Er zijn duidelijke regionale verschillen in de mortaliteitscijfers van COVID-patiënten die gehospitaliseerd werden. Zo ligt het sterftecijfer van de gehospitaliseerde patiënten in Wallonië een kwart hoger dan in Vlaanderen. Specifiek voor de patiënten op intensieve zorg ligt het percentage in Wallonië en Brussel een derde hoger. Dat blijkt uit ziekenhuiscijfers die Vlaams parlementslid Lorin Parys (N-VA) opvroeg.

Samen met zijn partijgenote en Kamerlid Frieda Gijbels dringt Parys aan op een onafhankelijk onderzoek.

Zowel in de media als in de politiek is er al langer vraag naar duidelijke ziekenhuiscijfers. Hoeveel COVID-patiënten hebben de ziekenhuizen behandeld? Hoeveel patiënten zijn op intensieve zorg beland? Hoeveel patiënten zijn er overleden? Enz... Een deel van de ziekenhuiswereld en van de overheid was niet zo happig om transparant over die cijfers te communiceren. 

N-VA-parlementslid Lorin Parys slaagde er toch in de cijfers te verzamelen voor de periode van maart 2020 tot en met 15 juni 2021. Uit de stapel cijfers blijkt dat er verschillen zijn tussen de mortaliteitscijfers in ziekenhuizen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië.

Omdat er altijd allerlei factoren meespelen (bv. regio met meer of minder besmettingen, meer of minder ouderen en risicopatiënten,...) moeten de cijfers met enige voorzichtigheid bekeken worden. "Maar de verschillen tussen de regio's en ziekenhuizen onderling zijn te groot om zomaar onder de mat te vegen", zegt Parys. 

Overlijdens en intensieve zorg

Uit de cijfers blijkt onder meer dat in Vlaanderen 16,5 procent van alle gehospitaliseerde patiënten is overleden. In Wallonië ligt dat cijfer op 20,4 procent, een kwart hoger dan in Vlaanderen. In Brussel gaat het om 18,8 procent.

Van de patiënten die op intensieve zorg belandden, is in Vlaanderen 30,6 procent overleden. In Wallonië (40,9 procent) en Brussel (39,6 procent) ligt dat cijfer een derde hoger. Van de patiënten op intensieve zorg die invasief geventileerd werden, stierf in Vlaanderen 46,6 procent. In Brussel en Wallonië was dat zo'n 20 procent meer, respectievelijk 55,4 procent en 53,3 procent. 

Ook provinciaal duiken er enkele opvallende verschillen op. Zo ligt de mortaliteit in de ziekenhuizen in Henegouwen met 0,45 procent vijf keer hoger dan in ziekenhuizen in Vlaams-Brabant met 0,09 procent. "Dat verschil is gigantisch", zeggen Parys en Gijbels. 

N-VA betreurt dat de cijfers nu pas beschikbaar zijn en vraagt een onafhankelijk onderzoek naar de cijfers. "Alleen zo kunnen we de juiste lessen trekken uit deze gezondheidscrisis en weten of elke patiënt in het juiste bed is terechtgekomen", klinkt het.

Volgens KU Leuven-intensivist Geert Meyfroidt is het nog te vroeg om al te grote conclusies te trekken, zei hij in De Ochtend op Radio 1. Zo is een en ander mogelijk te verklaren omdat bepaalde ziekenhuizen bijvoorbeeld meer oudere patiënten hebben opgenomen.

Meyfroidt pleit er ook voor om ziekenhuiscijfers voor andere aandoeningen transparant te maken en te analyseren. "Dat is belangrijk voor een gezondheidssysteem in de 21ste eeuw dat met publiek geld wordt gefinancierd. We moeten dat systematisch doen voor een aantal belangrijke aandoeningen." 

Hier en daar gaan stemmen op om covid-zorg te concentreren in een aantal ziekenhuizen, maar daar is Meyfroidt minder voor gewonnen. "Die zorg neemt een grote hap uit je budget, en dan komen we capaciteit tekort voor andere patiënten", zegt de KU Leuven-intensivist. "In zware coronagolven zal het zo moeten blijven dat ieder zijn deel doet."

Toch blijft het verwondering wekken dat deze cijfers niet sneller bekend worden. Op Europees vlak geeft de ECDC om de twee weken covid-sterfte- en besmettingscijfers per land om de twee weken. En zelfs daar kwamen klachten van de ombudsman dat er te weinig transparantie was bij de ECDC, onder meer omdat de landen in kwestie hun cijfers te laat doorspeelden.

> Te weinig data en transparantie bij ECDC, zegt ombudsman

> België scoort slecht qua besmettingen en 'behoorlijk' qua mortaliteit