouden altijd de meerderheid van de aandelen en dus het volle beslissingsrecht. Met het decreet verplichten we niemand tot iets. We creëren alleen extra mogelijkheden."
"Vorige week raakte bekend dat de kosten voor de vergrijzing duurder zullen uitvallen dan eerst verwacht. Tegen 2070 zullen we 30 procent van het bruto binnenlands product besteden aan meer pensioenen, maar ook aan hogere kosten voor de gezondheidszorg of welzijn. Die cijfers bevestigen wat de sector van de ouderenzorg al langer weet: het wordt almaar moeilijker uit de rode cijfers te blijven."
"Behalve de toenemende vergrijzing is er ook een stijgende vraag naar een hogere kwaliteit. Sinds de coronadrama’s in de rusthuizen is de roep om meer kleinschalige en persoonlijke ouderenzorg zeer groot. Terecht. Alleen kost zo’n kleinschalige zorg ook extra geld. En door de moeilijke zoektocht naar geschikt personeel is er ook een opwaartse druk op de loonkosten."
"Publieke ouderenvoorzieningen krijgen het almaar moeilijker om in deze storm overeind te blijven. Driekwart van de publieke woon-zorgcentra in Vlaanderen is volgens de recentste studies verlieslatend. Het gevolg is dat meer en meer OCMW’s hun dienstverlening afbouwen. Ze stoppen bijvoorbeeld met huishoudhulp of thuiszorg. Maar ook het aantal bedden in de publieke woon-zorgcentra daalt. De voorbije 30 jaar daalde het publieke aandeel van 42 naar 29 procent. Aan wie zegt dat we met dit decreet de publieke zorg gaan privatiseren, antwoord ik dat die privatisering volop bezig is. Om financiële redenen trekken meer en meer OCMW’s zich terug en nemen private instellingen het over."
"Daarom komen we dus met dit decreet. Om de publieke zorginstellingen meer armslag te geven om door de storm te raken. Veel OCMW’s hebben de voorbije jaren gekozen om samen te werken met elkaar, via de oprichting van zorgbedrijven. Via die schaalvergroting hebben ze de kosten al kunnen drukken. Maar dat is niet voldoende."
"Vanuit het veld komt de vraag om ook de kans te geven om met private partners samen te werken. Dat maken we nu mogelijk, maar wel met enkele duidelijke grendels en beperkingen. De belangrijkste is dat de publieke partners altijd de meerderheid van de aandelen behouden en dus het volle beslissingsrecht. Met het decreet verplichten we niemand tot iets. We creëren alleen extra mogelijkheden."
"Aan wie zegt dat we met dit decreet de publieke zorg gaan privatiseren, zeg ik: die privatisering is volop bezig. Ik besef dat het woord ‘privatisering’ in de zorg voor sommigen een rode lap is. En dan worden vaak de bekende clichés bovengehaald. Maar uiteindelijk staan we voor een heldere keuze."
"Ofwel kiezen we voor een zorgmodel waarbij de overheid alles zelf doet en de stijgende kosten op zich neemt. Dat betekent dus massale belastingverhogingen of het schrappen van middelen voor andere noden, zoals verkeersveiligheid of onderwijs. Ofwel laten we toe dat de overheid zich - zoals vandaag het geval is - meer en meer terugtrekt uit de ouderenzorg en het speelveld helemaal overlaat aan anderen. Zonder enige inspraak."
"Ofwel kiezen we voor een model van samenwerking tussen de publieke en de private sector, binnen een duidelijk kader en met een toekomst voor de publieke ouderenzorg. Een samenwerking die niet alleen financiële stabiliteit geeft, maar ook een injectie van knowhow kan teweegbrengen en dus kan leiden tot betere zorg. Samen met mijn collega-indieners van het decreet kies ik voor dat laatste."
Dit opiniestuk verscheen ook in De Tijd.
